Россия урушни яна бир йил молиялаштиришга қурби етади. Шундан кейин Россия президенти Владимир Путин мамлакатнинг гуллаб-яшнаши ва ҳарбий кураш ўртасида қийин танлов қилишига тўғри келади. Бу ҳақда CNN хабар берди.
Хабарга кўра, Путин 2023 йилда “миллий мудофаа” учун 4,98 триллион рубль (52 миллиард доллар) ажратувчи қонунни имзолаган. Аммо Reuters таҳлил қилган ҳукумат ҳужжатига кўра, бу прогноз икки баробарга — 9,7 триллион рублга (101 миллиард доллар) оширилган. Бу Россиянинг 2021 йилда мудофаа учун сарфлаган маблағидан қарийб уч баробар кўпдир.
Британия қироллик институтининг Россия иқтисодиёти бўйича мутахассиси Ричард Конолли ҳисоб-китобларига кўра, 2023 йилда Россиянинг урушга сарфлаган харажатлари 100 миллиард доллардан анча ошади. Тўлиқ миқёсли босқиндан олдин Россия йиллик ялпи ички маҳсулотининг 3-4 фоизини мудофаага сарфлаган бўлса, ҳозир бу 8 фоиздан 10 фоизгача бўлиши мумкин.
“Доллар эквивалентида бу сумма 2023 йилга бориб 300 миллиард долларга етади”, — дейди Германия халқаро ва хавфсизлик масалалари институтининг катта илмий ходими Янис Клюге.
Россиянинг бюджет тақчиллиги уруш бошланганидан бери кескин ошди, бунга қисман санкциялар ва қолган харидорлар учун юқори чегирмалар фонида нефть ва газ экспорти даромадларининг камайиши сабаб бўлди.
Январь—июль ойларида нефть-газ секторидаги даромадлар 2022 йилнинг шу даврига нисбатан 41 фоизга кам бўлди. Бу ҳукумат кўпроқ қарз олиши кераклигини англатади. ЯИМнинг 14,9 фоизини ташкил этувчи давлат қарзи ўсиши кутилмоқда.
“Биз қарзимизни оширамиз, бу умидсиз вазият. Буни қилишга мажбур бўламиз, чунки харажатларимиз ўсиб бормоқда”, — деди ўтган ой молия вазири ўринбосари Ирина Окладникова.
“Россия нефть нархининг сезиларли даражада пастлиги билан яшай олмайдиган ҳолатда. Макроиқтисодий барқарорлик нефть нархининг ҳозирги даражада қолишига боғлиқ”, — дейди Capital Economics вакили Лиам Пич.
Карнеги Евросиё марказининг илмий ходими Александра Прокопенконинг айтишича, Россия урушни яна бир йил ёки шу вақт давомида молиялаштира олади, бироқ у узоққа чўзилса, ҳукумат “қийин танловлар” қилишига тўғри келади.
“Ўзаро келишув шундан иборатки, улар солиқларни ошириши ёки йўллар қуриш ва кўприкларни сақлаш каби инфратузилма харажатларини камайтириши керак бўлади, чунки уруш тобора қимматга тушади”, — деди у CNN’га.
Пич ҳам бу прогнозга қўшилган. Унинг сўзларига кўра, яқин келажакда Россия бюджет тақчиллигини тўлдиришига тўғри келади ва иқтисодиётнинг банклар ва энергетика компаниялари каби энг даромадли тармоқларига солиқларни ошириши мумкин.
“Энг йирик рус компаниялари ҳокимиятга борган сари бўйсуна бошлайди. Ҳарбий мақсадларга содиқ қолишнинг нархи Россиянинг ривожланиш истиқболлари ва турмуш даражасини заифлаштиришга олиб келади”, — деди у.
Изоҳ (0)