“Умумий ҳарбий мажбурият ва ҳарбий хизмат тўғрисида”ги қонунда сафарбарлик чақируви резервидаги ҳарбий хизматни (бир ойлик харбий хизмат) ўташ бўйича тартиблар белгиланган.
Кимлар 1 ойлик ҳарбий хизматга чақирилади?
Қонуннинг 6-моддасига кўра, ҳарбий хизматга яроқли, шу жумладан, чекловлар билан яроқли бўлган ҳамда чақирилиш муддатини кечиктириш ва чақирилишдан озод этилиш ҳуқуқига эга бўлмаган, бироқ Қуролли кучлар сафига навбатдаги муддатга чақирилмаган шахслар сафарбарлик чақируви резерви сафига олинади.
Сафарбарлик чақируви резервидаги ҳарбий хизмат ўташга киришмоқчи бўлган фуқаро Мудофаа вазирлигининг махсус ҳисобварағига пул тўлайди. Ҳозирда тўлов қиймати 6 миллион 860 минг сўмни ташкил этади.
“Сафарбарлик чақируви резервидаги хизмат сафига шахслар 27 ёшга тўлгунга қадар олинади ва ҳар йилги ҳарбий йиғинларга жалб этилишлари мумкин, фавқулодда вазиятлар ёки Ўзбекистонга қарши ҳарбий тажовуз рўй берган тақдирда, ҳақиқий ҳарбий хизматга чақириладилар”, — дейилади қонунда.
Ҳарбий хизмат учун тўланган пуллар нималарга сарфланади?
Сафарбарлик чақируви резервидаги хизмат сафига олинган шахслар тўлайдиган пул бадаллари миқдори ва уларни тўлаш тартиби Ўзбекистон президенти томонидан тасдиқланадиган алоҳида низом билан белгиланади. Бу маблағлар:
- сафарбарлик чақируви резервидаги хизматчилар билан йиғинларни ўтказишга боғлиқ харажатларнинг ўрнини қоплашга;
- қайси тегишли вазирликлар ва идораларда муддатли ҳарбий хизмат назарда тутилган бўлса, ўша вазирликлар ва идораларнинг муддатли ҳарбий хизматдаги ҳарбий хизматчилари ҳарбий хизматдан бўшатилганида хизматдан бўшатиш нафақасини тўлашга;
- йиғинлар маъмуриятининг таъминотига;
- Мудофаа вазирлигининг моддий-техник базасини ривожлантириш ҳамда мустаҳкамлашга, шу жумладан, биноларни таъмирлаш ва қуришга, мудофаа ишлари органларидаги сафарбарлик чақируви резервидаги хизматчиларни ҳисобга олувчи ходимларнинг таъминотига;
- Мудофаа вазирлиги эҳтиёжлари учун қурол-яроғ, ҳарбий-техника мол-мулки ва ўқ-дориларни харид қилишга мақсадли тартибда йўналтирилади.
Кимлар ҳарбий хизматга чақирувдан озод қилинади?
Қонуннинг 22-моддасида муддатли ҳарбий хизматга ҳамда сафарбарлик чақируви резервидаги хизматга чақирилишдан озод этишга доир қоидалар келтирилган.
Унга кўра, тинчлик даврида муддатли ҳарбий хизматга ҳамда сафарбарлик чақируви резервидаги хизматга чақирилишдан қуйидагилар озод этиладилар:
- саломатлигига кўра ҳарбий хизматга яроқсиз деб топилган чақирилувчилар;
- яқин қариндошларидан бири (ака-укаси, опа-синглиси) ҳарбий хизматни ўташ вақтида ҳалок бўлган ёки вафот этган чақирилувчилар;
- рўйхатдан ўтган диний ташкилотлардан бирида диний рутба эгаси бўлган чақирилувчилар.
Қонунда жиноий жавобгарликка тортилган, шунингдек, судланганлик ҳолати тугалланмаган ёки судланганлиги олиб ташланмаган фуқаролар ҳарбий хизматга чақирилмаслиги белгиланган.
Ҳарбий хизматдан бўйин товлаш
Қонуннинг 51-моддасида мансабдор шахслар ҳамда фуқароларнинг умумий ҳарбий мажбурият ва ҳарбий хизмат тўғрисидаги қонунчиликни бузганлик учун жавобгарлиги белгиланган.
Хусусан, Ўзбекистон фуқаролари ҳарбий хизматдан бўйин товлаган тақдирда, амалдаги қонунчиликка мувофиқ жиноий жавобгарликка тортилади.
“Давлат органларининг, шунингдек, мулк шаклидан қатъи назар, корхоналар, муассасалар, ташкилотларнинг умумий ҳарбий мажбурият ва ҳарбий хизмат тўғрисидаги қонунчиликни бузганликда айбдор раҳбарлари, бошқа мансабдор шахслари, фуқаролар қонунчиликда белгиланган тартибда жавобгар бўладилар”, —дейилади қонунда.
Ўзбекистонда сафарбарлик чақирув резервининг (1 ойлик ҳарбий хизмат) тўлов бадали меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам миқдорининг 7 баробарига (6 млн 860 минг сўм) тенг экани хабар қилинганди.
Изоҳ (0)