“Барчаси қонунчилик талабларига мувофиқ амалга оширилганига гувоҳ бўлдик”. Сайлов ҳақида халқаро кузатувчиларнинг фикри

Бугун Ўзбекистондаги энг катта сиёсий жараёнлардан бири — муддатидан аввалги президентлик сайлови бўлиб ўтди. Унда 250 нафар халқаро кузатувчи иштирок этмоқда. Қуйида мазкур кузатувчиларнинг президент сайлови жараёнлари ҳақида фикрлари келтирилади

Европада хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти Демократик институтлар ва инсон ҳуқуқлари бўйича бюроси (ЙХҲТ ДИИҲБ) миссияси раҳбари Урсула Гачек

Мен ЙХҲТ ДИИҲБ миссиясига шу қадар катта қизиқиш билдираётган ОАВ вакилларини кўриб турганимдан мамнунман. Бугун ва эртага эрталаб Ўзбекистон президенти сайловларида 250 нафар халқаро кузатувчи иштирок этмоқда. 

Бугун биз Тошкент марказида жойлашган ушбу ажойиб мактабда кузатувни олиб бормоқдамиз. Бироқ бизнинг кузатувчиларимиз Тахтакўпир сингари энг олис ҳудудларда ҳам иш олиб боряпти. Агар ОАВ ходимларидан бирортаси уёққа борса ҳам, бизнинг кузатувиларимиздан бирини учратиши мумкин.

Кузатувларда биз қўллайдиган методология илмий жиҳатдан асослантирилган ва батафсил маълумот бера олади. Биз 4 та турли жиҳатларни кузатамиз, махсус электрон ручкалардан фойдаланамиз. Унинг тугмачасини босганингизда, маълумотлар қабул қилиб олинади. Вакилларимиз участкаларда жараён бошланишидан бир соат аввал кузатувга киришди ва тайёргарлик ҳолатига ҳам гувоҳ бўлдилар. 

Кузатувчилар участкаларнинг очилишига тайёргарлик жараёни бўйича 100 дан ортиқ бланкаларни тўлдириб беришди. Ушбу ҳужжатлар бизнинг статистика билан шуғулланувчи жамоамиз томонидан ўрганиб чиқилмоқда. Кун давомида кузатувларга доир мингга яқин, балки ундан ҳам кўп ҳисоботлар тақдим этилади. Улар турли йўналишларга тегишли: бюллетенлар, бюллетен қутилари ва ушбу муҳим сиёсий жараённинг бошқа жиҳатлари. Биз барча маълумотларни онлайн режимида бериб боряпмиз ва улар дарҳол таҳлил қилинмоқда. Кеч соат 8 дан кейин участкалар ёпилгач, овозларни санаш устидан кузатув давом эттирилади.

14 та округ участкаларидаги жараён ҳам кузатувларда муҳим ўрин тутади. Бунда, маълумотларни Марказий сайлов комиссиясига узатиб берувчи округ сайлов комиссияларининг хатти-ҳаракатлари таҳлил қилинади. Бутун ишимизни умумлаштириб айтадиган бўлсам, биз қатъий белгиланган, аниқ методологияга, юз бераётган жараёнларни тўлиқ қамраб олишга ва синчиклаб таҳлил қилишга асосий диққат-эътиборимизни қаратамиз.

Хитой ТИВ элчиси Ван Кайвен:

Бугун кун давомида 7 та сайлов участкасида бўлдик. Сайловчилар билан, сайлов комиссияси аъзолари билан суҳбатлашдик. Ишонч билан айта оламанки, ушбу сайлов жараёнларига Марказий сайлов комиссияси юқори даражада тайёргарлик кўрган. Қисқа муддат ичида ушбу йирик сиёсий тадбирга тайёргарлик кўриш учун МСК жуда қаттиқ меҳнат қилгани кўриниб турибди. Сайловчиларнинг кайфияти юқори даражада. Улар жуда ҳам фаол. Айниқса, ёшларнинг сайлов участкаларида фаол эканликларига гувоҳ бўлдик.

Россия МСК раиси ўринбосари Николай Булаев:

Ўзбекистонда ўтказилган бир неча сайлов кампанияларини кузатиб борганмиз. Бу сафарги сайловда фуқароларнинг сайловдаги иштироки юқори эканлигини таъкидламоқчиман. Марказий сайлов комиссияси ўз фаолиятини халқаро стандартларга кўра юқори савияда амалга оширди. Сайловчилар учун эркин овоз бериш имконияти яратилган. Ногиронлиги бор шахсларга ҳам биз ташриф буюрган участкаларда барча имкониятлар мавжуд эди. Сайловчиларнинг ягона электрон рўйхати эса сайлов жараёнларининг янада шаффоф ва адолатли ўтишига ёрдам беради. Марказий сайлов комиссияси барча даражадаги комиссия аъзоларини сифатли тарзда ўқитганлиги Самарқанддаги учрашувларимизда аён бўлди. Улар сайлов қонунчилиги талабларидан хабардор ва ўз ишига масъулият билан ёндашмоқда.

Шанхай ҳамкорлик ташкилоти бош котиби Чжан Мин:

Бизнинг кузатувчилик фаолиятимиз бир неча кун олдин бошланди. Биз эрталаб сайлов участкаларининг очилишида иштирок этдик. Барчаси қонунчилик талабларига мувофиқ амалга оширилганига гувоҳ бўлдик. Миссиямиз 6 гуруҳга бўлинган ҳолда бир неча ўнлаб сайлов участкаларида овоз бериш жараёнларини кузатдик. Шахсан ўзим сайлов участкаларига ота-оналар ўзлари билан ҳали сайлов ёшига етмаган фарзандларини олиб келганидан хурсанд бўлдим. Чунки болаларнинг сайлов участкасига келиб, овоз бериш тартибидан, сайлов жараёнларидан хабардор бўлишга интилишлари қувонарли ҳолат. Сайловчиларнинг сайловдаги фаол иштироки Марказий сайлов комиссиясининг сайлов жараёнлари тўғрисида аҳолини хабардор қилишда кенг миқёсда ишлар олиб борганидан далолат беради.