“Мақолада келтирилган иддаолар мутлақо пуч”. Олий суд “Дарё”даги мақолага ҳиссиётли муносабат билдириб, қўшимча савол туғилишига сабабчи бўлди

“Дарё”да Тошкент шаҳар судининг очиқ мажлисларидан бирида камдан кам кузатиладиган ҳолат ҳақида сўз юритилган “Судьялар ҳайъати ОАВни рад этди, адвокат эса судьялар ҳайъатига ‘отвод’ берди: Тошкент шаҳар судида камдан кам кузатиладиган жараён содир бўлди”, сарлавҳали материал эълон қилинганди. Олий суд ахборот хизмати мазкур хабарни танқидий мақола сифатида қабул қилиб, ҳиссиётга йўғрилган муносабат битибди.

“Билдиришда ‘Daryo.uz’ интернет-нашри вакиллари гўёки 2023 йил 6 июнь куни ‘жиноят ишини ёритишда тўсиққа учрагани, очиқ суд мажлиси бўлишига қарамасдан судлов ҳайъати томонлар фикрини рўкач қилиб, ОАВ фаолиятига тўсиқ қўйгани’ танқид остига олинган. Ҳолбуки, бу ҳолат муаллиф келтирган иддаоларнинг мутлақо аксини, аниқроғи, амалдаги қонунчилигимиз, хусусан, Олий суд Пленумининг 2020 йил 21 февралдаги ‘Суд муҳокамаси ошкоралигини ва судлар фаолиятига доир ахборот олиш ҳуқуқини таъминлаш тўғрисида’ги 4-сонли қарорига тўла мувофиқлигини англатади. Ачинарлиси шундаки, нашр вакиллари ўз фаолиятига доир ушбу қонун ҳужжатидан мутлақо бехабар”, — дейилади Олий суд ахборот хизматининг расмий муносабатида.

“Дарё”даги хабарда ҳақиқатан ҳам “судьялар ҳайъати ‘томонлар фикрини инобатга оляпмиз’, дея, очиқ суд мажлисида журналистнинг фото, видео ва аудио материаллар тўплашига тўсиқ қўйди. Судда иш қуролларсиз, шунчаки кузатувчи сифатида ўтириши кераклигини уқтирди”, дейилган жумлалар бор. Бироқ, Олий суд ахборот хизматини жазавага туширадиган танқид йўқ. Шунчаки, ОАВ сўрови ва унга судьяларнинг муносабати ҳақида хабар берилган. Фото, видео ва аудио олинишига тўсиқ қўйилгани айтилган. Бори-борича ёзилган.

Олий суд ахборот хизмати шунингдек, Олий суд Пленумининг 2020 йил 21 февралдаги “Суд муҳокамаси ошкоралигини ва судлар фаолиятига доир ахборот олиш ҳуқуқини таъминлаш тўғрисида”ги 4-сонли қарорига тўхталиб, 14-банди 1-хатбошисида очиқ суд мажлисини фото-тасвирга тушириш, видеоёзувни амалга ошириш, шунингдек, оммавий ахборот воситаларида трансляция қилишга суд мажлисида раислик қилувчининг тарафлар розилигини олиши, уларнинг фикрини олганидан сўнг рухсат беришини уқтирган. Ва журналистни буни билмасликда айблаган.

Ҳолбуки, “Дарё”даги мақолада ҳам “судьялар ҳайъати ‘томонлар фикрини инобатга оляпмиз’, дея, очиқ суд мажлисида журналистнинг фото, видео ва аудио материаллар тўплашига тўсиқ қўйди. Судда иш қуролларсиз, шунчаки кузатувчи сифатида ўтириши кераклигини уқтирди”, дейилган. Ортиқча гап йўқ. Яъни Олий суд ахборот хизмати тушунтиришга уринган ҳолат баён қилинган. Қолаверса, мазкур жумлалардан сўнг “судьялар хато қилди, қонунни бузди”, деган жумлалар йўқ. Ҳолат борича ёзилган.

Кези келганда шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, ўша куни суд аввалида судланувчининг 2 нафар адвокати ва ўзи ОАВ жараённи ёритишига қарши эмасмиз дея фикр билдирди. Прокурор ва икки нафар жабрланувчи эса суд жараёни ОАВда ёритилишига қаршилигини баён қилди. Демак, уч нафар киши розимиз деса, уч нафари йўқ деган. Лекин Олий суд ахборот хизмати эслатганидек, жиноят, маъмурий, иқтисодий ишни ва маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишни кўриш пайтида — суд мажлисида раислик қилувчи тарафлар фикрини эшитади. Розилигини олиши шарт эмас. Шундан сўнг ҳам журналистнинг очиқ суд мажлисидан фото, видео ва аудиоматериллар олишига рухсат бериш-бермаслик масаласи судьяда қолади. Хоҳласа у рухсат беради, хоҳламаса йўқ.

“Ушбу нормага мувофиқ суд мажлиси чоғида ‘Daryo.uz’ интернет-нашри вакилларининг аудио ва видеоёзувини олиб боришга рухсат бериш ҳақидаги илтимосномаси юзасидан тарафлар фикри тингланган. Жумладан, жабрланувчилар Т.Х. ва Б.К. нинг ‘шахсига доир маълумотлар оммага ошкор этилишини хоҳламаслиги, шунга кўра илтимосномани рад қилиш ҳақида’ги фикрлари инобатга олиниб, интернет-нашрининг илтимосномасини рад қилиш ҳақида ажрим чиқарилган”, — дейилади Олий суд ахборот хизмати муносабатида.

Шу ўринда Олий суд ахборот хизмати вакилларига савол туғилади. Нега жиноят, маъмурий, иқтисодий ишни ва маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишни кўриш пайтида суд мажлисида раислик қилувчи тарафлар фикрини шунчаки эшитса, яъни розилик сўралмаса, ОАВ фаолиятига тўсиқ қўйилди? Қайси асосга кўра? Нега судда барибир ОАВ фаолиятига рухсат бериш-бермаслик судьяда қолишини тан олгингиз келмайди? Бинобарин, муносабатингизда жиноят, маъмурий, иқтисодий ишни ва маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишни кўриш пайтида — суд мажлисида раислик қилувчининг тарафлар фикрини эшитади деяпсиз. Суд шаффоф ва очиқ ўтаётганини исботлаш учун, аслида, ОАВ фаолиятига рухсат бериш судьялар учун ҳам ўта муҳим-ку? Шундайми? 

Олий суд ахборот хизмати адвокатнинг судьялар ҳайъатига “отвод” бергани хусусида ҳам тўхталган.

“Ўз навбатида адвокат Т. Раҳматовнинг судлов ҳайъатига билдирган раддияси хусусида ҳам қисқача тўхталиш жоиз. Судлов ҳайъати мазкур раддия юзасидан тарафлар фикрини эшитиб, маслаҳатхонага кирган ҳамда раддия Жиноят-процессуал кодексининг 76-моддаси талабларига мувофиқ эмаслигини инобатга олиб, раддияни қаноатлантирмасдан қолдириш ҳақида ажрим чиқарган. Ажрим ўқиб эшиттирилган, суд мажлисига 2023 йил 20 июнь куни соат 17:00 га қадар танаффус эълон қилинган”, — дейилади масъуллар изоҳида.

Муносабат сўнгида Олий суд вакиллари “Дарё” нашрининг судьялар таркибида ўзгариш бўлиши кутилаётган судлов ҳайъатига яна илтимоснома киритиш нияти борлиги хусусида ҳам тўхталиб, “бу юқорида қайд этилган қонунчилик талабларига мувофиқ ҳолда амалга оширилиши шарт”, дейди.

“Дарё” таҳририяти Олий суд ахборот хизмати масъулларига йўлланган саволларга жавоб олинишидан умидвор. Саволлар очиқ қолмайди деган умидда.