Эрдўғоннинг ғалабаси Туркия иқтисодиётига қандай таъсир ўтказмоқда?

Туркияда якшанба куни бўлиб ўтган президентлик сайловларининг иккинчи босқичида Ражаб Тоййиб Эрдўғон ғалаба қозонди. Шундан сўнг лира рекорд даражада пасайиб кетди. Бу ҳақда Bloomberg хабар бермоқда.

Эрдўғон мамлакатни энг узоқ вақт бошқарган етакчи сифатида яна президентлик муддатини 5 йилга узайтирди, бу эса хорижий инвесторларни мамлакатдан тобора узоқлаштирмоқда, — дейилади хабарда.

Тошкент вақти билан соат 11:55 ҳолатига кўра, лира 0,5 фоизга пасайиб, бир АҚШ доллари учун 20,0785 ни ташкил этди ва рекорд даражадаги энг паст кўрсаткичга яқинлашди.

Уолл-стрит таҳлилчилари лира янада қадрсизланишини кутмоқда. Моrgan Stanley’нинг огоҳлантиришича, агар Эрдўғон фоиз ставкалари бўйича сиёсатини ўзгартиришдан бош торца, йил охиригача валюта яна долларга нисбатан 29 фоизгача тушиб кетиши мумкин. 

Эрдўғоннинг ғалабаси хорижлик инвесторлар учун қулайлик туғдирмайди. Мамлакатдаги жуда юқори инфляция, паст фоиз ставкалари ва соф хорижий захиралар мавжуд эмаслиги барча активларга таъсир қиладиган инқирозга олиб келиши мумкин, — деди Дубайдаги Тellimer компанияси стратеги Ҳаснаин Малик.

Эрдўғоннинг фоиз ставкаларига ёндашуви ноодатий. Унинг фикрича, паст ставкалар инфляциянинг ҳам пасайишига олиб келади. Шунга кўра, у ставкаларни паст ва лирани заиф ушлаб турувчи “янги иқтисодий модел”ни давом эттирди.

2021 йилнинг март ойида Эрдўғон Марказий банк раҳбари Нажи Агбални асосий ставкани 17 фоиздан 19 фоизга кўтаргани учун ишдан бўшатган эди. У сўнгги икки йил ичида ўз лавозимини тарк этган регуляторнинг учинчи раҳбари бўлган.

Бу вазият фонида кўплаб инвесторлар мамлакатдан чиқиб кетди. Туркия акциялари ва облигацияларининг умумий хорижий эгалари 2013 йилдан бери қарийб 85 фоизга ёки 130 миллиард долларга камайди.

Истанбулдаги Strategy Portfoy компаниясининг пул менежери Бурак Четинчекерга кўра, мамлакатда мавжуд иқтисодиёт модели ишламаяпти.

Таъкидланишича, бу сиёсат мамлакат учун қимматга тушган — Марказий банк сўнгги бир ярим йил ичида лирани қўллаб-қувватлаш учун қарийб 200 миллиард доллар сарфлади, соф валюта захиралари манфийга айланди ва инфляция ўтган йили 80 фоиздан ошди, апрель ойида эса 44 фоизгача тушди.