• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +33°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Иқтисодиёт

    Ўзбекистонга венчур маблағлари келиб тушди. Илгари вазият қандай эди?

    Таҳлилчи, R&D мутахассиси Тимурмалик Элмурадов Ўзбекистонга келиб тушаётган венчур маблағларини таҳлил қилди. Бу ҳақда IT Park хабар бермоқда.

    Фото: “Дарё”

    Апрель ойида исломий молия тамойиллари асосида фаолият юритувчи Ўзбекистоннинг IMAN стартапи халқаро жамғарма ва 500 Глобал акселераторидан инвестицияларни жалб қилди.

    Ушбу келишув ҳозирда мамлакатда содир бўлаётган тенденцияни яққол акс эттиради — маҳаллий стартаплардан ниҳоят венчур пуллари келиб туша бошлади.

    Илгари қандай бўлган?

    Ўзбекистонда инвесторлар ҳар доим бор эди, бироқ улар бизнес фаришталари — тадбиркорлар бўлган, агар уларга ғоя ва унинг ортида турган шахс ёқса, пул беришарди.

    Кўпинча IT билан боғлиқ бўлмаган йирик компанияларнинг эгалари ўз бизнесларини бошлашга қарор қилган ходимларининг лойиҳаларига сармоя киритган.

    Масалан, MyTaxi шу тарзда пайдо бўлди. У ҳозирда энг йирик такси агрегаторларидан бирига айланди.

    Бир қатор сабабларга кўра мамлакатда институционал инвесторлар йўқ эди, уларни уч қисмга бўлиш мумкин.

    Биринчидан, бозор. Аслида, у йўқ эди, чунки стартапларга пул жалб қилиш маданияти бўлмаган.

    Иккинчидан, қонунчилик. Бозорда қизиқарли стартап пайдо бўлган ва унга сармоя киритишга тайёр компаниялар бўлса ҳам, буни қилиш муаммоли эди.

    Қонунчилик базасида венчур инвестициялар тушунчаси йўқ эди ва бир компания бошқасига инвестиция киритиш жараёнининг ўзи ҳеч қандай тарзда тартибга солинмаган.

    Учинчидан, инвестиция муҳити. Инвестиция муҳити яхши эмас эди, шунинг учун хорижий инвесторлар Ўзбекистонга пул тикмаган.

    Бу ва бошқа тўсиқлар (секин ва қиммат интернет, валюта чекловлари, давлат томонидан қўллаб-қувватланмаслиги) стартапчиларга маблағ топишни қийинлаштирди, бу эса лойиҳаларнинг секин ўсишига ва тез ўлишига олиб келди.

    Нималар ўзгарди?

    2017 йил кириб келди. Ўзбекистонда валютани либераллаштириш амалга оширилди, шундан сўнг мамлакат халқаро бизнес хариталарида яна пайдо бўлди.

    Хорижий тадбиркорлар, компаниялар ва пуллар мамлакатга кириб келди, чунки сармоя киритиш ва фойда олиш янада қизиқарли жараёнга айланди.

    Шу йили давлатнинг позицияси ўзгарди. Агар бундан олдин интернетга таҳдид сифатида қарашган бўлса, энди технология билан шуғулланиш рағбатлантирила бошланди.

    Биринчи қадамлардан бири, стартапларни қўллаб-қувватлашга ихтисослашган Mirzo Ulugbek Innovations Center’нинг ташкил этилиши бўлди. Кейинчалик ушбу иш IT Park томонидан давом эттирилди ва кенгайтирилди.

    Шу билан бир вақтда хорижий компаниялар билан алоқаларни йўлга қўйиш, Ўзбекистон нуфузини юксалтириш, мамлакатда турмуш даражасини ошириш, IT мутахассисликларини оммалаштириш бўйича кенг кўламли ишлар амалга оширилди.

    2018 йилда IT компанияларни молиялаштириш механизмларини тартибга солувчи Президент фармони чиқарилгандан сўнг амалга оширилган қонунчилик базасини яратиш қолган эди.

    Шундан сўнг хорижий ва маҳаллий фондлар пайдо бўла бошлади, акселераторлар очилди, биринчи битимлар тузилди, аммо асосий муваффақиятга бир неча йил ўтгач эришилди.

    “Венчурли” 2022 йил

    Бозор шаклланганига, қонунчилик базаси пайдо бўлганига, инвестиция муҳити яхшиланганига қарамай, Ўзбекистонда ҳали ҳам келишувлар кам эди.

    Буни дастлабки йиллар синов ва тестларга сарфлангани билан изоҳлаш мумкин. Стартапларга МВP яратиш учун ва фондларга янги шароитларни ўрганиш учун вақт керак эди.

    2022 йилда ушбу икки параллеллик ниҳоят ўзаро кесишиб ўтди. 12 ой ичида институционал инвесторлар 20 дан ортиқ стартапларни молиялаштирди, бу мутлақ рекорд бўлди.

    Пул жалб қилган лойиҳалар орасида Jett, ArzonApteka, Sello, Allgood, Multicard, Ox Resto, Sug‘urta Bozor, Yoto, Multibank, Pro Tok мавжуд.

    Агар соҳалар нуқтаи назаридан қарасангиз, бизнесни автоматлаштириш бўйича кўплаб тизимларни (ресторанлар, дўконлар), турли бозорларни (таълим, озиқ-овқат) ва финтеч (тўловлар, e-com, фонд бозори) ни кўришингиз мумкин.

    Маблағлар одатда дастлабки босқичларда инвестиция қилинади. Пул эвазига улар компаниянинг баҳоси ва сармоя миқдорига қараб 5 фоиздан 25 фоизгача бўлган улушни сўрашади.

    Инвестициялар миқдори нисбатан кичик (50 минг доллар ва ундан кўп), аммо бу бозор ҳали ривожланмаганлиги сабабли, пул ҳали ҳам жуда қиммат туради.

    Ўзбекистонда инвестиция маданияти эндигина шаклланаётганига қарамай, 2023 йилга келиб мамлакатда 10 та венчур фонди мавжуд эди:

    • Semurg Ventures
    • Аlterrgate
    • Uzcard Ventures
    • UzВC
    • РB АSIА
    • YELLOWROCKETС.ВC
    • Сturgeon Cаpital
    • Fort Ross Ventures
    • Аloqa Ventures
    • MOST Ventures

    Булар асосан хорижда жойлашган хусусий компаниялар ва давлат ташкилотларининг лойиҳалари.

    Стартапларни молиялаштиришдан ташқари, фондлар ҳали ҳам бозорни ривожлантиришда иштирок этмоқда.

    Масалан, 2022 йилда IT Park, Алоқабанк ва Аloqaventus корпоратив акселераторни ишга туширдилар.

    Умуман олганда, бу IT-тадбиркорликни ривожлантириш дастури, янги хизматлар ва маҳсулотларни синовдан ўтказиш учун платформадир.

    Шу ва бошқа ташаббуслар жуда аҳамиятли, чунки венчур фақат экотизим мавжуд бўлганда муваффақиятли бўлиши мумкин.

    2022 йилда Ўзбекистон ҳозир бунга ҳар қачонгидан ҳам яқинроқ эканини кўрсатди.

    17.05.2023, 16:10   Изоҳ (0)   6782
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Ўзбекистонликлар нақд пулдан воз кечишга тайёрми?

    11.05.2023, 22:55

    Ўзбекистонда кобренд банк карталари: улар аслида нима ва одатий карталардан фарқи қандай?

    08.05.2023, 19:49

    “Франция Ўзбекистонга ядро реакторларини таклиф қилиши мумкин” — Оlive Бешт

    06.05.2023, 14:28

    Россия санкциялар оқибатида олтинни умуман бошқа давлатларга сота бошлади

    03.05.2023, 12:47

    Ўзбекистон иқтисодиётига нима бўлади? Прогнозлар эълон қилинди

    02.05.2023, 19:10

    Россия Ўзбекистонга ЖСТга киришда ёрдам беришга тайёрлигини билдирди. Ташкилотга аъзо бўлиш нима учун муҳим?

    02.05.2023, 16:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    ОКМКда маҳаллий думпкарлардан фойдаланилади 


    AVO bank алоқа маркази: инновациялар ва янги хизмат даражаси 


    AKFA энергия тежовчи ромлари: иқлимга мослаштирилган, қулайликни кўзлаган 


    SonetUzStyle танловида иштирок этиш учун аризалар қабули 15 августгача узайтирилди


    Тошкентда CRYPTO О₂ форуми бўлиб ўтди: Технология, финтеч ва тартиб‑қоидалар муҳокама қилинди 


    Қўнғироқлардан мобил интернетга: Тошкент мобил алоқадан фойдаланиш моделини қандай ўзгартирмоқда


    American University оf Technologyʼда бакалаврлар учун очиқ эшиклар куни


    Ақлли диверсификация: нима учун керак ва капитални қандай тақсимлаш лозим? 


    ZARMED Университети: 200 та грант сизни кутмоқда


    Тошкент Фармацевтика Институти — Фармация соҳасида халқаро даражадаги сифатли таълим


    BYD SEALION 7: Флагман электр SUV — шаҳар кўчаларида янги етакчи 


    InfinBANK ва Kwikpay: уйингизга комиссиясиз ва меҳр билан халқаро пул ўтказмалари


    STEM ва бизнес йўналишидаги қизлар учун TBC Bank'дан таълим грантлари — Ўзбекистонда гендер тафовутини камайтириш йўлида янги қадам


    Энди Ucell иловасида Yandex Music'ни тинглаш мумкин 


    Авваллари хуфиёна иқтисодиётда фаолият юритган эшитиш ва гапиришда муаммоси бор инсонлар энди расмий секторга қўшилиб, Пойтахт Паркинг жамоасининг бир қисмига айланди

     

    Тавсия этамиз

    Трампнинг Фаластинга нисбатан нохолис сиёсати: АҚШ ЮНЕСКО аъзолигидан нега чиқяпти?

    2 август, 18:35

    Камчаткадаги ҳодиса ягона эмас: сўнгги 120 йилда рўй берган энг кучли мегазилзилалар

    1 август, 18:20

    Трамп учун хавотирлар: АҚШ президенти таниқли шахсларга ёш қизларни сотган Жеффри Эпштейннинг мижози бўлганми?

    29 июл, 17:19

    Бир кечада оддий официантдан миллионерга айланган аёл: лотереядан ютилган 10 млн доллар машмашаси

    27 июл, 09:25
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Таиланд беш кунлик можарода қўлга тушган икки нафар Камбоджа аскарини юртига қайтарди

    Дунё | 3 август, 14:51

    Тошкент Фармацевтика Институти — Фармация соҳасида халқаро даражадаги сифатли таълим

    Реклама | 3 август, 10:30

    “Ўзгидромет” ҳафта бошида қандай об-ҳаво кутилаётганини маълум қилди  

    Ўзбекистон | 3 август, 14:40

    Озарбайжон гази Туркия орқали Сурияга етказиб берилади

    Дунё | 3 август, 14:15

    “Ан-Насср” Роналдунинг тавсияси билан Фернандешни сотиб олмоқчи

    Спорт | 3 август, 13:55

    Ўзбекистонда айрим боғча болалари учун ҳар ой 618 минг сўмдан берилади

    Ўзбекистон | 3 август, 13:29

    БАА Мисрдан ярим миллиондан ортиқ ғазоликни таъминлаш учун етадиган сув қувури тортиб келади

    Дунё | 3 август, 12:55

    UNICEF: Ғазода ҳар учинчи одам кунларни очлик билан ўтказади, болалар эса ҳалок бўлиш хавфи остида

    Дунё | 3 август, 12:09

    Болалар ертўлада яширилган: Тошкентда ноқонуний диний таълим берилган хонадонлар аниқланди (видео)

    Ўзбекистон | 3 август, 11:42
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.