Суданда 15 апрель куни мунтазам армия ва “Тезкор кучлар” гуруҳи ўртасида тўқнашувлар бошланган эди. Ўшандан бери 270 дан ортиқ одам ҳалок бўлган, 2 500 дан ортиқ киши жароҳатланган.
Томонлар хорижлик воситачилар ташаббуси билан икки кундан буён тинч аҳоли ва ярадорларни Хартумдан хавфсиз эвакуация қилиш учун 24 соатлик сулҳ тузишга уринмоқда, бироқ ҳар икки томоннинг бунга тайёр экани ҳақидаги кафолатларига қарамай ҳали сулҳ тузилгани йўқ.
19 апрель куни “Тезкор ҳаракат кучлари” қўмондонлиги кечқурун соат бешдан ўт очишни тўхтатишга тайёр эканини эълон қилди ва рақиблари ҳам шундай қилишига умид билдирди. Бироқ маҳаллий вақт билан соат 17:00 дан бир неча дақиқа ўтиб шаҳарда отишма овози эшитилди — бу сулҳ бўйича музокараларга навбатдаги уриниш ҳам барбод бўлганини англатади.
Жангнинг бешинчи кунида кўплаб тинч аҳоли шаҳардан ўзлари чиқиб кетишга қарор қилди. Гувоҳларнинг сўзларига кўра, кўпчилик Хартумни машинада тарк этишга уринмоқда, бироқ пиёда кетаётганлар ҳам бор. Гувоҳларнинг қўшимча қилишича, отишмада ўлганларнинг жасадлари шаҳар кўчаларида ётибди, уларни ҳеч ким йиғиб олмаяпти, ҳавони бадбўй ҳид тутиб кетган.
Шаҳардаги ярадорларга ёрдам бераётган кўнгилли хартумлик шифокорнинг BBCъга айтишича, касалхонадаги шифокор ва беморлар ўт остида қолган, сўнг у ерда қолиш хавфли бўлгани учун кетишга мажбур бўлган.
Мустақил ташкилот, Судан шифокорлари марказий қўмитаси маълумотларига кўра, шаҳардаги 59 касалхонадан 39 таси ишламаяпти. Улардан тўққизтаси бомбардимон қилинган.
Баъзи давлатлар Судандаги ходимларини эвакуация қилиш режаси ҳақида гапирмоқда. Япония аллақачон 60 нафар дипломатини отишма ҳудудидан четлаштиришни бошлаган.
БМТ, шунингдек, мамлакатдаги вакиллари сонини ташкилот ҳомийлигида ишлаётган гуманитар ходимларга нисбатан зўравонлик авж олгани сабабли қисқартирмоқчи. Бу ҳақда 18 апрель куни БМТнинг фавқулодда вазиятлар бўйича координатори Мартин Гриффиц маълум қилганди.
АҚШ эса, аксинча, хавфсизлик ҳолати ва Хартум аэропортининг ёпилиши ҳозирда эвакуацияни бошлашга имкон бермайди, деган фикрда. Давлат департаменти АҚШ дипломатлари ва ходимларидан уйда қолишни ва деразадан узоқроқ туришни сўрамоқда.
Можаро нима сабабдан бошланди?
Қуролли можаро мамлакатнинг амалдаги президенти, мунтазам армияни назорат қилувчи генерал Абдул Фаттоҳ ал-Бурхон ва унинг ўринбосари, “Тезкор ҳаракат кучлари” қўмондони генерал Муҳаммад Ҳамдан Дагало ўртасидаги муносабатларнинг кескинлашиши натижасида юзага келган.
Улар 2021 йил октябрда давлат тўнтариши натижасида ҳокимиятга келишганди, аммо аста-секин давлатни бу йўналишда бошқариш бўйича келишмовчиликка борди, фуқаролик бошқарувига ўтиш таклиф қилинди.
Қарама-қаршиликнинг кескин босқичи Дагало 100 мингга яқин одамни ташкил этувчи “Тезкор ҳаракат кучларини” бутун мамлакат бўйлаб жойлаштирганидан кейин бошланди, ал-Бурхон буни таҳдид сифатида қабул қилди.
Ҳар икки томон Хартумдаги муҳим объектлар устидан назоратни қўлга олганини даъво қилмоқда, аммо ким нимани назорат қилаётгани ҳали номаълум.
Асосий жанглар шаҳар марказида жойлашган Хартум аэропорти ҳудудида кечмоқда. У ер ва бошқа бир қатор жойлардан осмонга мунтазам қора тутун кўтарилмоқда. Кўчаларда оғир зирҳли машиналар кезиб юради.
18 апрель куни мамлакатда жиддий гуманитар инқирознинг дастлабки белгилари пайдо бўлди. Касалхоналарда дори-дармонлар, қон ва кислород етишмай қолди. Аҳоли озиқ-овқат ва ичимлик суви етишмаслигидан шикоят қилмоқда. Доимий отишма туфайли одамлар кўчага чиқа олмаяпти, аксарият дўконлар ёпилган. Пойтахтнинг айрим жойларида сув ва электр таъминоти узилди. Талон-торож қилиш ҳолатлари тез-тез кузатилмоқда.
Изоҳ (0)