• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +27°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Иқтисодиёт

    Ўзбекистоннинг яшил иқтисодиётга ўтиши: муаммолар ва имкониятлар

    Жаҳон банки Ўзбекистоннинг яшил иқтисодиётга ўтишдаги муаммолар ва имкониятларини таҳлил қилди. The Diplomat нашри бу ҳисоботни қайта кўриб чиқди. 

    Фото: “Дарё”

    Ўзбекистон ўзининг умумий иқтисодий режалаштиришига барқарор амалиётни киритиш борасида сезиларли ютуқларга эришмоқда. 

    Мамлакат 2016 йилда режали иқтисодиётдан бозор иқтисодиётига ўтишни бошлади. У ўзининг иқтисодий трансформациясини яшил ёндашув билан кучайтириш зарурлигини тан олди. Ҳукумат янада барқарор иқтисодий моделни яратиш мажбуриятини олди.

    Хусусан, 2022 йил декабрь ойида имзоланган президент қарорида бу борада ҳокимият органлари томонидан амалга оширилиши лозим бўлган муайян ислоҳотлар белгилаб берилган. 

    У 2030 йилгача яшил иқтисодиётга ўтиш ва яшил ўсишни таъминлаш бўйича Ҳаракатлар режасини қабул қилди, у яшил, барқарор ва инклюзив ривожланишга эришиш учун мавжуд экологик ва иқтисодий муаммоларни ҳал қилишга қаратилган чора-тадбирларни ўз ичига олади.

    Ўзбекистоннинг Иқтисодий тараққиёт ва қашшоқликни қисқартириш вазирлиги ҳамда бошқа давлат идоралари билан ҳамкорликда Жаҳон банкининг яқинда тайёрланган ҳисоботида мамлакатнинг яшил иқтисодиётга ўтишдаги муаммолари ва имкониятлари таҳлил қилинган. 

    У энг долзарб экологик ва бошқа хавфларни аниқлайди, шунингдек, сиёсатга ўзгартиришлар ва ҳаракатларни тавсия қилади. Улардан баъзилари энергия самарадорлиги бўйича чора-тадбирлар ва ландшафтларни тиклаш дастурлари каби бир вақтнинг ўзида иқтисодиёт ва атроф-муҳитга фойда келтиради. Ушбу мақола ҳисоботнинг баъзи хулосаларини умумлаштиради.

    Ўзбекистон ресурсларни бошқаришни яхшилашига тўғри келади. Мамлакатнинг ресурс самарадорлиги Европа Иттифоқи ва бошқа юқори ўрта даромадли мамлакатларникидан анча паст. 

    Ўзбекистонда сувдан фойдаланиш, айниқса, самарасиз, мамлакатнинг ялпи ички маҳсулот бирлигига тўғри келадиган энергия сарфи Европа ва Марказий Осиё минтақасидаги ўртача кўрсаткичдан қарийб уч баравар ва қўшни Қозоғистонникидан икки баравар юқори.

    Шу билан бирга, шаҳар ва саноат манбаларидан ҳавонинг заррачалари билан ифлосланиши шамол томонидан урилган қум ва бузилган ерларнинг чанглари билан кучаяди. 

    Аҳолининг салмоқли қисми мунтазам равишда зарарли деб ҳисобланган ҳаво сифатига дучор бўлади.

    Ўзининг яшил амбицияларини қондириш учун Ўзбекистон учта вақт оралиғида: шошилинч, яқин ва узоқ муддатли даврга бўлинган ушбу ва бошқа муаммоларни ҳал қилиши керак. 

    Мамлакатнинг қишлоқ хўжалигига йўналтирилган иқтисодиёти ва аҳоли зич жойлашган ҳудудларда ҳавонинг босқичма-босқич ёмонлашишини ҳисобга олган ҳолда, унинг энг долзарб яшил устуворликлари ҳаво сифатини яхшилаш, ер ва сувдан барқарор фойдаланиш бўлади. 

    Бунга ландшафтни тиклаш, сувни самарали бошқариш ва ҳаво ифлосланишини камайтириш чоралари орқали эришиш мумкин.

    Ердан барқарор фойдаланиш Ўзбекистонда кенгайиши керак бўлган муҳим амалиётдир. Иқлимга асосланган қишлоқ хўжалиги амалиётлари эрдан фойдаланиш барқарорлигини янада оширади. 

    Узоқ муддатда мамлакат қишлоқ хўжалигидан қимматроқ, яхши ҳақ тўланадиган тармоқларга ўтишни таъминласа яхши бўларди. Бунинг учун қишлоқ хўжалиги ишчи кучининг бир қисмини, хусусан, энг заиф аёллар ва ёшларнинг қайта малакасини ошириш керак. 

    Сув нархларини белгилаш ва суғориш учун инвестициялар орқали сувдан фойдаланиш самарадорлигини ошириш энг катта устувор вазифа бўлиши керак, сувдан фойдаланишнинг маълум чегаралари ушбу янги устуворликларнинг бир қисмидир. 

    Кам углеродли оқилона сиёсат Ўзбекистонда кам углеродли энергия ва энергия самарадорлигига ўтиш учун зарур рағбатларни беради.

    Халқаро валюта жамғармаси ва Жаҳон банкининг углерод нархини баҳолаш воситаси таҳлили шуни кўрсатадики, Ўзбекистонда углерод нархи қўшимча фискал даромад сифатида ЯИМнинг 5 фоизигача бўлиши мумкин, бу яшил лойиҳаларни молиялаштириш ёки уй хўжаликларига иқтисодий таъсирни юмшатиш учун ишлатилиши мумкин. 

    Бундан ташқари, иш ўринларини яратиш ва ресурсларни қайта жойлаштириш стратегиялари яшил ўтишнинг баъзи ижтимоий харажатларини камайтиришга ёрдам беради. 

    Global яшил ўтиш янги иш ўринлари яратиш ва экологик барқарорликни таъминлаш учун катта имкониятлар яратади ва Ўзбекистон бу имкониятлардан фойдаланиш учун яхши мавқега эга.

    Иш жойлари ва атроф-муҳит натижаларини оптималлаштирадиган соҳалар қаторига соғлиқни сақлаш, таълим, молия ва иқлимга мос кончилик киради. 

    Мамлакатдаги энг йирик бандлик соҳаси бўлган қишлоқ хўжалиги қимматроқ саноатга ўтиш ва экотизим хизматлари ёрдамида ердан фойдаланишни оптималлаштириш орқали янада кўпроқ яшил иш ўринларини таъминлаш ва турмуш даражасини яхшилаш салоҳиятига эга. 

    Бундан ташқари, қайта тикланадиган энергия манбалари ва бошқа инновацион технологияларга асосланган, худди шундай яшил салоҳиятга эга бўлган тармоқларнинг кенгроқ рўйхати қўшимча таҳлилга лойиқдир.

    Яшил иқтисодиётга ўтиш муваффақиятини таъминлаш учун давлат сектори ва яшил молияни жалб қилиш жуда муҳимдир. 

    Сиёсий чора-тадбирлар яшил секторда янги иш ўринларини яратиш орқали ижтимоий харажатларни камайтириш билан бирга молиялаштиришдаги бўшлиқни бартараф этиши керак. 

    Бундан ташқари, сиёсат энг кўп зарар кўрганларни қайта тайёрлаш, қайта жойлаштириш ва ижтимоий қўллаб-қувватлаш имконини бериши керак. 

    Ушбу чора-тадбирлар Ўзбекистон ҳукумати томонидан Жаҳон банки кўмагида ишлаб чиқилаётган Узоқ муддатли декарбонизация стратегиясининг бир қисми бўлиши мумкин.

    Қийинчиликлардан имкониятларгача

    Дунё янада барқарор келажак сари интилаётган бир пайтда Ўзбекистон глобал энергетика кўрсаткичларига, хусусан, юқори энергия ва углерод интенсивлиги нуқтаи назаридан жавоб беришда жиддий муаммоларга дуч келмоқда. 

    Ушбу шартлар мамлакатни ташқи савдо сиёсат олдида заиф ҳолга келтиради. Бироқ Ўзбекистон глобал яшил ўтиш жараёнини ўзлаштириб, атроф-муҳит ва иқлим сиёсатини кучайтириш орқали бу муаммони имкониятга айлантириши мумкин.

    Аксарият мамлакатлар иқлим ўзгаришига қарши курашиш учун паст углеродли сиёсатни қўллаётгани сабабли, углеродни кўп истеъмол қиладиган маҳсулотларга глобал талаб ўрта ва узоқ муддатли истиқболда камаяди. 

    Бу Ўзбекистоннинг кўп углеродли экспортига салбий таъсир кўрсатиши, мамлакат ялпи ички маҳсулоти ва фаровонлигига таъсир қилиши мумкин. 

    Кейинчалик углероддан воз кечиш анча қимматга тушадиган технология ва тизимларга ёпишиб қолмаслик учун Ўзбекистон ўз иқтисодиётини яшиллаштириш жараёнини дарҳол бошлаши керак. 

    Яшил мақсадларга устуворлик бериш бозор иқтисодиётига кенгроқ ўтишда давом этаётган саъй-ҳаракатларнинг ажралмас қисми бўлиши керак. 

    Ресурс самарадорлигини ошириш, яшил бандлик ва молияни ривожлантириш каби бошқа яшил чоралар ҳам Ўзбекистонга яқин муддатли фойда келтириши мумкин.

    Бироқ мамлакат яшил ўтишнинг жамиятга таъсирини ҳам ҳисобга олиши керак. Яшил секторларни қўллаб-қувватлаш ҳамда углеродни кўп талаб қиладиган фаолиятдан воз кечиш инвестициялар ва иш ўринлари яратиш схемасини ўзгартириб, ғолиблар ва ютқазувчиларни яратади. Энг кўп зарар кўрган компанияларга ёрдам кўрсатиш жуда муҳимдир. 

    Жаҳон банки Ўзбекистоннинг яшил ва инклюзив ўсишни амалга оширишга қаратилган саъй-ҳаракатларини қўллаб-қувватлашга содиқдир. 

    Атроф-муҳитни муҳофаза қилиш сиёсати ва ислоҳотларнинг тўғри аралашмасини қабул қилиш орқали мамлакат яшил, бардошли ва инклюзив келажакнинг мукофотларини олиши мумкин. 

    Иқтисодий ўсиш ва ривожланиш учун кўплаб имкониятларни тақдим этаётган глобал яшил ўтиш даврида Ўзбекистон ўз келажагини таъминлаш учун барқарор сиёсатни қабул қилиши керак.

    25.02.2023, 07:45   Изоҳ (0)   12189
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Ўзбекистон хурмолари асосан Россияга экспорт қилинмоқда

    24.02.2023, 22:44

    Европа инфляцияси охирги етти ойлик энг паст даражага етди

    24.02.2023, 19:31

    Korzinka етакчи, Havas иккинчи: Январда қайси компаниялар чеки энг кўп рўйхатдан ўтказилган?

    24.02.2023, 18:33

    Пиёз танқислиги жаҳон озиқ-овқат тизимига таҳдид солмоқда — Bloomberg

    24.02.2023, 13:30

    АҚШ Россия банклари ва Хитой компанияларига қарши янги санкцияларни эълон қилади

    24.02.2023, 12:13

    Ўзбекистонда сўнгги беш йилда йўловчиларни ташиш қандай ўзгарди?

    24.02.2023, 00:18
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари Европага йўл олмоқда


    AVO'дан янги омонат: йиллик 25% гача — 6 ойда орзуингизни амалга оширинг


    UCMG Амстердамда бўлиб ўтаётган Мoney 20/20 Europе халқаро финтеч кўргазмасида Ўзбекистон номидан иштирок этади


    Сув — бебаҳо неъмат: Агробанкдан фермерлар учун янги методик тўплам


    Tenge Bank Tenge24 иловасида янги рақамли автокредитини эълон қилди


    Sello Ecosystem Фарғона, Андижон ва Наманганда Sello Summer Fest ёрқин фестивалини ўтказди


    Янги уфқлар: Centrum Air ҳафтасига икки марта Тошкентдан Бишкекка парвозларни амалга оширади


    UZTELECOM "Мурувват" тарифини тақдим этади: Атиги 25 000 сўм эвазига ғамхўрлик ва эътибор билан бойитилган алоқа


    Навоий инновациялар университети — келажагингизни кафолатлайдиган замонавий таълим маскани! 


    Kapitalbank ва Visa Ўзбекистон терма жамоасининг ЖЧ-2026 саралаш ўйинини БААда тантанали равишда очишди


     ADM Jizzakh Жиззахда жойлашган 5-ихтисослаштирилган муассаса тарбияланувчилари эҳтиёжи учун автобус тақдим қилди


    Тошкентда халқаро финтех-ҳодиса — Visa Cashлесс Форум 2025 бўлиб ўтди 


    Замонавий Haval Jolion энди 0% муддатли тўлов шартида 


    Mobiuz "Меҳрибон" имтиёзли тариф режасини тақдим этди


     Coca-Cola жамғармаси ва Глобал атроф-муҳит ва технологиялар жамғармаси (ГЕТФ) “Айланма иқтисодиёт келажаги учун ҳамкорлик битими (PACТ)” ни эълон қилганлиги ҳақида маълум қилди

     

    Тавсия этамиз

    Чумчуқларга ем бўлган бургутлар. “Ўргимчак тўри” операцияси Россия учун қанчага тушади?

    4 июн, 18:49
    Audio Icon

    Қуриб қолган кўчатлар, миллионлар шамолга учдими?

    4 июн, 15:03

    Фелдмаршалга алмаштирилмаган Сталиннинг зурриёти — “доҳий” нега ўғлини урушга юборган эди?

    3 июн, 21:10

    Кўзи ўткир, қулоғи сезгир темир қушчалар. Разведкачи дронларнинг “катта акалари”

    3 июн, 20:40
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Трамп АҚШнинг Россия ва Украинага босими ҳақида фикр билдирди

    Дунё | 5 июн, 23:55

    “Дарё” дайжести: 5 июннинг энг муҳим хабарлари

    Ўзбекистон | 5 июн, 23:46

    Шавкат Мирзиёев футбол бўйича Ўзбекистон миллий терма жамоаси аъзоларига табрик йўллади

    Ўзбекистон | 5 июн, 23:30

    “Ёмон уйқу рашк туйғусини кучайтириши мумкин” — тадқиқот

    Дунё | 5 июн, 23:16

    ЖЧ–2026 саралаши. Ўзбекистон ўз тарихида илк бор Жаҳон Чемпионати йўлланмасини қўлга киритди

    Спорт | 5 июн, 23:01

    Ервопанинг олтита мамлакати биргаликда пиёдалар жанговар машинасини сотиб олишни режалаштирмоқда

    Дунё | 5 июн, 22:57
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.