Нима сабабдан дунё бўйлаб ўртача иш ҳақи камайиб кетгани таҳлил қилинди

Халқаро меҳнат ташкилоти (ХМТ) ҳисоботига кўра, 2022 йилнинг биринчи ярми якунларига кўра, дунё бўйлаб ўртача реал ойлик иш ҳақи сўнгги 20 йилда биринчи марта ўсмаган, балки 0,9 фоизга камайган. Бу ҳақда «Коммерсантъ» хабар бермоқда.

Реал иш ҳақи динамикасининг ўзгариши сабаблари сифатида қисман Украинадаги уруш ва жаҳон энергетика нархининг кўтарилиши, глобал иқтисодий ўсишнинг секинлашувига «жиддий инфляция инқирози»нинг қўшилиши келтирилди.

2022 йилнинг биринчи ярмида глобал иш ҳақининг ўсиш суръати сўнгги 20 йил ичида биринчи марта тезлашган инфляцияни ортда қолдира олмади ва ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 0,9 фоизга камайди.

Умуман олганда, глобал меҳнат бозорида бандлик кўрсаткичлари пандемия туфайли ишсизлик даражаси ошганидан кейин жорий йил бошига қадар қисман тикланди.

Бироқ юқори даромадли мамлакатлар ушбу кўрсаткич бўйича 2019 йилнинг тўртинчи чораги даражасига қайтган бўлса-да, паст ва ўрта даромадли мамлакатларда бу пандемиядан олдинги кўрсаткичлардан ҳамон 2 фоизга паст.

Тикланиш интенсивлиги ишчилар гуруҳи учун ҳам ҳар хил — 2021 йилда дунёда ёшлар ўртасидаги ишсизлар сони пандемиядан олдинги даражадан 6 миллион кишига юқори бўлди.

ХМТ таҳлилчиларининг прогноз қилишича, глобал ишсизликнинг янада қисқариши Украинадаги уруш туфайли секинлашади. Маълумки, бу аллақачон жаҳон ялпи ички маҳсулоти ўсиши бўйича прогнозларнинг қисқаришига олиб келди.

Халқаро валюта жамғармасининг сўнгги тахминларига кўра, жорий йилда жаҳон иқтисодиёти атиги 3,2 фоизга ўсади, йил охиригача глобал инфляция эса 8,8 фоизни ташкил этади.

ХМТ таҳлилчиларининг таъкидлашича, агар Хитойни (иш ҳақи ўсиши одатда жаҳондаги ўртача кўрсаткичдан юқори бўлади) реал иш ҳақининг пасайиши глобал кўрсаткичидан чиқариб ташласак, ойлик иш ҳақининг пасайиши аллақачон 1,4 фоизни ташкил этган.

Дунё минтақалари орасида максимал пасайиш Шарқий Европада (3,3 фоиз) бўлиб, у ерда кўрсаткичнинг пасайишига Украина энг катта ҳисса қўшган.

2022 йил охирига келиб, бу мамлакат меҳнат бозори тахминан 15,5 фоиз иш ўринларини йўқотиши мумкин. Иш ҳақини қисқартириш бўйича иккинчи ўринда Шимолий Америка мамлакатлари (3,2 фоиз), учинчи ўринда Жанубий Америка (1,7 фоиз) турибди.

Максимал ижобий динамика Марказий Осиё мамлакатларида (плюс 2,5 фоиз) ва Осиё-Тинч океани минтақасида (плюс 1,3 фоиз) қайд этилди.

Россиянинг кўрсаткичлари дунё кўрсаткичларидан ёмонроқ — Росстат маълумотларига кўра, тўққиз ой давомида мамлакатда иш ҳақининг ўсиши инфляция даражасидан 1,5 фоиз паст бўлган.