Ўзбекистоннинг олтин-валюта захиралари кетма-кет иккинчи ой камайди. Бунга нима сабаб бўлмоқда?

2022 йил 1 сентябрь ҳолатига кўра, Ўзбекистоннинг олтин-валюта захиралари 34,1 млрд долларни ташкил қилди.

Захиралар ўтган ойга нисбатан 521 млн долларга камайди. Улар асосан олтин ва хорижий валютадан иборат. Июль ойида иккаласи ҳам камайди:

• валюта — 433 млн долларга (умумий 12 млрд доллар);
• олтин — 77 млн долларга (умумий 21 млрд доллар).

Олтин-валюта захиралари кетма-кет иккинчи ой камаймоқда. Бунга жаҳонда олтин нархининг пасайишда давом этаётгани сабаб бўлган.

Ўзбекистон захираларида тахминан 383 тонна олтин бор. Август ойида бу кўрсаткич 10 тоннага кўпайган бўлса-да нархлар пастлиги туфайли захиралар ҳам камайган.

Олтин захиралари нима учун керак?

Оддий тил билан айтганда, бу суғурта, давлатнинг «хавфсизлик ёстиғи». Захиралар дунёнинг деярли барча мамлакатларида фавқулодда вазиятлар учун мавжуд.

Захиралар одатда юқори ликвидли, яъни тез сотиладиган активларда сақланади. Олтин ва хорижий валюта ушбу талабларга жавоб беради — улардан исталган вақтда қарз тўлаш ёки инвестициялар учун фойдаланиш мумкин.

2017 йилгача Ўзбекистон захиралари тўғрисидаги маълумотлар жамоатчиликка эълон қилинмас эди. Ўша йилнинг ноябрь ойида захиралар 26 миллиардни ташкил этиши маълум бўлган. Ўшандан бери улар деярли 10 млрд долларга ўсган.

Захиралардан қандай мақсадларда фойдаланиш мумкин ва ўрни қандай тўлдирилади?

Захиралардан турли мамлакатларда турлича фойдаланилади. Бу одатда тўлов баланси тақчиллигини молиялаштириш, валюта бозорида интервенсиялар ўтказиш, миллий валюта курсини ушлаб туриш, ташқи қарзларни қоплаш ва ҳоказоларни ўз ичига олади.

Захиралар мамлакатда қазиб олинган олтин, халқаро бозорга қимматли қоғозлар чиқарилиши, савдо баланси профицити ва бошқалар ҳисобига тўлдирилади.

Масалан, Ўзбекистонда захиралар, жумладан, ОКМК ёки НКМК томонидан қазиб олинган олтин ҳисобига тўлдирилади. Олтин четга сотилганда мамлакатдаги захиралар ҳам камаяди.

34,1 млрд доллар — бу кўпми ёки кам?

Ривожланаётган мамлакатларга, шу жумладан, Ўзбекистонга ҳам халқаро ташкилотлар уч ойлик импортни молиялаштириш учун етарли бўлган захираларни сақлашни тавсия қилади.

34,1 млрд доллар ҳозир Ўзбекистонга 20 ойдан ортиқ импортни молиялаштириш учун етарли. Бундай кўрсаткич ишончли ҳисобланади.