Урушнинг 21-куни: Мариуполда юзлаб одамлар яширинган театр бомбардимон қилинди. Зеленский Ғарбдан қурол сўради, Байден миллиард долларлик ҳарбий ёрдам беришга қарор қилди (фото ва видео)

Украинада уруш роппа-роса уч ҳафтадан бери давом этмоқда. 16 март куни Киевда кучайтирилган комендантлик соати амалда бўлди — аҳолига махсус рухсатномаларсиз уйларини тарк этиш тақиқланди. Мариуполда драма театри биноси бутунлай вайрон қилинди. Украина президенти Владимир Зеленский АҚШдан мамлакат осмонини ёпишни ёки ҳаво мудофаасини таъминлашни талаб қилди. Meduza 16 март, урушнинг 21-кунидан асосий маълумотлар ва фотосуратларини жамлади.

Владимир Зеленский Ғарбдан Украина осмонини ёпишни яна сўради. Украина президенти АҚШ Конгресси олдида сўзга чиқиб, яна Ғарбдан Украина осмонини ёпишни ёки мамлакатига ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимлари ва авиация беришни сўради. «Россия Украина осмонини минглаб одамлар учун ўлим манбаига айлантирди», — деди у америкаликларга 1941 йилда Перл Харбор портлаши ва 2001 йил 11 сентябрь ҳужумларини эслатиб. Зеленский Конгресс аъзоларига Украина шаҳарларининг портлатилиши ва ўққа тутилиши акс этган видеолавҳани кўрсатди. Нутқи якунида эса инглиз тилида АҚШ президенти Жо Байденга мурожаат қилиб, уни «дунёнинг» ва тинч ҳаёт учун интилаётган барчанинг етакчиси бўлишга чақирди.

Кўп ўтмай, Байден Украинага миллиард долларлик ҳарбий ёрдам пакети, жумладан 800 та ҳаво мудофаа тизими, 9000 та танкга қарши қуроллар, 7000 та ўқотар қуроллар ва 20 миллионта ўқ-дорилар берилишини эълон қилди. Байден АҚШнинг Украинани энг янги қуроллари билан таъминлашга тайёрлиги белгиси сифатида дронларнинг етказиб берилишини алоҳида таъкидлади.

Мариупол ҳукумати юзлаб одамлар яширинган драма театрига Россия бомбалари ташланганини хабар қилди. Маҳаллий ОАВ вайрон бўлган театрнинг фотосуратлари ва видеоларини чоп этди. Уларда бинонинг муҳим қисми қулагани, вайроналар ёнаётганини, бино устида тутун кўтарилаётганини кўриш мумкин.

Март ойи бошида ушбу драма театри эвакуация учун одамлар йиғиладиган жойлардан бири сифатида эълон қилинганди, аммо яқин вақтгача бу ердан эвакуация деярли амалга оширилмаган. Мариупол шаҳар кенгашининг бугунги ҳисоботига кўра, юзлаб одамлар театр биносидан, жумладан ҳозирда вайроналар остида қолган бомба бошпанасида қўним топган. Сунъий йўлдошдан олинган суратлардан кўриниб турибдики, бино яқинидаги иккита асфальт майдонда «БОЛАЛАР» деб ёзилган.

Украина Ноw телеграм канали театр ичидан олинган видеони эълон қилди: унда чиндан ҳам ҳар бир хонада кўп одамларни кўриш мумкин, уларнинг аксарияти аёллар ва болалардир. Видео 10 март ёки ундан аввал суратга олинган (ўша куни видеонинг тўлиқ версияси «Азов» YouTube каналида эълон қилинган; видео охирида театрда мингдан ортиқ одам борлиги айтилган) . Украина Ноw телеканали, шунингдек, Мариуполни тарк этган одамнинг гапларидан иқтибос келтирди — у театрда одамлар «ертўлада, залда, саҳнада» жойлашганини айтди ва уларнинг сонини бир ярим минг киши деб баҳолади.

Театр портлашида ҳалок бўлганлар ва жароҳатланганлар ҳақида ҳозирча расмий маълумотлар йўқ – шаҳар маъмурияти «бу даҳшатли ва ғайриинсоний ҳаракат кўламини ҳалигача баҳолаб бўлмайди, чунки шаҳарда турар-жойларни ўққа тутиш давом этмоқда», деди. «Азов»нинг таъкидлашича, россиялик ҳарбийлар театр одамлар билан тўла эканини билади, чунки «бу қочоқларнинг йиғилиши учун расман белгиланган жой эди».

Россия театрнинг вайрон қилинишида «Азов»ни айблади. «Мавжуд ишончли маълумотларга кўра, миллатчи «Азов» баталони жангарилари ўзлари миналаган театр биносини портлатиб, янги қонли провокацияни амалга оширган», — дейилади Россия Мудофаа вазирлиги баёнотида. Вазирлик маълумотларига кўра, мариуполлик қочқинлар «Азов» нацистлари театрда одамларни асирда ушлаб, бинонинг юқори қаватида «ўт очиш нуқталари» ўрнатганини айтишган.

Шунга ўхшаш хабар россияпараст ОАВларда 16 март куни Донеткс Ахборот вазири ўринбосари Данийл Безсоновнинг таклифига биноан тарқалди.

Безсонов ўзининг Telegram-каналида ДХРга ўтиб кетгани айтилаётган аноним собиқ «Азов» жангарисига таяниб, «Украина жангариларининг штаб-квартираси Мариупол драма театрининг подвалида жойлашгани, театр зали эса тинч аҳоли билан гавжум экани, уларнинг қочиб кетмаслиги учун ‘Азов’ полкининг 12 нафар жангариси қўриқлашини» айтди. Ижтимоий тармоқлардаги россияпараст аккаунтларда шунга ўхшаш хабарлар аввалги кунларда ҳам тарқатилган; энди Россия ОАВлари улардан Украина «провокацияси»нинг далили сифатида фойдаланмоқда.

Россия Мудофаа вазирлиги ҳам шу тарзда баёнот бериб, театрнинг портлатилишини Мариуполдаги болалар касалхонасининг вайрон қилинганига қиёслади: «Тинч аҳоли ҳаётига потенциал хавф туғдиришини ва миллатчилар томонидан 9 март куни Мариуполдаги 3-сонли касалхонада амалга оширилган провокацияни ҳисобга олсак, шаҳар марказидаги театр биносини портлатиш нишони сифатида ҳеч қачон кўрмаганмиз». Мудофаа вазирлиги, шунингдек, Россия «Мариупол шаҳрида қуруқликдаги нишонларга» бирорта авиазарба бермаганини иддао қилди.

Очиқ манбаларда Россия Мудофаа вазирлигининг баёнотларини шубҳа остига қўядиган маълумотлар мавжуд. Биринчидан, «Азов» томонидан 10 март куни эълон қилинган кадрлар театрдаги одамлар «гаровга олингани» ҳақидаги даъволарни тасдиқламайди: видеодан театрда одамлар бошпана топгани ва у ерда ёрдам берилаётганини кўриш мумкин. Иккинчидан, ижтимоий тармоқларда 16 март куни Мариуполда бошқа портлашлар содир этилгани ҳақида далиллар бор — хусусан, Нептун бассейни вайрон қилинган.

16 мартга оид бошқа фотосуратлар