Аввалроқ Ўзбекистонда 1 апрелдан бошлаб 3 йиллик IT-Visa жорий этилаётгани ҳақида хабар берилганди. Бу чет эллик IT-мутахассисларни, биринчи навбатда, Россия, Беларусь ва Украинадан жалб этиш бўйича IT Park ташаббусининг бир қисмидир.
Чет эллик мутахассислар Ўзбекистонга нега керак?
Ўзбекистонда IT-мутахассислар етишмаяпти, дейди IT-Park вакиллари. Бу жаҳон миқёсидаги муаммо:
- 2021 йил Россияда IT-мутахассислар етишмовчилиги 1 миллионни ташкил қилган;
- 2020 йилда Европа компанияларининг деярли 70 фоизи IТ соҳада кадрлар етишмовчилиги муаммосига дуч келган;
- 2019 йилда АҚШда қарийб 900 минг IT-мутахассис вакансияси эълон қилинган бўлса, унга бор йўғи 150 минг нафар потенциал номзод бўлган.
Чет эллик мутахассисларни нима учун Ўзбекистон қизиқтирмоқда?
Украина билан бўлаётган уруш, шавқатсиз санксиялар, рублнинг қадрсизланиши ва бошқа сабаблар кўплаб россияликларни мамлакатни тарк этишга мажбур қилмоқда. Европага кўчиб ўтиш имконсиз бўлгани туфайли, улар собиқ СССР мамлакатларига бош олиб кетишга қарор қилмоқда.
Хорижликлар учун Ўзбекистон бир неча сабабларга кўра манфаатли бўлиши мумкин – барқарор сиёсий вазият, жадал суръатлардаги ривожланиш, янги компанияларнинг очилиши ва кенг имкониятлар.
IТ мутахассисларга бўлган талаб нима учун шунчалик юқори?
Нафақат бизнес, балки давлат фаолияти ҳам мазкур технологияларга қаттиқ боғланган. Бугун деярли ҳар бир компания дастурий таъминот орқали ишлагани сабаб, уларнинг барчаси технологик комапаниялар сирасига киритилади.
Дастурчилар ҳар бир соҳада қўлланиладиган маълумотлар таҳлилидан тортиб, то ҳар қандай бозорни такомиллаштириши мумкин бўлган сунъий интеллектгача бўлган ҳар ишда керак.
Мутахассисларнинг етишмаслиги бизнес, иқтисодиёт, давлат ва турмуш тарзини тўхтатиб қўяди. Янги технологиялар тез-тез пайдо бўлади, аммо уларни ўзлаштиришга мутахассислар етишмовчилиги халақит қилмоқда.
Мутахассислар нима учун кам?
Одатда таклиф талабдан кўра тезроқ ўсади деб ҳисобланади. Бу қайсидир маънода тўғри, бироқ асл муаммо чуқурроқ.
Биринчидан, блокчейн, киберхавфсизлик ва сунъий интеллект каби янги технологиялар учун тажрибали мутахассисларнинг ўзи йўқ. Бироқ бу каби технологиялар аҳамияти кучли бўлгани сабаб, компаниялар ёш ходимларни камдан кам ишга олади. Тажрибали ходимларнинг етишмаслиги бу соҳанинг боши берк кўчага киришига сабаб бўлмоқда.
Иккинчидан, бутун дунё олийгоҳларида ахборот технологиялари бўйича етарлича билим берилмайди, уларнинг янги тенденцияларга кўникиш қийин ва энг асосийси, талабаларга IТ соҳани ўзлаштиришда керакли имкониятлар яратиб берилмайди.
Ўзбекистон ҳозирда янги йўлларни излашга уринмоқда. Янги ОТМларни очишдан ташқари, ҳар бир вилоятда биттадан IT-марказ ташкиллаштирилган бўлиб, у ерда истаган одам бу соҳани ўқиб ўрганиши мумкин.
Таълим жараёнлари тугаганидан сўнг, улар IT Park вакиллари билан (550 дан оритқ IT-компаниялар) малака оширишлари ёки ишга жойлашишлари мумкин бўлади. Аммо бу ҳали ҳаммаси эмас.
«ТашРуш»
Февраль ойининг охирида IT Park «ТашрРуш» дастурини ишга туширди. У кўплаб бепул хизматларни ўз ичига олади:
- турар жой топиш;
- болалар учун болалар боғчаси ёки мактаб топиш;
- кадрларни тўплаш;
- компанияни тез ва осон рўйхатдан ўтказиш ;
- офис биноларини имтиёзли равишда ажратиш;
- солиқ имтиёзлари ва префернсиялар.
Ушбу дастурдан 3 мингдан ортиқ чет эллик IT-мутахассислар фойдаланиб бўлган.
«Бизнинг бозорга кириб келаётган чет эллик мутахассислар – халқаро компанияларда халқаро бозор учун ишлайдиган экспертлар. Улар маҳаллий кадрлар малакасини ошириши ва уларни ҳам халқаро бозор учун ишлашга ўргатишлари мумкин», — дейди IT Park вакиллари.
Ўзбекистонда халқаро компаниялар филиаллари очилиши, шунингдек, чет эллик мутахассислар оқими 5 мингдан зиёд ёш кадрларни иш билан таъминлаши ва IT-хизматлар экспортини 100 млн долларгача ошириши кутилмоқда.
Аввалроқ россияликларнинг Ўзбекистонга кўчиб ўтишга бўлган қизиқиши кескин ошгани ҳақида хабар берилган эди.