Халқ таълими вазири Шерзод Шерматов 4 май куни Олий Мажлис Қонунчилик палатаси йиғилишида Ўзбекистондаги мактабларда синфларнинг тўлалиги ва дарслар икки сменада олиб борилаётгани сабабларини санаб ўтди, деб ёзмоқда «Gazeta.uz».
Биринчи сабаб — аҳоли сонининг сезиларли даражада ўсиши. 1991 йилдан 2020 йилга қадар Ўзбекистон аҳолиси 16 миллион кишига кўпайган, бу кўрсаткич Тожикистонда 4 миллион, Озарбайжонда 2,8 миллион, Қозоғистонда 2,3 миллион, Туркманистонда 2,2 миллион, Қирғизистонда 2,1 миллион нафарни ташкил этган.
Иккинчи сабаб сифатида вазир 2010 йилдан 2017 йилгача бўлган даврда 9 йиллик таълимга ўтилганини кўрсатган. Шу вақт ичида 1500 га яқин коллеж ва лицейлар қурилган.
Вазирнинг сўзларига кўра, 11 йиллик таълим қайтгач, 400 га яқин лицей ва коллежлар мактабга айлантирилди. «Ҳаммасининг ҳам айлантирилмаганининг сабаблари бор. Биринчидан, ҳаммаси ҳам мактаб учун қулай жойда жойлашмаган, иккинчидан, олий таълимни ҳам ривожлантиришга ҳаракат қилинди. Шунингдек, у ерда касб-ҳунар мактабларини ташкил этиш масаласи ҳам қўйилди», — деган у.
Вазир келтирган маълумотларга кўра, бугунги кунда мамлакатда ўқувчилар сони (6,24 миллион нафар) мактаблар лойиҳавий қувватидан (5,06 миллион) сезиларли даражада ошиб кетган.
«Шунинг ҳисобига ҳам мактабларимизнинг 70 фоиздан ортиғи икки сменада ишлайди. Ҳамма бир сменада бўлсин, деб айтишга ҳаракат қилади. Бу осон эмас, бунга жуда катта ресурс талаб қилинади. Келгуси йилларга прогноз қиладиган бўлсак, ҳозирги шу тенденция бўйича кетса, орадаги бу фарқ катталашиб бораверади ва ўқувчи сони билан ўқувчи ўрни ўртасидаги фарқ ҳозир бир миллион бўлса, 2025 йилга келиб 2 миллионга чиқиши мумкин. Бу дегани, мактаблар сиғимидаги ҳолат жуда қийин аҳволга тушиб қолиши мумкин», — деган Шерзод Шерматов.
Вазирнинг таъкидлашича, 2018—2020 йилларда 2615 та мактабни реконструкция қилиш ва қуриш учун 2016 йилга ва ўтган йилларга нисбатан 3−4 баравар кўп маблағ ажратилган. 2021 йилда инвестиция дастури доирасида 689 та мактабни таъмирлаш, 23 тасини қуриш режалаштирилган.
«Шу билан биргаликда, аҳолининг ўсиши ва йиллар давомида йиғилиб қолган муаммолар ҳисобига 3000 дан ортиқ таъмирталаб мактаб бор (135 тасини қуриш, 1177 тасини реконструкция қилиш, 1695 тасини капитал таъмирлаш керак). Уларнинг ёнига спорт зали, ошхонаси, буржуй печкаси, атрофини ўраши каби муаммоларни қўшсак, тахминан 36 триллион сўм (Марказий банкнинг 4 майдаги курси билан 3,5 миллиард доллар) маблағ талаб этилади. Лекин бизнинг бир йиллик инвестиция дастуримиз 2 триллион сўм атрофида маблағ бўлади», — деди у.
Вазир депутатлардан давлат бюджетини тасдиқлашда мактабларни реконструкция қилиш ва қуриш учун ажратиладиган маблағларни, шу жумладан, маҳаллий бюджетлар даражасида кўпайтиришни сўради.
ХТВ раҳбари Президентнинг 2020 йил 6 ноябрдаги қарорида янги массивларда тижорат лойиҳалари асосида қурилаётган ҳар бир хонадонда 1,5 ўқувчи ўрнига мос мактаб қуриш мажбурияти кўзда тутилганини эслатиб ўтган. Шерзод Шерматов мазкур меъёрни Шаҳарсозлик кодексига киритишни таклиф қилди.
«Масалан, биргина Самарқанднинг Мотруд мавзесини олиб қарайдиган бўлсак, у ерда жуда кўп хонадон қурилди. Лекин у хонадонларга биттагина 1680 талик мактаб қурдик. Ҳозир у ерга яна тўртта қуришимиз керак. Агарда шу тўртта мактабни Самарқандга қурамиз, дейдиган бўлсак, бу йилги бутун ‘инвестка’миз шунинг ўзига кетиб қолади. Бу Самарқанднинг қолган 1200 та мактабига қўшимча ҳеч қанча маблағ ажратиш имконияти бўлмай қолади, дегани», — дея изоҳ берган у.
ХТВ раҳбари мактабларни қуриш ва таъмирлашга ҳомийлик ёрдамларини жалб қилиш бўйича ишлар олиб борилаётгани ҳақида ҳам айтиб ўтган.
Мавзуга доир:
- «Мактаблардаги муаммоларни юзимизга солиш ўрнига ёрдам берадиган раҳбарлар кўпаяверсин» — Шерзод Шерматов
- Халқ таълими вазири мактабларга шароит яратишда кўп масала ҳокимларга боғлиқ эканини айтди
- Шерзод Шерматов: Инновация ҳақида гапиришдан олдин мактаблардаги ичимлик суви муаммосини ҳал қилишимиз керак
Изоҳ (0)