• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12694.97
    • RUB161.6
    • EUR14878.5
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +25°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    Нега таълим муаммолари мактабгача бошланади?

    Мақола муаллифи — тилшунос олим, туркий тиллар тадқиқотчиси Эльдар Асанов икки ўғилнинг отаси ҳамдир. Нафақат ўз фарзандлари, балки Ватан келажагига ҳам бефарқ бўлмаган фуқаро сифатида у мактабгача таълим тизимини ислоҳ қилиш вақти етиб келган, деб ҳисоблайди.

    Қўлимда Тошкент аҳолиси ҳақидаги 2013 йил январига оид аниқ демографик маълумотлар мавжуд. Ўйлайманки, ундан кейин ўтган салкам беш йиллик давр ичида жиддий демографик силжишлар рўй бермаган.

    Демак, 2013 йил 1 январь ҳолатига кўра Тошкент шаҳри аҳолиси 2,340 миллион кишини ташкил этган. 2015 йилга келиб бу кўрсаткич 2,371 миллион кишига етди. Аҳолининг 63 фоизи ўзбеклар, 20 фоизи руслар, 4,5 фоизи татарлар, 2,2 фоизи корейслардан иборат.

    Чилонзор тумани аҳолиси 2013 йили 228 минг кишини ташкил этган; бу туманда Қашқадарё, Самарқанд каби марказий ва ғарбий вилоятлардан ташриф буюрган вақтинчалик аҳоли ҳисобидан, биринчидан, аҳоли сони расмий статистикадагидан бир қадар кўпроқ, иккинчидан, этник ўзбеклар сони ҳам шаҳардаги ўртача кўрсаткичларга нисбатан баландроқ.

    Охирги бир-бир ярим ҳафта мобайнида вазият тақозоси билан Чилонзор туманидаги 20 дан ортиқ хусусий ўқув марказларида бўлдим. Уларнинг жуда катта қисмида, абитуриентларни тайёрлаш курслари, тил курслари, қизлар учун ҳунар курсларидан ташқари, болаларга мактабгача таълим бериш курслари («почемучка») бор экан. Бундан ташқари, фақат мактабгача ёшдаги болаларга таълим беришга ихтисослашган хусусий мактаб ва ўқув марказларида бўлдим.

    Ташрифларим натижасида қизиқ бир нарсага гувоҳ бўлдим: туман аҳолисининг тахминан 70–80 фоизи этник ўзбеклар бўлган ҳолда, кузатишларимга қараганда, мактабгача таълим марказларига қатновчи болаларнинг 80 фоизи этник рус, корейс, татар, шунингдек, русийзабон ўзбек оилалари вакилларидир. Яъни, мактабгача таълим масаласида тескари статистикани кузатамиз.

    Умуман олганда, туманнинг айнан русийзабон аҳолиси 4–6 ёшдаги болаларини ўқитиб, мактабга алоҳида тайёрлашга мойиллигини кўрдим. Балки адашгандирман, лекин жорий кузатишларимдан шунақа тасаввур ҳосил бўлди. Этник тафовутларга ишонмаганим боис бунақа статистикадан ўзим ҳам ҳайрон қолдим. Чуқур таҳлилга киришмаган ҳолда ҳозирча бу ўзбек оилаларининг хусусий ўқув марказларига ишонмаслиги ёки бўлмаса молиявий аҳволи билан тушунтирилса керак, деб ўйламоқдаман.

    Ўзбек оилалари эса фарзандларини кўпроқ давлат MTMларига (мактабгача таълим муассасалари, яъни болалар боғчаларига) ишониб топширади. Расмий талабга мувофиқ, боғчада ҳам болаларга ўқиш-ёзиш, чизиш, математика асослари, шунингдек, рус ва инглиз тилидан нимадир ўргатилиши керак. Ўтган йили ўнга яқин боғчада бўлиб, уларнинг катта қисми, афсуски, амалда бу талабга жавоб бермаслигига гувоҳ бўлган эдим.

    Фото: ЎзА

    Фото: ЎзА

    Нархларга келсак. Давлат боғчаларида бола ҳафтасига беш кун, куни билан бўлади. Бунинг эвазига давлатга 110–120 минг сўм тўланади. Хусусий ўқув марказлари ҳафтасига икки кун, одатда шанба ва якшанба кунлари болаларни қабул қилади ва улар билан жами 3–6 соат шуғулланади. Бунинг эвазига қилинадиган тўлов — 120–200 минг сўм.

    Ўз-ўзидан кўриниб турибдики, моддий нуқтаи назардан давлат боғчалари аҳоли учун манфаатли, лекин ўз харажатларини кўтара олмайди, бу ходимларнинг моддий таъминотига, болаларнинг озиқ-овқати, ўйинчоқлари ва бошқа нарсаларнинг сифатига таъсир ўтказмай қолмайди. Фойда келтирмайдиган муассасада хизмат сифати ҳам тушиб кетаверади. Лекин аҳолининг катта қисми барибир фарзандларини боғчага ишониб топширади — биринчидан, ҳамма ҳам ҳафтасига 3–6 соат ўтказилган машғулот учун 200 минг сўм тўлашни хоҳламайди ёки моддий имконияти етмайди, иккинчидан, ҳамма оилада ҳам иш кунлари соат 9:00 дан 18:00 гача ёш болаларга қараб турадиган одам топилмайди.

    Хуллас, болалар боғчалари — социализм даврида аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлаш мақсадида яратилган, аммо замона зайли билан давлат бюджети учун ортиқча, самарасиз институтга айланиб қолди. Уни жиддий тарзда ислоҳ қилиш ёки ҳеч бўлмаса соҳани бутунлай хусусийлаштириш, яна қанақадир бошқа ечимларни ўйлаш керак, назаримда. Ахир 4–6 ёшдаги болаларга бериладиган таълим ва тарбия мактабдаги таълим ва тарбиянинг аҳволига, у эса, ўз навбатида, вояга етган фуқаронинг келажак ҳаётига таъсир кўрсатади.

    24.09.2017, 19:29   Изоҳ (0)   57617
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Маркет Yandex Go Самарқандда ишга тушди


    “Kia Го!”: Kia Sonet эгаларининг учрашуви – йил давомида бирга


    Ёз осмоннинг ўзидаёқ бошланади: Silk Avia Тошкентдан Иссиқкўлга кунлик авиақатновларни йўлга қўймоқда


    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда


    Қашқадарё ва Бухорода амалга оширилган қуёш энергияси лойиҳаларига 1 йил тўлиши муносабати билан расмий тадбир бўлиб ўтди


    BI Group ва Асакабанк Ўзбекистонда тижорат кўчмас мулки учун бизнес ипотекасини ишга туширди


    Фақат текширилган фойдаланувчилар: нима учун тўлов иловалари  шахсни тасдиқлашни сўрайди


    Kapitalbank инвестициялари – Ўзбекистон ёшлари келажагига сармоя


    Қаерга инвестиция киритиш мумкин? Қандай актив турлари мавжуд? 


    “АлоқаБанк” ёшлар билан ишлашга оид дастурларни кенгайтирмоқда


    Тошкент ва Бангкок ўртасида тўғридан-тўғри авиақатнов: Centrum Air янги халқаро йўналишни ишга туширади 


    Қашқадарёнинг Чимёни – Мираки ҳақида сиз билмаган фактлар


     Навоий инновациялар университети: замонавий билим сари ишончли қадам 


    “Kia Го!”: Kia Sonet эгаларининг учрашуви – йил давомида бирга


    Тошкентда Стинг бренди ҳомийлигида "Формула-1" фильмининг премераси бўлиб ўтди

     

    Тавсия этамиз

    НАТО тарихи – дунёдаги энг қудратли ҳарбий ташкилотнинг обрўси пасаймоқдами?

    26 июн, 20:31
    Audio Icon

    Жой ҳаммага етарди: Жеймс Кемеронга кўра, “Титаник” йўловчиларининг омон қолиш имконияти бўлган

    25 июн, 23:50

    “Трампнинг Титаниги тўхтайди” — Эрон элчиси

    25 июн, 13:39

    АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базалари сони нечта ва қаерда жойлашган?

    24 июн, 19:05
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    “Дарё” видеорепортажи: Озодбек Назарбеков Наманганда катта саҳнага қайтди

    Ўзбекистон | 1 июл, 00:10

    Таиландда будда роҳиби ўз ҳамкасбини отиб ўлдирди

    Дунё | 30 июн, 23:55

    Шаҳрисабзда иккита дўкон ёниб кетди (видео)

    Ўзбекистон | 30 июн, 23:40

    Британияда ChatGPT туфайли иш ўринлари билан боғлиқ муаммолар пайдо бўлди

    Дунё | 30 июн, 23:25

    Японияда қора айиқ туфайли аэропорт фаолияти тўхтаб қолди (видео)

    Дунё | 30 июн, 23:10

    “Дарё” дайжести: 30 июннинг энг муҳим хабарлари

    Ўзбекистон | 30 июн, 23:00

    “Операчи бўлиш осон эмас” — Ақлбек Пиязов италян тилини ўргангани, мусофирчиликдаги ҳаёти ва энг кўп олган гонорари ҳақида гапирди (фото, видео)

    Шоу-бизнес | 30 июн, 22:45
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.