Сўнгги янгиликлар Асосий янгиликлар Энг кўп ўқилган
Ўзб
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng

Daryo.uz Daryo.uz

  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
Сўнгги янгиликлар
    • USD 12175.07
    • RUB 125.42
    • EUR 12831.31
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentда
      +14°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter

    Daryo logo white Daryo logo dark

    • Маҳаллий
      • Меҳридарё
      • Бошқалар
    • Марказий Осиё
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
      • Афгонистон
    • Дунё
    • Пул
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
      • Бизнес
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
    • Колумнистлар
    • Мультимедиа

    Daryo.uz Daryo.uz

    Дунё

    Сайёранинг энг бой кишилари ўз маблағларини яширин сарф-харажатларга йўналтирмоқдами?

    27.06.2017, 13:59 13611

    Бугунги кунда намойишкорона сарф-харажатлар ўз ўрнини яширин харажатларга бўшатиб берди. Insider Pro нашри замонавий миллионер ва миллиардерлар ўз маблағларини нималарга йўналтираётганлиги ҳақида ҳикоя қилади.

    ХХ аср оммавий ишлаб чиқариш иқтисодиётининг ривожланиши, заводларнинг иш кучи ва хом ашё қиммат бўлмаган Хитой ва учинчи дунё мамлакатларига кўчирилиши эксклюзив маҳсулотлар сонининг ошиб кетишига олиб келди.

    Фото: <span style=Getty Images" data-action="zoom" class="border lazyload" />

    Фото: Getty Images

    Истеъмол бозорининг демократлаштирилиши бадавлат кишиларни ўз ижтимоий мақомини маҳсулотлар ёрдамида кўз-кўз қилиш имкониятидан маҳрум қилди. Ўртача тоифага мансуб кишилар ҳам улар ҳудудига кириб келди ва улкан телевизор ва замонавий сумкаларни харид қила бошлади. Ҳозир йўлтанламасларда ҳаракатланадиган, самолётларда учадиган ва саёҳатларга йўл оладиган одамлар сони кўп. Ҳашамат буюмлари кишилар мақомини ортиқ белгиламай қўйди.

    Бу миллиардерларнинг ўз ижтимоий позициясини янада нозик намойиш этишига олиб келди. Тўғри, ҳозир ҳам баъзи олигарх ва миллиардерлар яхта, ҳашаматли лимузин ва дала-ҳовлилар харид қилмоқда. Бироқ уларнинг юқори интеллектуал қатламидан чиққан янги элитаси ўз мақомини билим ва маданий капитал ёрдамида мустаҳкамлаб, бойлар ҳақидаги одатий тасаввурларимизни ўзгартирмоқда. Улар ўз маблағларини моддий манфаатларга эмас, таълим ва инсон капиталига киритишни маъқул кўрмоқда. Бундай хатти-ҳаракаткарни «кўз илғамас сарфлар» деб аташ мумкин. Мазкур термин атрофдагилар учун аниқ-равшан бўлмаган ёки унинг эгаси мақомини англатиб турувчи, шубҳасиз эксклюзив ва қимматбаҳо барча харидларни ўз ичига олади.

    Бадавлат кишиларнинг янги тоифаси ва уларнинг сарф-харажатлар билан боғлиқ одатлари юзага келганлиги айниқса АҚШда кўзга ташланади. Истеъмол сарф-харажатлари таҳлили маълумотлари 2007 йилдан бошлаб аҳолининг энг бой қатлами (йилига 300 минг доллардан ортиқ даромадга эга) моддий манфаатларга сарф-харажатларни сезиларли даражада қисқартиргани, ўртача даромадга эга кишилар эса (йилига 70 минг доллар даромад қилувчи) аксинча уларни оширганлигидан гувоҳлик беради.

    Фото: Getty Images

    Фото: Getty Images

    Бадавлат кишилар очиқ материализмдан халос бўла туриб, ўз маблағларини таълим, пенсия ва соғликка қарата бошлади. Буларнинг барчаси номоддий ҳисобланса-да, улар анча қимматга тушади. Сайёранинг энг бой кишилари ўз маблағларининг асосий қисмини яширин сарф-харажатларга йўналтирмоқда. 1996 йилдан буён бадавлат оилаларнинг таълим олишга сарфлаган харажатлари 3,5 баробарга ошди, ўрта тоифада эса бу кўрсаткич ўзгармади.

    Юқори ва ўрта тоифага мансуб кишилар харажатлари ўртасидаги кескин фарқ ҳам АҚШда яққол кўзга ташланади. Моддий манфаатлардан фарқли ўлароқ, таълим олиш мамлакатда йил сайин қимматлашиб бормоқда. 2003 йилдан 2013 йилга қадар коллежларда таълим олиш 80 фоизга ошгани ҳолда, аёллар кийимининг ўртача нархи бор-йўғи олти фоизга ошган. Бу ерда таълим олиш қиймати шунчалик юқорики, кўпчилик оилаларнинг бунинг учун пул топишга уринишидан ҳам ҳеч қандай маъно йўқ.

    Фото: Alamy

    Фото: Alamy
    Яширин харажатларнинг аксарият қисми жуда қиммат бўлса-да, унинг The Economist журналини мутолаа қилишдан фермерлар маҳсулотларини харид қилиш каби камроқ харажат талаб қилувчи кўринишлари ҳам мавжуд. Нуфузли хусусий мактабда таълим олиш ҳисоби билан бирга нонушта органик етиштирилган маҳсулотлардан иборат бўлиши лозимлиги ҳақидаги қарашлар шаклланмоқда.

    Фото: Alamy

    Фото: Alamy

    The Economist журналига обуна бўлиш 100 долларга тушса-да, уни мутолла қилиш кишининг элита доирасига мансублигидан далолат беради. Яъни у ўқиб чиққанларининг мазмунини тушуниши учун ажойиб ва қимматбаҳо таълим олган.

    New Yorker қайси мақолаларни далил қилиб келтириши ёки кишилар даврасида нима ҳақида суҳбатлашишни англаш маданий капиталга эгаликни кўрсатади, бу эса тегишли ижтимоий муҳитга йўл очади. Бундай муҳит эса, ўз навбатида, нуфузли иш, алоқалар ва хусусий мактабларга йўл очади. Қисқа қилиб айтганда, яширин харажатлар ижтимоий алоқалар доирасини кенгайтиради.

    Яширин сарф-харажатлар — бу хоҳ пенсиялар, хоҳ таълимга қаратилган бўлсин, ҳаёт сифатини оширади ва болаларнинг ижтимоий ҳаётда эгаллайдиган ўрнини яхшилайди.  Ижтимоий мақомга эришиш учун уни кўз-кўз қилиш шарт эмас.

    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Зеленский қиш олди Украинага қандай қуроллар кераклигини айтди

    Кеча, 23:45

    Қирғизистонда 12 яшар бола қутуришдан вафот этди

    Кеча, 23:20

    Рамзан Қодировнинг 24 ёшли қизи бош вазир ўринбосари бўлди

    Кеча, 23:10

    Тошкент метрополитенининг ерусти йўналишидаги икки бекат оралиғида поезд ҳаракати тўхтатилди

    Кеча, 23:00

    ОЧЛ. “Насаф” Қаршида “Ас-Садд” устидан ишончли ҳисобда ғалаба қозонди 

    Кеча, 22:59

    Туғилган кунида ёниб кетган йигит, Қуддусдаги Йиғи девори, бир дақиқалик сукут сақлаётган украиналиклар — 2-октябр суратлари

    Кеча, 22:40

    “Ал-Иттиҳод” майдон четига қўйилган бюст туфайли “Сепаҳон”га қарши ўйнашдан бош тортди 

    Кеча, 22:37

    Қозоғистон мамлакат ҳақида салбий гапирадиган хорижликлар реестрини юритмоқда

    Кеча, 22:30

    Европа Иттифоқи йил охиригача Украинага 5 миллиард евро миқдорида ҳарбий ёрдам ажратиш бўйича келишиб олиши мумкин

    Кеча, 21:55

    Шавкат Мирзиёев Қатарга давлат ташрифини якунлаб, Тошкентга қайтиб келди

    Кеча, 21:34

    Тавсия этамиз

    Туғилган кунида ёниб кетган йигит, Қуддусдаги Йиғи девори, бир дақиқалик сукут сақлаётган украиналиклар — 2-октябр суратлари

    22:00 / 02.10.2023

    АҚШнинг Ўзбекистондаги элчихонаси Green Card'да иштирок этмоқчи бўлганларга 10 муҳим маслаҳат берди

    11:00 / 02.10.2023

    Худосини чўмилтираётган ҳиндлар, меҳмонга келган айиқ, одамлардан ясалган минора — ҳафта суратлари

    22:00 / 01.10.2023

    Aлифбодаги ўзгаришлар: қулайлик бор жойда ноқулайлик танланмайди

    10:00 / 01.10.2023

    МОЛИЯ

    Иқтисодиёт

    Заправкаларда метан ва Аи-92 бензини нархи ошгани айтилмоқда

    20:00 / 01.10.2023

    Марказий Осиёга сармоя киритиш ижобий натижа берадими? 

    23:00 / 29.09.2023

    Ўзбекистонда электрон тижорат қандай ривожланмоқда?

    17:00 / 26.09.2023

    “Бугунги геосиёсий вазиятда битта давлатга таяниб бўлмайди” — бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаев

    15:00 / 26.09.2023

    Кўп ўқилганлар

    Ўзбекистонликлар Буюк Британияга ишга таклиф қилинмоқда. Маош — йилига 30 минг доллардан ортиқ

    16:00 / 02.10.2023

    Пригожиннинг васиятномаси эълон қилинди (фото)

    17:00 / 02.10.2023

    Украина президенти офиси Зеленскийни масхара қилган Илон Маскка жавоб қайтарди

    17:00 / 02.10.2023

    АҚШнинг Ўзбекистондаги элчихонаси Green Card'да иштирок этмоқчи бўлганларга 10 муҳим маслаҳат берди

    11:00 / 02.10.2023

    “Бўлиши мумкин эмас!”. Неймар Эрон клуби стадиони ҳақидаги видеога изоҳ қолдирди 

    13:00 / 02.10.2023
    About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2023

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.