• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12531.78
    • RUB159.82
    • EUR14538.12
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +28°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Спорт

    Америкалик спортчилар тақиқланган дориларни қабул қилган. Бу қонунийми?

    Нима бўлди?

    Хакерлар Жаҳон аксилдопинг агентлиги (WADA)нинг маълумотлар базасини бузди ва кўплаб ҳужжатларни эълон қилди. Уларга кўра, америкалик баъзи машҳур спортчилар тақиқланганлар рўйхатида турган дори воситаларини қабул қилган. Бунда гап теннисчилар Винус ва Серена Уильямс, гимнастикачи Симона Байлз ва баскетболчи Елена Делле Донн ҳақида бормоқда, деб ёзади Meduza.

    Фото: Meduza

    Фото: Meduza

    Улар допинг қабул қилганми?

    Йўқ. Ҳар ҳолда, хакерлар эълон қилган ҳужжатларга асосланиб, улар допинг қабул қилган деган хулосага келиб бўлмайди. Гап шундаки, спортчилар ўткир ёки сурункали касалликлардан даволаниш учун тақиқланган дорилар рўйхатига киритилган воситалардан фойдаланиш ҳуқуқига эга. Бундай кўринишдаги истиснога эҳтиёж сезган спортчи «Терапевтик қўллаш» учун махсус рухсатномани олиши керак.

    Бу спортчилар шундай рухсатномаларни олганми?

    Ҳа. Хакерлар айнан ўша рухсатномаларни чоп этган. Қўшимчасига, Байлз ва Делле Донндан Рио Олимпиадаси вақтида олинган намуналар ижобий натижа берганини ҳам илова қилинган. Таҳлиллар вақтида бу спортчиларга истеъмол қилиш учун рухсат этилган дори воситаларининг излари топилган.

    Демак, допингга рухсат берилган?

    Йўқ. Бу каби рухсатномаларнинг берилиши махсус қоидалар асосида тартибга солинади. Рухсатномаларни тақдим этувчи тиббий комиссия дори воситаси (ёки даволаш услуби) спортчининг кўрсаткичларига таъсир этмаслиги, аксинча, фақат касаллик белгиларига қарши курашишига ишонч ҳосил қилиши керак. Бу — рухсатномани бериш вақтидаги талаблардан бири, холос.

    Яна қандай талаблар бор?

    Комиссия рухсат берилиши сўралаётган дори воситаси ёки даволаш услуби спортчига ҳақиқатан ҳам зарур эканига ишонч ҳосил қилиши керак. Зарурат қуйидагича аниқланади: агар бу дори ёки методдан фойдаланилмаса, спортчининг саломатлиги кескин ёмонлашади. Яна бир шарти — даволашнинг бошқа муқобил йўли умуман бўлмаслиги керак. Агар спортчи ўз саломатлигига бошқа тақиқланган дори воситалари ёки методлари сабаб зарар етказиб, энди бошқа тақиқланган дори воситалари ёки методлари орқали соғлигини тиклаб олмоқчи бўлса, унга рухсатнома берилмайди.

    Рухсатномани олиш учун спортчи комиссияга барча керакли тиббий ҳужжатларни юбориши ва унинг сўрови барча талабларга мос келишини асослаб бериши керак. Рухсатнома белгиланган бир даврга ва дорининг маълум бир дозаси учун берилади.

    Тақиқланган дорилардан фойдаланиш америкаликлар спортчиларга нима учун керак бўлган?

    Чоп этилган ҳужжатларда бу ҳақда маълумот йўқ — тиббий сир талабларини бузмаслик учун WADA маълумотлар базаси бу каби ахборотни ошкор қилмайди. Симона Байлз Twitter’даги саҳифасида тақиқланган препаратларни эътибор танқислиги ва гиперфаоллик синдроми (ЭTГС) туфайли қабул қилганини билдирди. Ҳужжатлардан англашиладики, унга Фокалин (Facolin XR) препаратини қабул қилишга рухсат берилган, шу сабабли ундан олинган намуналарда тақиқланган метилфенидат ва амфетамин моддалари топилган.

    Елена Делле Доннда ҳам, афтидан, худди шундай ташхис. Унга ЭTГСдан даволанишда ишлатиладиган Аддерол (Adderall) препаратини қабул қилишга рухсат этилган. Ҳужжат изоҳида спортчига ҳар йили мазкур касаллик юзасидан тиббий кўрикдан ўтиш ҳақида тавсия берилган.

    Опа-сингил Уильямс билан боғлиқ вазият эса унчалик аниқ эмас — улар кўплаб ҳар хил препаратларни қабул қилган. Ҳар иккисида ҳам саломатлиги билан боғлиқ муаммолар борлиги маълум: Винусга астма ва Шегрен синдроми ташхиси қўйилган, Серена эса 2010 йили жуда жиддий жароҳат олган эди. Эҳтимол, улар тақиқланган препаратларни бошқа касаллик ва шикастланишлар сабаб қабул қилгандир.

    Эътибор танқислиги синдроми — бу жиддий нарсами?

    Бу — мураккаб савол. Бир томондан, эътибор танқислиги синдроми — расман тан олинган ва (айниқса АҚШда) жуда кенг тарқалган синдром. Номидан ҳам англаш мумкинки, ЭTГС билан хасталанган кишилар бир ишга диққат-эътиборини қарата олмайди, уларда тез-тез гиперактивлик билан боғлиқ муаммолар юзага келади. Синдром одатда болаликда пайдо бўлади. ЭTГСли ўқувчилар таълимда қийналади, хулқи билан боғлиқ жиддий муаммолар бўлади. Бундай ташхисли катталар эса ишлашга, янги шароитларга мослашишда қийинчиликка дуч келади. Синдром ҳамроҳ касалликлар, масалан, депрессия билан бирга кечиши мумкин. Бошқа томондан эса, кўплаб шифокорлар ЭTГСни алоҳида синдром деб ажратиш шарт эмас, деб ҳисоблайди; бу мавзу кўп баҳс-мунозараларга сабаб бўлади. Баҳсларнинг мураккаблиги шундаки, ЭTГСни анализлар ёрдамида аниқлаб бўлмайди — шифокорлар бундай ташхисни шикоятлар, ота-онанинг фикрлари, шахсий кузатувлар асосида чиқаради. Синдром мавжудлиги тарафдорларининг бир асоси тахминан шундай жаранглайди: бу каби синдромли кишиларни самарали даволаш йўли борлиги исботланган, демак, синдром мавжуд.

    ЭTГСли спортчи тақиқланган дорини қабул қилмаса, аҳволи жуда ёмон бўлиб қолмас?

    Ёмон бўлиб қолиши ҳам мумкин. Тақиқланган препаратлардан фойдаланиш бўйича рухсат бериш ҳақида қарор қабул қилувчи комиссияларнинг йўриқномасида қайд этилган: ЭTГС билан хасталанган одамлар ўз дориларини мунтазам қабул қилади ва бу жараённи тўсатдан тўхтатиш беморнинг аҳволини оғирлаштириши, қайта тикланиш учун эса кўп вақт талаб этилиши мумкин.

    Спортчилар препаратларни қабул қилиш учун, ким билсин, ўзини шундай касалга ҳам солса керак

    Буни, албатта, инкор қилиб бўлмайди. 2006 йили АҚШ Бош бейсбол лигаси бейсболчиларига Аддерол қабул қилиш тақиқланди. Келаси йили эса эътибор танқислигидан азият чекаётган ўйинчилар сони 28 дан 103 нафаргача кўпайди. Бу ҳолат спортчилар тақиқланган дори воситасини олиш йўлида ғирромлик қилаяпти, деган шубҳага ҳам сабаб бўлди. Бироқ бейсболдан келтирилган бу мисол Байлз ва Делле Донн ҳам ўз касаллигини саҳналаштирган, дейишга асос бўла олмайди.

    Тақиқланган препаратлардан фойдаланиш учун рухсатномалар кўп спортчиларга бериладими?

    Йўқ. WADA маълумотларига кўра, 2014 йил давомида спорт ташкилотлари жами 255 та шундай рухсатнома берган. Миқёсни тўлароқ ҳис қилиш учун, опа-сингил Уильямслар, Симона Байлз ва Елена Делле Донн иштирок этадиган спорт турлари статистикасига назар солган маъқул. Енгил атлетикачиларга 2014 йили 13 та, баскетболчиларга бешта, теннисчиларга эса атиги учта рухсатнома берилган.

    Диққат, диққат! «Дарё»нинг Telegram’даги расмий канали — «Тошқин ‘Дарё’»га обуна бўлиб, янгиликлардан овозли кўринишда баҳраманд бўлишингиз мумкин.

    15.09.2016, 18:43   Изоҳ (0)   13421
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    «Локомотив» ОЧЛдаги юришини чорак финалда тўхтатди

    13.09.2016, 20:57

    «Локомотив» — «Ал-Айн» 0:1. Live

    13.09.2016, 20:34

    Футбол бўйича ЖЧ—2018 саралашида Ўзбекистоннинг рақиби ҳисобланган Қатар Россия билан ўртоқлик учрашуви ўтказади

    11.09.2016, 11:45

    Тест: Хосеп Гвардиола Жозе Моуриньога қарши

    10.09.2016, 13:19

    Ucell «Рио ғалабалари сари биргаликда!» номли фототанлов ўтказишини эълон қилади

    09.09.2016, 17:44

    Футбол бўйича Ўзбекистон Олий Лигаси 21-тур учрашувлари бир дақиқалик сукут билан бошланади

    09.09.2016, 11:55
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Тошкент шаҳар ҳокимлиги кўмагида 2025 йил 2-4 октябрь кунлари CAEx HoReCa & UzFPT кўргазмаси бўлиб ўтади


    Анорбанк ва Beelab Ўзбекистон рақамли банкинг бозорида ҳамкорлик ўрнатди


    “Wyndham Garden Чарвак” курорт мажмуаси қурилиши қандай кечаётганини кўрсатди


    BYD Astana Motors расмий дилерлик тармоғи Тошкентдаги барча бешта дилерлик марказида "Бест Буй Дай" тадбирини ўтказади


    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда


    Маркет Yandex Go Самарқандда ишга тушди


    American University of Technology (AUT)  28 июнь - Очиқ эшиклар кунига таклиф этади


    Click & Смарт Business (собиқ УЗКАССА): бизнес муваффақияти ва мижозлар қулайлиги учун ҳамкорлик


    Оқтепа Лаваш “Калмар ўйини” асосида Далгона Боксини чиқарди


    “Микрокредитбанк” АТБ IX Германия-Ўзбекистон бизнес форуми доирасида ОДДО БҲФ банк билан 50 миллион долларлик шартнома имзолади


    Тошкент ва Бангкок ўртасида тўғридан-тўғри авиақатнов: Centrum Air янги халқаро йўналишни ишга туширади 


    Paynet хизматлари энди Kapitalbank банкоматларида мавжуд


    “S&P” Ўзбекистон Миллий Банкининг рейтинг прогнозини “ижобий”га кўтарди 


    Ўзбекистон терма жамоасининг дунёдаги энг йирик спорт тадбирига чиқиши Kia брендининг мавқеини янада мустаҳкамлашга хизмат қилади 


    "Эcо Expo Central Асиа 2025" доирасида халқаро экологик ташаббуслар бирлашмоқда

     

    Тавсия этамиз

    Audio Icon

    Жой ҳаммага етарди: Жеймс Кемеронга кўра, “Титаник” йўловчиларининг омон қолиш имконияти бўлган

    25 июн, 23:50

    “Трампнинг Титаниги тўхтайди” — Эрон элчиси

    25 июн, 13:39

    АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базалари сони нечта ва қаерда жойлашган?

    24 июн, 19:05

    Вашингтон Теҳронга қарши ҳарбий кампаниядан Хитой ва Россияни жиловлашда фойдаланмоқчими? Минтақамизни нималар кутади?

    19 июн, 22:05
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Антикоррупция агентлиги Қашқадарё мактабларига кўмир етказиш бўйича ўтказилган тендерни ноқонуний деб топганди. Аммо бошқарма ўз билганидан қолмаяпти

    Ўзбекистон | 26 июн, 12:06

    Арнольд Шварценеггер карьерасидаги энг кўп даромад келтирган фильмни айтди ва бу “Терминатор” эмас

    Кино | 26 июн, 11:59

    Роналду “Ан-Насср” билан неча йиллик шартнома имзолаши маълум бўлди

    Спорт | 26 июн, 11:35

    Ўзбекистонда бакалавриатга қанча абитуриент рўйхатдан ўтгани маълум қилинди

    Ўзбекистон | 26 июн, 11:31

    Трамп Путиннинг Украинадан ташқарига ҳам “кўз тикканини” истисно этмади

    Дунё | 26 июн, 11:23

    Бу исмларни бутун дунё танийди, аммо улар ҳақиқий эмас: тахаллуси билан ижод қилувчи юлдузлар

    Кино | 26 июн, 10:56
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.