Халқаро атом энергетика ташкилоти (МАГАТЭ) бош директори Рафаэл Гросси ташкилотнинг асосий устувор йўналиши сифатида ўз инспекторларини Эрон ядровий объектларига киритишни айтди. 

Гроссининг таъкидлашича, ушбу объектларда текширув ўтказиш хавфли бўлади, чунки у ерда портламай қолган ўқ-дорилар қолган бўлиши мумкин. Объектларда текширувлар ҳозирча ўтказилмаяпти. Агентликнинг қайд этишича, Гросси Теҳрон билан ҳамкорликни қайта тиклашга, жумладан, Ислом республикаси вакиллари билан Венада учрашиш имкониятига умид қилмоқда.

Эрон ядровий дастури ҳолатига изоҳ берар экан, бош директор бу неча ой орқага сурилгани ҳақида гапиришни ёқтирмаслигини айтди, чунки бу “қум соати” ёндашувидир.

МАГАТЭ раҳбарининг айтишича, Эрон ядро дастурининг ҳозирги ҳолатидан қатъи назар, узоқ муддатли ечим зарур, унга фақат дипломатия йўли билан эришиш мумкин.

“Эрон менга ёки менинг ҳамкасбларимга текширув ўтказишга зудлик билан рухсат бериши керак, бироқ бизнинг расмийлар билан боғланишга уринишларимиз эътиборсиз қолмоқда”.

Эрон ва Исроил уруши

Исроил 13 июнь кечаси Эронни махфий ҳарбий-ядровий дастурни амалга оширишда айблаб, унга қарши операция бошлади. Ҳаво ҳужумлари ва диверсия гуруҳларининг рейдлари нишонлари атом объектлари, генераллар, машҳур ядро физиклари, авиабазалар, ҳаво ҳужумидан мудофаа воситалари, “ер-ер” ракеталари бўлди.

Эрон ўз атом лойиҳасининг ҳарбий мақсадларга йўналтирилганини рад этмоқда. МАГАТЭ бош директори Рафаэл Гросси 18 июнь куни маълум қилишича, агентлик инспекторлари Эроннинг ядро қуроли яратиш дастурини амалга ошираётгани ҳақида аниқ далилларни кўрмаган. АҚШ разведка ҳамжамияти президент Дональд Трамп ва Исроил баёнотларига қарама-қарши ўлароқ, Эрон ядро қуролини яратишга интилмаган, деб ҳисоблади.

Эрон Исроилнинг ҳаракатларига ракета зарбалари ва ҳужумчи учувчисиз аппаратлар билан жавоб қайтармоқда, ҳарбий объектларга зарба бераётганини таъкидламоқда. Ҳар икки томондан ҳам турар жой биноларига зарар етказиш ва тинч аҳоли орасида қурбонлар сони ортиб бормоқда.

Эрон Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотларига кўра, мамлакатда 220 дан ортиқ киши ҳалок бўлган, камида 2,8 минг киши жароҳатланган. Шу билан бирга, Эроннинг Россиядаги элчиси Казем Жалоли 300 га яқин тинч аҳоли ҳалок бўлганини маълум қилди. Исроилда Эрон зарбалари оқибатида 20 дан ортиқ киши ҳалок бўлгани, 1,2 мингдан ортиқ киши яралангани айтилди.

Исроил ва Эрон кунига бир неча марта ўзаро зарбалар бермоқда. Исроил ҳукумати Эрон ядро дастури йўқ қилинмагунча кампанияни давом эттириш билан пўписа қилди. Теҳрон эса, ўз навбатида, Исроил бомбардимонни тўхтатмагунча ўққа тутишни давом эттиришини билдирмоқда.

АҚШнинг Эронга ҳужуми

АҚШ 22 июнга ўтар кечаси Эрондаги учта ядровий объектга зарба берди. Соат 2:30 атрофида Американинг Б-2 самолётлари тоғ ичида жойлашган Фордодаги уранни бойитиш марказига ҳужум қилиб, унга камида ўнлаб 13 тонналик ГБУ-57 бункерга қарши бомбаларини ташлади.

Бир вақтнинг ўзида сувости кемалари Натанз ва Исфаҳондаги объектларга 30 га яқин Tomahawk қанотли ракеталарини учирди. Трамп нишонлар “тўлиқ йўқ қилинганини” эълон қилди. Шу билан бирга, Оқ уйдаги юқори мартабали амалдорнинг The Wall Street Journalга маълум қилишича, зарбалар Эрондаги режимни ўзгартиришга қаратилмаган “бир марталик операция” бўлган.

Эрон ҳарбийлари АҚШ ҳужумига жавобан Исроилга баллистик ракеталар учирди ва биринчи марта 2 минг километр масофага учадиган энг янги Kheibar моделини қўллади. Натижада Тель Авив, Нес Сион ва Ҳайфа шаҳарларида бир нечта уйлар вайрон бўлди, 86 киши жароҳатланди, дея хабар берди Соғлиқни сақлаш вазирлиги. Исроил мудофаа армияси маълумотларига кўра, Эрон жами 30 га яқин ракета учирган.

Эрон ташқи ишлар вазири Аббос Ароқчи Истанбулда туриб матбуот анжумани ўтказди. У можарога дипломатик ечим кўрмаётганини айтиб, Путин билан учрашиш учун Москвага боришини таъкидлади. Ароқчи АҚШ президенти “нафақат Эронга, балки ўз халқига ҳам” хиёнат қилганини айтди.