Хитойнинг жануби-ғарбидаги Юннан вилоятининг Гантанжин ҳудудида олимлар илк бор тахминан 300 минг йиллик тарихга эга ёғочдан ясалган меҳнат қуролларини аниқлашга эришдилар. Бу топилмалар субтропикларда яшаган ва ёғочдан қурол ясашда фаол фойдаланган қадимги одамларнинг маҳорати ҳақида ноёб маълумот беради. Тадқиқот натижалари Science журналида эълон қилинди.
Ёғоч археологик қатламда жуда кам сақланиб қолади, чунки у микроблар, намлик ва кислород таъсирида тез чириб кетади. Аммо қазилмалар олиб борилган қадимги Фусян кўли қирғоғида ёғоч буюмлар кислород миқдори паст бўлган лой қатламларида сақланиб қолган. Бу эса илк палеолит даври учун ғоят камёб бўлган ажойиб сақланишни таъминлаган.
Қазишмалар давомида 35 та ёғоч қурол топилди, уларнинг аксарияти қарағайдан ясалган. Баъзилари илмоқ ёки ингичка тиғ шаклида, бошқалари эса юмалоқ ёки ўткир учли. Шунингдек, олимлар фаол фойдаланиш изларини аниқладилар: сайқаллаш, кичик тирналишлар, тупроқ қолдиқлари ва иш қирраларида ўзига хос шикастланишлар.
Топилмаларнинг ёши 10 мингдан ортиқ минерал чўкинди доналарини таҳлил қилиш орқали инфрақизил люминессенсия усули ёрдамида аниқланди. Қўшимча равишда, худди шу қатламдаги сут эмизувчи ҳайвон тишининг санаси ҳам белгиланди. Ҳар томонлама таҳлиллар ёдгорликларнинг ёши 250 мингдан 360 минг йилгача эканлигини кўрсатди.
Гантанжиндаги кашфиёт шуни кўрсатадики, Осиёда одамлар бундан 300 минг йил олдин ҳам ёғочга ишлов бериш бўйича юксак маҳоратга эга бўлганлар. Бу асбоблар мураккаблиги жиҳатидан ўша даврларда Европа ва Африкада топилган шунга ўхшаш нарсалардан анча илғор бўлган.
Олимларнинг фикрича, археологияда тош буюмларга ҳаддан ташқари кўп эътибор қаратилади — бу шунчаки уларнинг яхшироқ сақланиб қолиши туфайли. Бироқ амалда ёғоч каби органик материаллар ҳам қадимги одам ҳаётида муҳим рол ўйнаган.
Изоҳ (0)