Халқаро олимлар гуруҳи Чилида топилган тахминан тўрт минг йиллик скелетларда моховнинг энг қадимги генетик изларини аниқлади. Бу кашфиёт касаллик Янги дунёга фақат мустамлака даврида европаликлар билан кириб келган деган тасаввурларни ўзгартириб юборган. Тадқиқот натижалари Nature Ecology & Evolution (NEE) журналида чоп этилди.
Мохов Mycobacterium leprae ёки Mycobacterium lepromatosis бактериялари қўзғатадиган сурункали юқумли касаллик ҳисобланади. У тери ва периферик нервларни зарарлаб, эрта босқичда даволанмаса, оғир жисмоний нуқсонларга олиб келиши мумкин.
Молекуляр палеопатология гуруҳи раҳбари Кирстен Бос бошчилигидаги олимлар илк бор моховнинг ноёб қўзғатувчиси — Mycobacterium lepromatosis’нинг қадимий ДНКсини қайта тиклашга муваффақ бўлди. Бу эса касаллик Америка қитъасида минглаб йиллар олдин мавжуд бўлганини кўрсатди. Ушбу кашфиёт касалликнинг фақат Евросиёда пайдо бўлгани ҳақидаги анъанавий қарашни шубҳа остига қўйди.
“Биз ҳайратга тушдик, чунки мохов одатда мустамлака даври билан боғланарди. Бироқ чуқурроқ таҳлил топилган қўзғатувчи Mycobacterium leprae турига мансублигини кўрсатди”, деди қадимий қолдиқларда моховнинг генетик белгиларини биринчи бўлиб аниқлаган Кордова университети докторанти Дарио Рамирес.
Тадқиқот муаллифларининг таъкидлашларича, бу кашфиёт касалликнинг Америкадан келиб чиққанини англатиши мумкин, аммо якуний хулосалар чиқариш учун қўшимча маълумотлар зарур.
“Моховнинг ҳақиқий келиб чиқишини тушуниш учун бошқа ҳудудлар ва даврлардан кўпроқ қадимий геномлар керак”, дея қўшимча қилди Бос.
Мохов бугунги кунда ҳам бир қатор мамлакатларда жиддий касаллик бўлиб қолмоқда ва олинган натижалар унинг эволюцияси ва тарқалиш йўлларини яхшироқ тушунишга ёрдам беради.
Изоҳ (0)