Хуррам султон гўзаллиги, ақл-заковати ва ғайрати билан тарих саҳнасига чиққан ноёб аёллардан бири эди. Кўплаб замондошлар султон Сулаймоннинг севимли рафиқаси ҳақида айнан машҳур “Муҳташам юз йил” телесериали туфайли таний бошлади. Аммо унда Хуррамнинг ҳаёти ва характери реалликдан ўзгача ёритилган.
Хуррам султон сериалда
Оддий канизакликдан Усмонли империясининг энг қудратли аёлига айланиш йўлида кўплаб синовларни бошидан кечирган Хуррамнинг характери мураккаб ва қарама-қаршиликларга бой. Хуррам ўта мақсадга интилувчан бўлиб, ўз орзуларига эришиш учун ҳеч нарсадан тап тортмайди. У ҳар қандай вазиятда ҳам ақл билан иш юритиб, сарой фитналарида ғолиб бўлишни уддалайди. Ҳар бир қадамини олдиндан ўйлаб, атрофдагиларни кузатади ва доим улардан бир қадам олдинда юради.
Унинг юрагида нафақат сиёсий куч ва таъсир истаги, балки султонга нисбатан чинакам севги ҳам бор эди. Султон Сулаймон билан бўлган муҳаббати уни янада шижоатли ва қатъиятли қилган, ўз бахтини сақлаб қолиш учун ҳамма нарсага тайёр эканини кўрсатган. Аммо айни пайтда у рашкчи ва қасоскор ҳам бўлиб, йўлида турган ҳар қандай тўсиқни олиб ташлашга интилган.
Дадиллик, такаббурлик, шуҳратпарастлик ва ўзига бўлган қатъий ишонч Роксоланани султон қариндошларининг душманига айлантирди. Хуррам тез-тез таваккал қиларди, лекин унинг Сулаймонга чексиз садоқати ва муҳаббати ҳар доим сувдан қуруқ чиқиб кетишига имкон берарди. Ҳа, у умри давомида жуда кўп ёмонлик қилган бўлса-да, савоб ишлари ҳам кўп эди. Кучли, қатъиятли ва жасур бу аёл Сулаймоннинг қалбини забт этишга муваффақ бўлди ва Усмонли империясининг энг машҳур канизагига айланди.
Хуррам султон тарихда
Бугунги кунда Хуррам украиналик бўлгани расман тасдиқланган. Ёш славян қизнинг қандай қилиб султоннинг ҳарамига тушиб қолгани ҳануз аниқ эмас. Баъзи манбалар уни Барбаросса томонидан берилган ҳадя деса, бошқалар Александрани қуллар бозорида амалдорлар сотиб олган, дея даъво қилади. Турли манбаларда Роксолананинг ҳақиқий исми Анастасия Александровна Лисовская деб кўрсатилади. Ушбу назария 19-асрнинг бошларида пайдо бўлган.
“Муҳташам юз йил” сериалига кўра, Александра муваффақият сари йўлини мустақил қурган, бироқ тарихчи Қутбиддин ал-Маккий бу назарияни рад этади. У Волида султон келинини жуда яхши кўргани ва ҳурмат қилгани туфайли Хуррамга шахсан мартабаси кўтарилишига ёрдам берган ҳамда келинининг таълим олишига барча шароитларни яратган.
Бундан ташқари, Роксолананинг Иброҳим Пошога қарши курашгани ҳақида ҳеч қандай тарихий маълумотлар етиб келмаган. Аммо Волиданинг доимий ёрдами ва қўллаб-қувватлашига қарамай, Хуррам Сулаймоннинг ягона аёли бўлмаган. Султон ҳарамни эски саройдаги даҳшатли ёнғиндан кейингина тарқатиб юборган. Хуррам салтанатдаги ҳаётининг дастлабки саккиз йилини Моҳидаврон билан бир саройда ўтказган.
Баъзи қўлёзмаларга кўра, Сулаймон ҳарамида Омина хотун исмли яна бир гўзал канизак бўлган, аммо у эски саройдаги ўша даҳшатли ёнғинда вафот этган. Сулаймон эса унинг ўлимидан чуқур қайғуда бўлган.
Шунингдек, сериалда Роксолана беш нафар фарзанд кўргани айтилган, аммо бугунги кунда тарихчилар унинг олтита боласи борлигини даъво қилмоқда. Айтилишича, шаҳзода Абдулла исмли бола Роксолананинг учинчи фарзанди бўлган ва у гўдаклигида оғир хасталикдан вафот этган.
-ERTbMB5-.avif)
Сериалга кўра, Хуррам учун яна бир хавф унинг кутилмаганда қайтиб келган собиқ севгилиси, рассом Лука бўлиши керак эди. Лука Сулаймон ва Хуррамнинг портретини чизган саҳна эса бемаъни кўринади. Аслида эса Лука ҳатто мавжуд бўлмаган. Назарий жиҳатдан Хуррамнинг севгилиси бўлиши мумкин, аммо уларнинг эски муносабатлари тезда аниқланиб, яширин учрашувлар ҳақида гап бўлиши ҳам мумкин эмасди.
Султоннинг севимли аёлига қарашга ҳеч қачон рухсат берилмаган, шунга қарамай, Титиан исмли рассом Хуррамнинг биринчи портретини чизган, дейилади. Аммо тарихий манбаларга кўра, Роксолананинг сурати унинг вафотидан кейин чизилган.
Изоҳ (0)