Кариес нафақат оғриқ ва ноқулайлик туғдиради, балки овқатланиш одатларига ҳам таъсир қилиши мумкин. Баъзи тадқиқотлар тиш муаммолари ҳазм қилиш жараёнига таъсир қилиб, вазн ортишига сабаб бўлиши мумкинлигини кўрсатади.
“Озиш ва орзумдаги тарози кўрсаткичига эришиш учун қилган барча уринишларим бесамар кетди. Куни кеча мен диетолог-блогердан тишлардаги кариес вазн йўқотишга халақит бериши ҳақида эшитиб қолдим. Ҳа, менинг тишларим идеал ҳолатда эмас, шунда уларни тузатмагунимча, ортиқча вазнни йўқота олмайманми?”
Стефания, 21 ёш
Стоматолог Олеся Коганова ушбу масалага ойдинлик киритди.
Агар кимнидир тиш оғриғи безовта қилса, у иложи борича камроқ (кунига 1-2 маҳал) овқатланади, чунки чайнаш жараёни беморга ноқулайлик туғдиради. Баъзи ҳолатларда бу метаболизмга таъсир қилиб, ҳазм тизимини бузилишига сабаб бўлади. Натижада узоқ вақтга оч қолган тана ўз захираларини сақлаб қолиш учун энергияни тежай бошлайди. Шу сабабли кариеси бор шахслар одатдагидан камроқ калорияларни йўқотади, бу эса вазнга таъсир қилади.
Ёки бошқа сабаб: тиш оғриганида, бемор овқатни яхши чайнамай, тез ютади. Шу сабабли тўйинганлик ҳисси кечроқ келиб, меъёридан ортиқ овқат истеъмол қилинади. Ушбу омилларни ҳисобга олсак, ҳақиқатан ҳам кариес сабабли вазн йўқотишда муаммоларга дуч келиш мумкин.
Кариесга олиб борадиган кундалик хатолар
- Нотўғри танланган тиш чўткаси;
- Тишларни тозалашда самарасиз техникадан фойдаланиш;
- Мос келмайдиган тиш пастасидан фойдаланиш, жумладан, тиш эмалини шикастлайдиган пасталар сотиб олиш;
- Тиш тозалаш ипидан назоратсиз ёки нотўғри фойдаланиш (масалан, пародонт касаллик билан оғриган беморларга ипдан фойдаланиш тавсия этилмайди);
- Милкларни шикастлашгача олиб борадиган ҳаддан ташқари кучли ишқалаш билан тишларни тозалаш;
- Профессионал гигиена учун пародонтологга мунтазам ташриф буюрмаслик.
Кариесга чалинмаслик учун тиш чўткасини қандай танлаш керак?
- Тиш чўткаси табиий толалардан тайёрланмаслиги керак, акс ҳолда у ерда зарарли бактериялар тўпланади;
- Чўтка толалари сунъий материалдан бўлиши, иложи борича зич ва ўртанча қаттиқликда бўлиши лозим;
Тиш пастаси турлари ва уни танлаш бўйича тавсиялар
Реминераллаштирувчи тиш пастаси — тиш эмалини тиклаш ва мустаҳкамлашга ёрдам беради. Таркибида калций фосфат, гидроксиапатит каби минераллар мавжуд. Тиш эмали юпқалашган ёки сезгирлиги ошган кишилар учун фойдали.
Фторли тиш пастаси — кариесдан ҳимоя қилади ва тиш эмалини мустаҳкамлайди. Таркибида натрий фторид, аминофлуорид ёки монофлуорофосфат бўлади. Профилактика учун тавсия этилади, аммо ортиқча фтор истеъмол қилиш зарарли.
Аргининли тиш пастаси — тиш сезгирлигини камайтиради ва тиш эмалини табиий равишда мустаҳкамлайди. Таркибида аргинин ва калций карбонат мавжуд бўлиб, улар тиш юзасида ҳимоя қатлами ҳосил қилади.
Пробиотикли тиш пастаси — оғиз бўшлиғидаги зарарли бактерияларни камайтириб, фойдали микрофлорани сақлашга ёрдам беради. Таркибида лактобактериялар ва бифидобактериялар бўлиши мумкин. Оғиз гигиенаси билан боғлиқ муаммолари бор кишилар учун тавсия этилади.
Энзимли тиш пастаси — тиш юзасидаги қора тошларни эритиб, табиий тозаланиш жараёнини тезлаштиради. Таркибида лизоцим, бромелаин, папаин каби ферментлар бўлади.
Изоҳ (0)