Финляндиянинг Fortum энергетика компанияси мамлакатда электр энергияси арзонлиги сабабли янги атом электр станциялари қурилишини тўхтатганини маълум қилди.
Финляндия ва Швецияда янги реакторларни қуриш шартлари бўйича чоп этилган тадқиқотда “Fortum тадқиқотининг хулосаси шундан иборатки, электр энергияси бозорининг ҳозирги истиқболини ҳисобга олган ҳолда, агар рентабеллик тўлиқ электр энергияси бозори нархларига боғлиқ бўлса, янги атом электр станцияларини қуриш иқтисодий жиҳатдан мақсадга мувофиқ эмас” дейилади.
Компаниянинг фикрича, Финляндияда электр энергиясининг ҳозирги нархи янги атом электр станциясини қуриш учун жуда паст ва Финляндияда 2030 йилларнинг охиригача янги атом энергияси пайдо бўлмаслиги мумкин.
Fortum маълумотларига кўра, янги ядровий лойиҳаларнинг асосий хавф-хатарлари қурилишнинг узоқ муддатлари, юқори капитал талаблари ва ишга туширилгандан кейин электр энергиясининг бозор нархи билан боғлиқ бўлиб, янги лойиҳаларни "молиялаштириш ва рискларни тақсимлаш механизмлари ёрдамида" амалга ошириш мумкинлиги таъкидланди.
Fortum аввалроқ Финляндияда ҳукумат кўмаги ва ишлаб чиқарилган энергия нархини кафолатлайдиган келишув билан атом электр станциясини қуришни таклиф қилган эди. Ушбу механизм ёрдамида ишлаб чиқарувчи энергияни белгиланган нархда сотади. Агар ишлаб чиқарилган энергиянинг ҳақиқий таннархи кафолатланган таннархдан кам бўлса, ишлаб чиқарувчи фарқни истеъмолчиларга ёки давлат томонидан қўллаб-қувватланадиган ҳомийга қайтариб беради. Агар энергия учун ҳақиқий нарх кафолатланган нархдан ошса, ишлаб чиқарувчи фарқни компенсация сифатида олади.
Финляндияда иккита атом электр станцияси мавжуд: Ловииса ва Олкилуото. Икки қувват блокига эга Ловииса Финляндиянинг жанубида жойлашган. Олкиуото мамлакат ғарбида жойлашган бўлиб, унда учта реактор ишлайди.
2023 йилда ушбу электр станциялари томонидан ишлаб чиқарилган электр энергияси улуши мамлакат умумий истеъмол қилинадиган электр энергиясининг деярли 42 фоизини ташкил этган.
Аввалроқ “Ўзатом” агентлиги директори Азим Аҳмадхўжаев ўз интервьюсида Ўзбекистонда қурилаётган АЭС қиймати ҳақида гапириб ўтганди. Унга кўра, мамлакатда қурилаётган АЭС қиймати икки миллиард доллардан кам бўлади.
“Нарх-наво ҳақида нега маълумот берилмайди? Сабаби оддий — лойиҳа учун аниқ қанча маблағ сарфланиши номаълум. Белгиланган муайян сумма борган сари камайтириб бориляпти. Лойиҳа нархини ҳозиргача 300 миллион долларгача арзонлашишга эришилган.
Станциянинг нархи икки миллиард доллардан кам бўлади. Бу биз кўзлаган мақсад. Мен аниқ рақам ҳақида гапиришни истамайман, чунки биз доимий равишда уни оптималлаштириш устида ишлаяпмиз, ҳар бир детал нархлари бўйича музокаралар давом этяпти”, деган Азим Аҳмадхўжаев.
Изоҳ (0)