Америкалик боксчи, оғир вазн тоифасида икки карра жаҳон чемпиони ва 1968 йилги Олимпия ўйинлари ғолиби Жорж Форман 21 март куни 76 ёшида вафот этди. Бу ҳақда Тҳевоиcемаг нашри хабар берди.
Форман 1949 йилда АҚШда туғилган. У 1968 йил Мексикада бўлиб ўтган Олимпия ўйинларида олтин медални қўлга киритиб, финалда собиқ совет боксчиси Ёнас Чепулисни мағлуб этган. 1969 йилда профессионал боксга қадам қўйган ва 1973 йилда Жо Фрэйзер устидан ғалаба қозониб, мутлақ жаҳон чемпиони бўлган. 1974 йилда эса бокс тарихидаги энг машҳур жанглардан бири – “Жунглидаги гумбурлаш” деб ном олган баҳсда Муҳаммад Али билан тўқнаш келган ва мағлуб бўлган.
Жорж Форман ва Муҳаммад Али: “Жунглидаги губурлаш” жанги қандай бўлган?
1974 йил 30-октябрь куни Заир (ҳозирги Конго Демократик Республикаси) пойтахти Киншасада бокс тарихидаги энг машҳур жанглардан бири – “Румбле ин тҳе Жунгле” (“Жунглидаги гумбурлаш”) бўлиб ўтган. Унда ўша вақтдаги мутлақ оғир вазн чемпиони Жорж Форман ва афсонавий боксчи Муҳаммад Али чемпионлик камари ҳимоя учун тўқнаш келган.
Форман – фаворит, Али – аутсайдер
Жорж Форман жангда мутлақ фаворит сифатида иштирок этган. У ўша пайтда мутлоқ жаҳон чемпиони ва Жо Фрэйзер ҳамда Кен Нортон каби кучли рақиблар устидан нокаут эвазига ғалаба қозонган боксчи эди. Кўпчилик Форман Алига қарши ҳам шундай ғалаба қозонишига ишонарди.
Муҳаммад Али эса 1967 йилда ҳарбий хизматдан бош тортгани учун чемпионлик камаридан маҳрум қилинган ва узоқ йиллик дисквалификацияда эди. 1970 йилда рингга қайтиб, Жо Фрэйзердан учралган мағлубиятидан сўнг Алини юқори даражадаги боксчи сифатида кўрмай қўйишган эди.
Алининг тактикаси – “Ропе-а-Допе”
Жанг олдидан Али Форманни психологик жиҳатдан босим остига олишга ҳаракат қилди. У Форманни “секин ва оғир ҳаракат қилувчи”, “ақлсиз ёввойи” деб атаб, унга қарши ажойиб тактика тайёрлаган эди.
Жанг бошлангач, Али ноодатий усулни қўллади – у “Ропе-а-Допе” (маъноси — рақибнинг кучини ўзига нисбатан ишлатиш) деб номланган тактика билан жанг олиб боради ва Форманнинг кучли зарбаларини ўзига қабул қилади. Форман бор кучи билан Алини ураверди, лекин Муҳаммад қаттиқ ҳимояланиб, зарбаларни қабул қилиш билан бирга рақибини чарчата бошлайди.
Муҳаммад Алининг нокаути ва тарихий ғалаба
8-раундга келиб, Форман чарчаб қолган эди. Шу пайт Али кутилмаганда ҳужумга ўтди ва кетма-кет кучли зарбалар билан Форманни нокаутга учратди. Форман йиқилиб, қайта тура олмади. Шу тариқа, Муҳаммад Али икки карра оғир вазн чемпиони бўлади ва ўзининг нималарга қодир эканлигини яна бир бор исботлади.
Форман йиллар ўтиб бу мағлубиятни тан олади ва Алининг чидамлилиги ва заковатини юқори баҳолади:
“Мен Алининг зарбаларимга бардош бера олишини кутмаган эдим. У “Ропе-а-Допе” тактикасидан фойдаланиб, мени чарчатиб қўйди. Кейин нима бўлганини ҳамма яхши билади”
Жангдан кейин Форман узоқ вақт рингга қайтмади. Сабаби у кучли депрессияга тушиб қолган эди. Аммо 1994 йилда, 45 ёшида яна жаҳон чемпионига айланди ва энг кекса оғир вазн чемпиони сифатида тарихга кирди.
Бу жангнинг бокс тарихидаги ўрни
“Румбле ин тҳе Жунгле” бокс тарихидаги энг буюк жанглардан бири ҳисобланади. Бу баҳс кучли зарбаларгина эмас, балки ақл ва тактика ҳам чемпионлик учун муҳим эканини кўрсатди. Муҳаммад Али ушбу ғалабаси билан спорт оламида афсонага айланди. У рингдан ташқарида Форман билан дўстга айланди ва ўзининг буюк эканлигини яна бир бор исботлади.
Жорж Форман ҳам Алини ҳурмат билан хотирлаб, уни “бокс тарихидаги энг буюк жангчи” деб атаган.
Форман спортдаги фаолиятини якунлагач, умрининг охирига қадар черковда руҳонийлик қилган ва муҳтожларга ёрдам берган.
Изоҳ (0)