Бугун Тошкентда “Ўзбеккосмос” агентлигининг 2024 йилдаги фаолияти сарҳисоби” мавзусида матбуот анжумани бўлиб ўтди. “Ўзбеккосмос” масъуллари томонидан 2024 йилда амалга оширилган ишлар ҳақида гапирилиб, Ўзбекистон қачон фазога сунъий йўлдош ва космонавт учириши ҳақидаги саволга жавоб берди.
— Космонавт учириш жуда осон иш, америкалик ҳамкасбларимизга, масалан, НАСАга 50-60 минг доллар миқдорда пул тўланса, ҳозирнинг ўзида ҳам ўзбек космонавтини самога учирса бўлади, дейди “Ўзбеккосмос” агентлиги бўлим бошлиғи Муҳиддин Ибрагимов. — Бу жараённи ҳозирча тўхтатиб туришимизнинг сабаби шундаки, космонавтлар космосга фақатгина селфи тушиш учун боришлари керак эмас. Ҳар бир космонавт аввало олим ёки муҳандис бўлиши керак. У давлат манфаатлари учун космосда илмий изланишлар ва тадқиқотлар ўтказиши зарур. Чунки ҳозирги вақтда космосда кўплаб янгиликлар қилиш имконияти мавжуд, ерда амалга ошириш мумкин бўлмаган ишларни фақат космосда бажариш мумкин, чунки у ерда махсус шароитлар мавжуд. Биз шу даражага етиб боришимиз керак. Фақатгина Фанлар академияси ва бошқа олимлар билан ҳамкорликда маълум дастурларни ишлаб чиққанимиздан сўнг ушбу масалага тўлиқ ёндашишимиз мумкин.
15 дақиқалик ватанпарварлик руҳи учун 100-200 млн доллар сарфланиши қанчалик самарали?
— Ўзбекистонга сунъий йўлдош керакми, деган саволга бундан икки йил аввал йўқ, дердим. Сабаби у пайтда Ўзбекистонда сунъий йўлдош учиришдан умуман мантиқ йўқ эди. Сабаби бозор бўлмаган. Тасаввур қилинг, 100-200 млн доллар — солиқ тўловчиларнинг пулини сарфлаб сунъий йўлдош учирилди. Бўлди! Бунинг учун эртага менга раҳмат демайсиз. Тўғри, 15 дақиқалик ватанпарварлик руҳини ҳис қилиб, хурсандчилик бўлади. Бошқа ҳеч қандай фойда йўқ, чунки бозор шакллантирилмаган. Вазирликларга бориб сунъий йўлдош олган расмларни бермоқчи бўлсангиз, вазирликда уни ишлатадиган одам йўқ, бошқалар фойдаланаман деса, улар учун ёпиқ бўлган.
Сунъий йўлдошнинг ҳам яроқлилик муддати бўлади, беш-етти йил учиб, ўчади. Одамларда эса солиқ тўловчи сифатида нима иш қилинди ўзи, деган савол туғилади. Шунинг олдини олиш мақсадида аввал фундаментни яратдик, дейди Муҳиддин Ибрагимов.
Департамент бошлиғи Туркиянинг “Фергани” компанияси сунъий йўлдошини космосга учиргани ҳақида гапириб, Ўзбекистон ҳамда бошқа туркий давлатлар билан ҳамкорликда сунъий йўлдош ясалаётгани ва у қачон учирилиши ҳақида қисқа маълумот берди:
— Маълумотларнинг барчасини ҳозир очиқлашга тайёр эмасмиз, аммо туркий давларлар билан кенгаш доирасида синов тариқасида илмий сунъий йўлдош учириш бўйича ҳамкорликлар олиб борилмоқда. Технологик бир қисмни Ўзбекистонда яратиб, 2026 йилнинг ўрталарида бу сунъий йўлдошни учирамиз. Ҳозир шу дастур устида ишланяпти, бу тўлиқ Ўзбекистоннинг лойиҳаси эмас. Барча расмий ишлар якунланиши билан оммага буни маълум қиламиз.
Ёшларнинг технологияга, астрономияга қизиқишини олийгоҳда шакллантириш кеч, улар ўқишга кирганда бунга тайёр бўлиши керак. Шунинг учун болаларни мактабдан бошлаб қизиқтириш керак. Аммо Ўзбекистон мактабларида астрономия фани йўқ-ку!
— Мактабларда астрономия фани нега олиб ташлангани ва қайта тикланадими, йўқми, деган саволга жавоб беролмаймиз. Сабаби бу Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг иши, бу савол уларга берилса тўғри бўлади, деб ҳисоблайман. Биз ўзимиз тарафимиздан биринчи марта Ўзбекистонда илк космик лагер ўтказдик ва буни ҳар йили давом эттиришни йўлга қўйдик. Бундан ташқари, хусусий мактаблар билан шу соҳа бўйича турли тўгараклар очмоқдамиз. Япония, Германия каби давлатларда космик таълим йўналиши жадал ривожланяпти, ўзимизда ҳам буни йўлга қўйиш режада бор, дейди “Ўзбеккосмос” агентлиги бўлими бошлиғи Муҳиддин Ибрагимов.
Изоҳ (0)