30 ёшдан кейин хотирани мустаҳкамлаш учун 12 та фойдали одат 

Ёши улғайгани сари кўплаб одамлар хотирасининг ёмонлашганидан шикоят қилади. Аммо бош мия фаолиятини қўллаб-қувватлаш учун кўплаб самарали усуллар мавжуд. Қуйида 30 ёшдан кейин хотира ва диққатни чархлайдиган 12 та одат ҳақида маълумот берамиз.

1. Мунтазам жисмоний машқлар

Жисмоний фаоллик мияда қон айланишини яхшилайди, нейронларни кислород ва озуқа моддалари билан таъминлашга ёрдам беради. Ҳафтада камида 150 дақиқа аэробик машқ қилиш хотирани сезиларли даражада яхшилайди. Бундай машқларга тез юриш, югуриш, сузиш ёки рақс каби машғулотлар киради.

2. Яхши уйқу

Уйқу хотира мустаҳкамлиги учун жуда муҳим омил саналади. Вояга етган одам кунига тахминан 7-9 соат ухлаши керак. Шунингдек, дам олиш хонасидаги муҳитга эътибор бериш: салқин ҳарорат, ёруғлик тушмаслиги, қулай ётоқ бўлиши уйқу сифати ошишини таъминлайди. Ухлашга ётишдан икки соат аввал ҳеч қандай гаджетдан фойдаланмаслик ҳам муҳимдир.

3. Тўғри овқатланиш

Рационга бош мия учун фойдали озиқ-овқатлар: ёғли балиқ, резаворлар, ёнғоқлар, мева ва сабзавотлар ҳамда кўкатларни қўшиш лозим. Қайта ишланган овқатлар, шакар ва ёғли таомларни истеъмол қилишни чеклаш зарур.

4. Ақлий фаолият

Мунтазам ақлий фаолият билан шуғулланиш бош мияда нейронлар фаолроқ ишлашига ёрдам беради. Хорижий тилларини ўрганиш, турли жумбоқларни ечиш, мусиқа асбобларини чалиш, турли мавзулардаги китобларни ўқиш ёки янги кўникмаларни эгаллаш зеҳнни ўткирлайди.

5. Медитация

Медитация билан шуғулланиш хотирани ва диққатни жамлашни яхшилайди. Ушбу машғулотни кунига 5-10 дақиқалик қисқа сеанслар билан бошланг, сўнг давомийлигини аста-секин оширинг.

6. Ижтимоий фаоллик

Когнитив функциялар яхши ишлашини таъминлаш учун атрофдагилар билан фаол мулоқот қилиш ва ижтимоий алоқаларни сақлаш муҳимдир. Дўстларингиз ва оилангиз билан мунтазам мулоқот қилинг, гуруҳларнинг турли фаолиятида ёки кўнгилли лойиҳаларда иштирок этинг.

7. Стрессни бошқариш

Сурункали тушкунлик ва стресс хотирага салбий таъсир қилади. Чуқур нафас олиш, мушакларни бўшаштириш, ёга ёки жисмоний машқлар билан шуғулланиш ҳамда яқинлар билан дилдан суҳбатлашиш стрессни енгишга ва уни бошқаришга ёрдам беради.

8. Спиртли ичимликлар истеъмоли ва чекишни тўхтатиш

Алкоголь ичимликларини истеъмол қилиш ва чекиш каби зарарли одатлар ҳар қандай орган, жумладан, бош мия саломатлиги учун зарарлидир.

9. Мнемоника техникасидан фойдаланиш

Мнемоника — катта маълумотларни сунъий ассоциациялар ҳосил қилиш йўли билан эсда олиб қолишни осонлаштирувчи ва хотира ҳажмини кенгайтирувчи усуллар тизими. Ушбу усуллар янги маълумотларни аввалроқ маълум бўлган фактлар ёки ёрқин визуал тасвирлар билан боғлайдиган ассоциацияларни яратишга асосланган.

Мнемоника бизга маълумотни тузиш, тартиблаш ва уни миямиз учун тушунарли тарзда эсда қолишига имкон беради. Мнемоникадан самарали фойдаланиш учун мунтазам равишда машқ қилиш ва турли усуллар билан тажриба ўтказиш, сиз учун энг мос усулни топиш муҳимдир.

Аммо хотира самарадорлигини туб маънода ошириш учун сунъий усуллардан фойдаланиш иккинчи даражали ёрдамчи ҳисобланади. Умуман олганда, механик равишда ёд олишга қараганда маъносини тушуниб ёд олиш маъқул ва самарали усулдир.

10. Доимий равишда саломатликни текшириб бориш

Баъзи касалликлар хотира пасайишига сабаб бўлади. Доимий равишда тиббий кўрикдан ўтиш, қон босими, холестерин ва қондаги қанд даражасини кузатиб бориш, қалқонсимон без функцияси ва витаминлар даражасини текшириш орқали турли патологиялар олдини олиш мумкин.

11. Маълумотларни тўғри тақсимлаш

Ҳар қандай қабул қилунадиган маълумотларни мияда тартибга солиш уни эслаб қолишни осонлаштиради. Бунинг учун календарь тутиш, кундалик рўйхатлар тузиш ва қайдлардан фойдаланиш мумкин. Шунингдек, иш жойини тартибга солиш ҳам самара беради.

12. Гидрация

Бош миянинг оптимал ишлаши учун етарли миқдорда сув қилиш муҳимдир. Кунига камида 8 стакан ёки икки литр сув ичишга одатланиш хотира тизимига ижобий таъсир кўрсатади.