• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12904.51
    • RUB161.99
    • EUR14575.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +21°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Башар Асад режими қулаш арафасида. Сурияни қандай тақдир кутмоқда?

    Сурия қуролли мухолифат гуруҳлари томонидан кутилмаганда бошланган ҳужум 2020 йилдан буён нисбатан барқарор бўлиб келган фронтни парчалаб ташлади. Бир ҳафта ичида мамлакатнинг шимолий пойтахти Ҳалаб ва ундан 100 км жанубда жойлашган Ҳама исёнчилар назоратига ўтди. Улар Асад режими учун Идлибга қисиб борилган мухолифатга қарши плацдарм вазифасини бажариб келаётганди. Шу боис йирик миқдордаги қурол-ярогъ ҳамда ҳарбий базалар мазкур ҳудудларга жойлаштирилганди. Чекиниш вақти уларнинг аксарияти ташлаб кетилди.

    Исёнчилар Сурия армияси ташлаб кетган танкларни қўлга киритди
    Фото: Армй Реcогнитион

    Коалицияга бирлашган исёнчиларининг асосий қисми “Ҳайъат Таҳрир ал-Шом” террорчи экстремистик ҳаракатига мансуб. 2016 йили алоқаларини узгунга қадар у “Ал-Қоида” террорчилик ташкилотининг Суриядаги бўлими ҳисобланарди. Шунга қарамай, ҳаракат номи БМТ, АҚШ, Туркия ва Россия, Эрон каби давлатларнинг “қора рўйхати”да сақланади.

    Навбатдаги ғалабадан сўнг “Ҳайъат Таҳрир ал-Шом” ҳаракати етакчиси Абу Муҳаммад ал-Жулани видеомурожаат йўллаб, исёнчилар Ҳама шаҳрига “40 йилдан бери мавжуд ярани даволаш” учун кирганини ва “қасос олинмаслигини” айтди. Бундан ташқари, у Ироқ ҳукуматига мурожаат қилиб, “Ал-Ҳашд ал-Шааби” каби шиа жангари ҳаракатларининг можарога аралашиб кетишига йўл қўймасликка чақирди.

    Абу Муҳаммад ал-Жулани исёнчилар назоратига ўтган Ҳалаб марказида

    Ҳама нимаси билан муҳим?

    Шаҳар Ҳалабдан пойтахт Дамашққа олиб борувчи М5 автомагистралидаги муҳим стратегик ҳудуддир. У яна бир йирик шаҳар Хомсдан атиги 70 км масофада жойлашган. Ҳамада Сурия ҳарбий авиацияси ва ҳаво ҳужумидан мудофаа қўшинларининг қимматли активлари мавжуд эди. Ҳукумат кучлари ҳудудни ташлаб қочар экан, қирувчи самолётлар ҳамда зенит-ракета тизимлари исёнчилар назоратига ўтди.

    Ҳама яқинидаги ҳарбий базада жойлашган С-75 ҳаво мудофаа тизими исёнчилар назоратига ўтди

    Қолаверса, мухолифат учун шаҳарнинг тарихий аҳамияти ҳам бор. Бунга 1982 йили бўлиб ўтган қонли воқеалар сабаб. У тарихга “Ҳама қирғини” номи билан кирган. Ўшанда Башар Асаднинг отаси Ҳафиз Асад “Мусулмон Биродарлар” ҳаракати исёнини ваҳшийлик билан бостиришга қарор қилганди. Унинг кўрсатмасига биноан ҳукумат кучлари шаҳарни ўраб олиб, оғир артиллерия ва танклардан бомбардимон қилди. Аскарлар уйма-уй юриб, тинч аҳолини ўлдирди. Ҳалок бўлганлар сони ҳақида аниқ маълумот йўқ. Турли манбалар 10 000 дан 40 000 гача бўлган рақамларни келтиради.

    "Ҳама қирғини" асоратлари. 1982 йил.

    Икки олов қаршисида қолган Россия

    Ҳама ва Хомс шаҳарларининг исёнчилар назоратига ўтиши Башар Асад режимини муҳим аэродромлар, шунингдек бир неча қирувчи самолётлардан маҳрум қилди. Бу эса мухолифатга қарши ҳаво зарбалари интенсивлигини пасайтириб юборди. Суриядаги активларининг йирик қисмини Украинага кўчирган Россия ҳам худди шундай ҳолатда. Яъни ҳозирда мавжуд контингент шиддат билан илгарилаб келаётган исёнчиларни тўхтатишга етарли эмас.

    Бу эса Россиянинг Яқин Шарқдаги ягона ҳарбий денгиз базаси жойлашган Тартус порт шаҳрини хавф остида қолдирди. Боиси Хомснинг қўлдан кетиши мазкур базани Суриянинг Асад назоратидаги қисмларидан узиб қўяди. Бу эса Кремлни Украинадаги позицияларини заифлаштириш эвазига бўлса ҳам қўшимча куч жалб қилишга мажбурлаши мумкин.  

     

    Россиянинг "Великий Устюг" ракета ташувчи корвети ҳамда "Варшавянка" лойиҳасидаги иккита дизель сув ости кемалари Тартус портида 
    Фото: Александр Землианиченко/AP

    Сурияча блицкриг

    Мухолифат Ҳалаб шарини эгаллаш учун икки кун сарфлади. Дастлабки кунги тартибсизликлардан сўнг палапартиш чекинган Сурия армияси Ҳама шаҳрида қайта тартибланиб, мадад қабул қилиб олди. Шунга қарамай, улар иккинчи шаҳарни ҳам қисқа вақтда ташлаб қочди. Сурия мудофаа вазири буни “вақтинчалик тактик чора” деб изоҳлаган бўлса-да, амалда ҳукумат ҳужум суръатига мутаносиб жавоб қайтара олмаяпти.

    Россия ҳарбий контингенти исёнчилар ҳужумини секинлаштириш учун М5 автомагистралининг Ҳама-Хомс йўлидан ўтган қисмидаги Растан кўпригига зарба берди. Шунга қарамай, мухолифат кучлари Хомс марказидан атиги 3 км масофада жойлашган Тер Маэла ҳудудига етиб боргани хабар қилинмоқда. Бу Дамашқ йўлидаги ягона тўсиқ ҳисобланади. Агар Хомсда Ҳалаб ва Ҳама шаҳарларининг тақдири такрорланса, пойтахт мудофааси ниҳоятда заифлашиб қолади.

    Изоҳ: Яшил рангда исёнчилар назоратига ўтган ҳудудлар кўрсатилади.

    Асад Режими қулайдими?

    Воқеалар кўп жиҳатдан 2021 йилги Афғонистонни эслатиб юборади. АҚШ оъз ҳарбий контингентини мамлакатдан тезроқ олиб чиқишга ҳаракат қилар экан, НАТО инструкторлари томонидан ўқитилган ҳукумат кучлари жиддий қаршилик кўрсата олмади. Ҳаётини хавф остига қўйишни истамаган аскарлар позицияларини ташлаб қочишди. Толибон шаҳар ва қишлоқларни бирма-бир қўлга киритаётган бир вақтда расмий Қобул ва иттифоқчилари ҳаво зарбалари билан кифояланди. 

    Бироқ Сурия Эрон ва Россия учун фавқулодда муҳим аҳамиятга эга. Теҳрон можаро бошидан бери мамлакатга 30 миллиард доллардан ортиқ маблағ сарфлади. Бу пуллар Асад режимини қутқариш учун ҳарбий ёрдам, шунингдек бошқа инфратузилма лойиҳалари учун сармоя кўринишида кириб келди.

    Башар Асад режими Москва учун Яқин Шарқдаги геосиёсий таъсирини ушлаб туришда муҳим рол ўйнайди. Минтақанинг Россия ҳарбий ҳозирлиги мавжуд ягона давлати Сурия ҳисобланади. Исёнчилар ҳужуми Дамашқнинг ҳар икки иттифоқчиси ҳам ўз муаммолари билан ўралашиб қолган вақтга тўғри келди.

    Бироқ Путин, агар вазият тақозо қилса, тактик чекинишларга қўл уришдан тортинмайди. Керакли куч тўплангач, йўқотилган ҳудудларни қайтариш мумкинлигига ишонгани боис анчайин совуққонлик билан ҳаракат қилади. Бунга Курск мисолида гувоҳ бўлдик.

    Лекин воқеалар ривожи ҳаддан зиёд тезлашиб кетди. Қуролли мухолифат аллақачон Хомс шаҳрининг шимолий этагида турибди. Ундан сўнг Дамашқ йўли очилади. Мазкур икки шаҳар орасида мустаҳкам мудофаа истеҳкоми вазифасини бажарадиган йирик аҳоли масканлари мавжуд эмас. Башар Асад режимининг тақдири унинг иттифоқчилари қачон ва қандай кўламда ҳарбий ёрдам кўрсатишига боғлиқ бўлиб қолди.                  

    “Ҳайъат Таҳрир ал-Шом” экстремистик гуруҳи жаҳоннинг бир қатор мамлакатлари томонидан “террорчилик ташкилоти” деб топилган. 
    06.12.2024, 15:38   Изоҳ (0)   10040
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #Сурия#Россия#Эрон#Туркия

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Mobiuz IQAir ҳаво сифати датчигини ўрнатди


    Жамғармалар билан қандай ишлаш зарур: банк омонатлари, акциялар ёки инвестицион пакетлар? (давоми)


    Huawei Cloud TechWave Summit 2025: Яқин Шарқ ва Марказий Осиёда муваффақиятни ошириш учун интеллектуалликни тезлаштириш 


    APEX BANK Тошкентда Бош офис ва Марказий сотув офисини очди


    Centrum Air Истанбул ва Ўзбекистоннинг уч шаҳри ўртасида тўғридан-тўғри рейсларни йўлга қўймоқда


    ANORBANK Хусусий секторни ривожлантириш бўйича Ислом корпорацияси билан 10 миллион АҚШ долларига тенг келишув имзолади


    Huawei Ўзбекистондаги “Теч Carnival”да Интеллектуал дунё ривожини жадаллаштирмоқда



    Илғор қурилиш технологиялари асосида қад ростлаётган Қуйи Чотқол ГЭС


    Тармоқда болалар хавфсизлиги : Octobankдан маслаҳатлар


    Kapitalbank ходимларининг рақамли кўникмаларини ривожлантирмоқда 


    Оқтепа Лавашдан “Кулгили нархлар”: севимли таомлар — ҳар бир позиция 10 мингдан 20 минг сўмгача бўлган махсус нархларда


    ZTE корхонаси GSMA М360 Евросиё форумида суний интеллект рақамли иқтисодиёт ривожига қўшаётган ҳиссаси ҳақида маълумот берди


    AKFA Medline University Hospital AHA расмий ўқув маркази мақомини қўлга киритди


    Энг чуқур ғор, энг баланд кўприк ва энг сирли маскан – Наманганга борамиз

     

    Тавсия этамиз

    Аёл овчилардан илғор самолётларга қадар — Украина рус Shahed’ларини қандай овлайди?

    19 май, 20:10

    “Ленд-Лиз” ёрдами совға бўлмаган — Британия иккинчи жаҳон урушида берилган ёрдамни қандай қайтарган эди?

    19 май, 15:00

    “Ёвузлик империяси заминимизга ҳеч қачон қайтмаслиги учун” — жамоатчилик ўроқ-болғали қизил байроқ ва қора-оловранг лентани тақиқлашни сўрамоқда

    13 май, 22:22

    Улар доим дунёда энг яхшиларидан бўлган — покистонлик ҳарбий учувчилар ҳақида

    12 май, 21:30
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Тошкентда дарахт босиб қолган фуқаро вафот этди

    Ўзбекистон | 24 май, 23:21

    Суперлига. “Бухоро” меҳмонда “Сўғдиёна” билан дуранг ўйнади

    Спорт | 24 май, 23:08

    Тошкент ва Андижондаги ошхона ҳамда хонадонда ёнғин содир бўлди (видео)

    Ўзбекистон | 24 май, 22:40

    Наманган ҳокими 100 йиллиги нишонланаётган мактабдаги “Сўнгги қўнғироқ” тадбирида иштирок этди

    Ўзбекистон | 24 май, 22:00

    Қуёшдан ҳимояловчи кремлардан фойдаланишда тез-тез учрайдиган хатолик аниқланди

    Лайфстайл | 24 май, 21:40

    Самарқанд 2025 йили Ислом дунёсининг маданият пойтахтига айланади

    Ўзбекистон | 24 май, 21:25

    Суперлига. “Нефтчи” ўз майдонида бир киши кам бўлиб қолган “Шўртан”ни тор-мор этди

    Спорт | 24 май, 21:21
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.