Ёзги трансфер ойнаси Килиан Мбаппенинг узоқ кутилган трансфери билан ёдда қолди. Бу йилги трансфер бозорида ақл бовар қилмас нархлар кузатилмади. Энг қиммат трансферлар ўнталигига сиз кўчада кўрсангиз танимаслигингиз аниқ бўлган одамлар кирган бўлиши мумкин.
Масалан, марказий ҳимоячи Лени Йоро 62 миллион евро эвазига “Лилль”дан “Манчестер Юнайтед”га ўтди. Ёки таянч ярим ҳимоячиси Жоао Невеш 60 миллион эвазига “Бенфика”дан ъПСЖ”га кўчиб ўтди.
Бундай ўртача нархларнинг келиб чиқишига биринчи навбатда трансферлар рекордини янгилашни хоҳламаган ва харажатларни 2022 йилнинг ёзидаги даражасига туширишга муваффақ бўлган АПЛ сабаб бўлди.
Ла Лигада харидларнинг ўсиши туфайли Премьер Лига ва қолган лигалар ўртасидаги фарқ бир оз камайди ва ҳозирда тахминан 1,35 миллиард еврони ташкил қилади.
Кўриб турганингиздек, нафақат АПЛ балки яна учта лигада ҳам савдолар нормаллашди.
А серия трансферлардаги савдолар бўйича учинчи ўриндан бешинчи ўринга тушиб кетди. Бу италян клубларининг молиявий саводхонлиги ошганидан дарак бўлиши мумкин. Ҳар ҳолда клублар бойиши учун айтарли сабаб бўлмаяпти. Масалан, янги шартномага кўра клублар трансляциялардан ўтган йилгидан кўра камроқ пул олишадиган бўлди.
Франция лигасининг молиявий аҳволи янада хавотирли — мутасаддилар трансляция ҳуқуқи учун гарчи улар миллиардни режалаштиришганига қарамай атиги 500 миллион евро ишлаб олди.
Бундеслига трансфер харажатлари пойгасидан йироқ — Германия чемпионатининг сарф-харажати 10 йил давомида бир хил кўринишда бўлган.
Англиядаги харажатларнинг жуда катта даражада пасайиши эътиборни тортмоқда — ёзги трансферларда бу кўрсаткич 17%га пастлаган. Узоқ муддатли тенденциялар ҳақида гапиришга ҳали эрта, чунки харажатлар рекорди яқиндагина АПЛ томонидан янгиланганди. Клубларнинг эҳтиёткорлиги бежизга эмас, чунки январь ойидаги трансферлардан футбол клубларининг турли жазолардан қўрқаётганини билиш қийин эмас. Масалан, ўтган мавсумда молиявий қоидаларни бузгани учун 8 очко олиб ташланган “Эвертон”нинг вазияти бошқаларни чўчитиб юборди.
Узоқ вақтдан бери молиявий аудиторлар назорати остида бўлган “Манчестер Сити” трансферлар ойнасида ўзини жуда эҳтиёткор тутди ва атиги 25 миллион евро сарфлади. Тўғри ўқидингиз: 25 миллион евро. Бу нафақат шайхлар даври балки 18 йиллик антирекорд ҳисобланади. Бунинг сабаби, Гвардиола ўтган трансфер ойнасидан кейин (241 миллион евро сарф) жамоани тўлиқ шаклланган деб ҳисоблайди ёки клуб ҳақиқатан ҳам текширувлардан қўрқади.
Мураббийнинг жавоби масалага ойдинлик кирита олмади.
“Мен таркибдан мамнунман. Биз Алварес кетишини кутмагандик, лекин у узоқ вақтдан бери бошқа клублар билан музокаралар олиб бораётган эди, шунинг учун бу охир-оқибат содир бўлиши аниқ эди. Агар бизда жароҳатлар кўпайса, муаммолар пайдо бўлади. Умуман олганда, мен футболчиларни узоқ вақт ўйин амалиётисиз қолдиришни ёқтирмайман. Қачонки ҳаммада майдонга тушиш имконияти бўлса, жамоа яхшироқ бўлади”.
Сўнгги 10 йил ичида “Сити”, “Челси” ва “ПСЖ” каби клублар трансфер харажатлари бўйича Европа бозорининг кучли тўртлигига кирди. Турли сабаблар билан уларнинг барчаси ушбу ёзда секинлашди.
10 йилликдаги етакчилардан фақатгина “Манчестер Юнайтед” ўтган йилгидек харажатларни амалга оширди. “Челси” ҳамон харажатлар бўйича етакчи ва ундан кейинги ўринда 231 миллион евро харажат билан “Брайтон”.
Британия футболи ўзининг аниқ режа ва турли статистик маълумотларга чуқур эътибор қаратиши билан машҳур — ҳар бир сарфланган евро ортида келажакдаги муваффақият учун математик формулалар ва ҳисоб-китоблар мавжуд. Клуб харажат бўйича рекорд ўрнатганига қарамай, “Брайтон”нинг харидларини беҳуда деб аташ мумкин эмас. Клубга қўшилган футболчиларнинг нархи 50 миллиондан юқори эмас.
Умуман олганда, бутун Премьер Лигада атиги 3 та келишув нархи шу миқдордан ошиқроқ (хужумчи Соланке “Тоттенҳэм”га, Йоро “Манчестер Юнайтед”га, Педро Нето “Челси”га). Премьер Лигада амалга оширилган энг катта харид ҳам 70 миллиондан юқори эмас.
Ушбу трансферлар суперюлдузларсиз ўтди, лекин бу футболчилар энг заргарона қобилиятга эга, кўп қиррали спортчилар ҳисобланади.
Агар оилада фарзанд футбол ҳужумчиси ёки рассом бўлишни хоҳласа, унга марказий ҳимоячи бўлишни таклиф қилинг. Айнан шу позицияга талаб ўта юқори даражада.
Ўтган мавсумда ҳам клублар айнан ҳимоя марказига футболчи топиш билан банд бўлганини қайд этиш жоиз. Албатта, марказий ҳимоячилар сони майдонда дарвозабонлардан кўпроқлиги трансферларда бундай футболчиларга эҳтиёж кўп бўлганидан дарак бўлиши мумкин.
Бошқа томондан, бу позиция ҳар доим ҳам трансфер бозорида энг долзарб эмас. Мисол учун, 2015, 2017 ва 2019 йилги трансферлар ойнасида марказий ҳужумчилар биринчи ўринда эди. Аммо аввалги йилларда ҳимоячиларни қиммат нархга сотиб олиш амалиёти кам бўлган.
Доира қанчалик катта бўлса, маълум бир позиция учун ўтказмаларнинг ўртача нархи шунчалик юқори бўлади.
Кўриб турганингиздек, лигаларда умумийлик йўқ, лекин баъзи ўхшаш жиҳатлар мавжуд. Бешта лигадан тўрттасида энг қимматли активлар қанот ҳимоячиларидир. Бундеслига, Ла Лига, Лига 1ъда бу ёзда дарвозабонлар энг кам қийматга эга. А Серияда ҳам улар учун кўп нарх берилмаган.
Аммо АПЛда дарвозабонларнинг нархи бирданига ошиб кетди.
Ўтган мавсумда Премьер Лига клублари томонидан сотиб олинган посбонларнинг ярми 8 миллион евродан ҳам арзонга тушганди. Эндиликда 6 нафар дарвозабоннинг нархи 20 миллион евродан ошиб кетди.
- Давид Рая “Арсенал”га “Брентфорд”дан — 32 миллион евро;
- Мамардашвили “Валенсия”дан “Ливерпуль”га (испанлар уни мавсум охиригача ижарага олган) — 30 миллион евро;
- Филип Ёргенсен “Вильярреал”дан “Челси”га — 24,5 миллион евро;
- Одиссеас Влаходимос “Ноттингем Форест”дан “Ньюкаслга” — 23,6 миллион евро;
- Аарон Рамсдейл “Арсенал”дан “Саутҳэмптон”га — 21,4 миллион евро;
- Майк Пендерс “Генк”дан “Челси”га (ижара асосида клубда қолди) — 20 миллион еврога кўчиб ўтган.
Эҳтимол, бу дарвозабонлар билан ўралашиб қолган Боули ва Микель Артета сабаб юзага келгандир ёки тактик ўзгаришлар дарвозабонлар савдосига сезиларли таъсир қилган. Маълумки, ҳозирда дарвозабонлар шунчаки зарба қайтарувчи эмас, балки марказий ҳимоячилар ва ҳатто ҳужумни чизиб берувчи дизайнерлар ҳамдир.
Шу боисдан ҳам замонавий футбол талабларни осон ўзлаштирган ёш дарвозабонлар ҳар қачонгидан ҳам қадрланади. Шундай қобилиятларга эга Пендерс эндигина 19 ёшда.
Умуман олганда, ёш футболчиларнинг сотиб олиниши фақат дарвозабонлар билан боғлиқ эмас.
Клублар тайёр юлдузларни эмас, балки истиқболли ўйинчиларни сотиб олишга кўпроқ эътибор қаратмоқда. Сотиб олинган Премьер Лига футболчиларининг ўртача ёши пастлаш тенденцияси давом этмоқда.
АПЛдан бошқа лигаларда бу кўрсаткич анчагина баланд.
Шубҳасиз, шу жумладан ёшартириш орқали ҳам, Премьер Лига клублари бошқаларга аввал тўлаб кейин ўйлаб ўтирмаслик кераклиги ҳақида сигнал юбормоқда. Бундан ташқари, клубларнинг трансферларда камхарж бўлаётганига сабаблар кўп — Ковиддан олинган сабоқлар, қоидаларнинг қатъийлаштириши, ХГ даврининг таъсири ва турли сабаблар.
Трансфер ойнаси нафақат белгиланган муддат давомида қизғин мавзуга айланади, балки футболни бир оз яхшироқ тушуниш учун ҳам ёрдам беради.
Балки ростдан ҳам трансферлар нарх пойгасидан кўра. ақл пойгасига айланаётгандир.
Изоҳ (0)