Урушда тинч аҳоли, маҳбуслар ва яраланган аскарларни ҳимоя қилиш бўйича дунёнинг энг машҳур қоидалар тўплами — Женева конвенцияси ташкил топганига 75 йил тўлди, бироқ у эътибордан четда қолмоқда, дея Al Arabiya хабар берди.
Нашрга кўра, хусусан, Ғазо, Сурия, Украина, Мьянма ва ундан ташқарида мазкур конвенция бўйича иш юритилмаяпти. Конвенция ҳимоячилари халқаро гуманитар ҳуқуқни ҳурмат қилишга чақирмоқда.
1949 йил 12 августда қабул қилинганидан буён дунёнинг деярли барча давлатлари томонидан тан олинган Женева конвенцияси қуролли гуруҳлар ва миллий кучлар мунтазам равишда уруш қоидаларини бузаётгани сабабли ўз аҳамиятини йўқотмоқда.
“Халқаро гуманитар ҳуқуқ зўравонликни оқлаш учун босим остида қолмоқда, эътибордан четлаштирилмоқда, бузилмоқда”, дейди конвенцияларни назорат қилувчи Халқаро Қизил Хоч қўмитаси (ХҚХҚ) президенти Мирьяна Шполярич.
У, шунингдек, дунё ўлимни оқлашдан кўра тинчликни ҳимоя қилиш асосига эга бўлган мустаҳкам мудофаа тизимига содиқлигини янгилаши кераклигини таъкидлаган.
ХIX асрдан бошланган конвенциялар уруш қоидаларини белгилашга қаратилган: улар қийноқлар ва жинсий зўравонликни тақиқлайди, маҳбусларга нисбатан инсоний муносабатда бўлишни талаб қилади ҳамда бедарак йўқолганларни қидиришни буюради.
Конвенциялар барча урушлар чегараси борлиги ҳақидаги умумий консенсусни акс эттиради. Қизил Хоч ташкилоти конвенцияларга ҳар қачонгидан ҳам кўпроқ эҳтиёж борлигини айтиб, бутун дунё бўйлаб 120 дан ортиқ фаол тўқнашувларни ҳисоблаган ҳамда бу 1999 йилдагидан олти баравар кўплигини таъкидлаган.
“Ҳозирги кунда уруш қилаётган томонлар халқаро гуманитар ҳуқуқни ўзлари хоҳлаганча талқин қилмоқда. Касалхоналар, мактаблар ва тез ёрдам машиналари ўт остида қолмоқда, ёрдам ходимлари ҳамда тинч аҳоли ҳалок бўлмоқда, мамлакатлар эса маҳбусларга киришга рухсат бермаяпти”, дея хулоса қилган нашр.
Изоҳ (0)