20 йил аввал ишлаб чиқарилган биринчи графенли мия импланти август ойи охирида Манчестердаги Миллий графен институтида клиник синовлардан ўтади. Бу ҳақда Financial Times хабар берди.
Олимлар мазкур кашфиёт инсон миясини ҳозирги қурилмалардан ҳам илғор ташқи компьютерлар билан боғлаш имконини беришини кутмоқда.
Уларнинг фикрига кўра, бу Паркинсон касаллиги, инсульт ва бошқа неврологик касалликларни даволашни яхшилайди — имплант ҳаракати чекланган беморларнинг фикрларини нутққа таржима қилишга ёки ҳаракатларни бажариш учун буйруқларни узатишга ёрдам беради.
Инсонларда ўтказилган илк тадқиқотнинг асосий мақсади 8-10 нафар бемор миясига бириктирилган графен электродларининг хавфсизлигини намойиш қилишдир, дейди тадқиқот бош олими, профессор Костас Костарелос.
Глиобластома ўсимтасини олиб ташлаш учун нейрохирургия давомида биринчи кўнгилли шахснинг миясига 64 та графен электродли имплант ўрнатилади, бу эса асаб фаоллигини рағбатлантириш ва ўқишга ёрдам беради.
Тадқиқотнинг кейинги босқичи Паркинсон касаллигини даволаш учун иккита элементдан иборат имплантни синовдан ўтказиш бўлади: бири миянинг юқори қатламига “целлофан бўлаги каби” ўрнатилади, шунда у электр фаоллигини ўқийди. Иккинчи имплант эса ушбу касаллик сабабли бузилган ҳаракатни ва бошқа функцияларни бошқарадиган ҳудудларни яхшироқ рағбатлантириш учун мияга киритилади.
- Графен углерод бирикмасининг энг кучли ва енгил электр ўтказувчан версиясидир. Графен пластиналари олти бурчакли панжарадаги бир қатламли углерод атомларидан иборат бўлиб, молекуляр структура материалга электр ва механик хусусиятларни беради.
Мутахассислар графенни бошқа мия имплантларида қўлланиладиган металл электродлардан устунлиги сабабли “мўжизавий материал” деб аташади.
Изоҳ (0)