• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12904.51
    • RUB161.99
    • EUR14575.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +24°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон Дунё

    Марказий Осиё давлатлари Россия билан иқтисодий алоқаларни кенгайтириши ортидан санкцияларга дучор бўладими?

    18 июнь куни Европа Иттифоқининг санкциялар бўйича халқаро махсус вакили Девид ОСалливан Қозоғистонга ташриф буюриб, мамлакат расмийлари томонидан Россияга қарши санкцияларга риоя қилинилиши масаласини муҳокама қилди. “Санкциялар масаласида Қозоғистон учун бир нечта муаммолар юзага келган эди, аммо биз у ерда катта ютуқларга ҳам эриша олдик”, — деди Европа расмийси ташриф чоғида. ОСалливаннинг таъкидлашича, Европа Иттифоқи Қозоғистоннинг санкцияларга қўшилмаслик қарорини ҳурмат қилади.

    Шулардан келиб чиққан ҳолда, “Дарё” колумнисти Элданиз Гуссейинов “Марказий Осиё давлатларига Россия билан иқтисодий алоқаларни кенгайтиргани учун санкциялар қўлланилиши мумкинми?” деган саволга жавоб излашга уриниб кўрди.

    Европа Иттифоқининг санкциялар бўйича халқаро махсус вакили Девид ОСалливан
    Фото: Дарё

    Европа Иттифоқи Марказий Осиё давлатларига қарши санкциялар қўлламасликка ваъда берди

    Россия ва Россия компанияларининг санкциялар режимини Марказий Осиё давлатлари орқали четлаб ўтиши масаласи Россия ва Украина ўртасидаги можаро бошланганидан бери Европа расмийларини ташвишга солаётган эди. Бу хавотир Европа Иттифоқи вакилларини Марказий Осиё давлатлари билан музокаралар олиб бориш учун минтақага тез-тез ташриф буюришга ундади. АҚШ санкцияларининг сўнгги пакети минтақадаги бир нечта компанияларни ўз ичига олади, бироқ Ғарб мамлакатларида Россия ва унга чегарадош давлатлар ўртасидаги савдо алоқалари, хусусан, ҳарбий ишлаб чиқаришда ишлатилиши мумкин бўлган ҳарбий товарлар ёки товарларнинг реекспорт қилинишининг олдини олиш бўйича ўзига хос қизил чизиқлар мавжуд. 2023 йил 2 июнь куни бўлиб ўтган йиғилиш чоғида Европа Кенгаши президенти Шарл Мишел Марказий Осиё давлатлари раҳбарларини Европа Иттифоқи санкциялар режимини четлаб ўтгани учун уларнинг мамлакатларига қарши санкциялар жорий этиш ниятида эмаслигига ишонтирди.

    Европа кенгаши президенти Шарл Мишел
    Фото: Reuters

    Бундан ташқари, Европа компаниялари Марказий Осиё давлатлари орқали Россия билан иқтисодий ҳамкорликни ривожлантиришдан манфаатдор бўлиши мумкин. 140 миллион кишилик йирик бозорга эга Россия ва унга чамбарчас боғлиқ 220 миллион кишилик Марказий Осиё мамлакатлари бозори катта иқтисодий имкониятларни тақдим этади. Қозоғистон ва Қирғизистон Евросиё иқтисодий иттифоқи (ЕОИИ) аъзолари, Ўзбекистон ва Тожикистон эса ушбу ташкилот эркин савдо зонасининг бир қисмидир. Марказий Осиё давлатлари йирик рус компаниялари учун ўз ишлаб чиқариш ёки таъминот занжирларини кўчириш хабига айланмоқда ва бошқа давлатлар, масалан, Жанубий Корея Марказий Осиё орқали Россия билан иқтисодий ҳамкорликни кенгайтиришдан манфаатдор бўлиши мумкин. Ўзбекистон ва Қозоғистонда ташкил этилган корхоналар сони бўйича Россия аллақачон етакчилик қилмоқда. 2022 йил ҳолатига кўра, Россия Ўзбекистондаги энг йирик хорижий инвестор ҳисобланади.

    Қолаверса, Европа Иттифоқи Марказий Осиё давлатларига қарши санкциялар қўллашни истамайди, чунки бу Европа Иттифоқи ва минтақа ўртасидаги муносабатларга салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Санкциялар аллақачон мамлакатларнинг ўзига эмас, балки Марказий Осиёда фаолият юритувчи хусусий компанияларга қаратилган.

    Марказий Осиё мамлакатлари ва Россия ўртасидаги ўзаро муносабатларнинг янги механизмини шакллантириш

    Россияга қарши санкциялар Россия ва Марказий Осиё давлатлари ўртасида Осиё ва Европадаги бошқа йирик иқтисодий ўйинчиларни ўз ичига олган иқтисодий ҳамкорликнинг янги шаклларини излашга ундади. Йирик компанияларнинг Россия бозори билан ишлашга қизиқиши ортиб бормоқда, бу эса маҳсулотнинг бир қисмини Марказий Осиё мамлакатларига ўтказишга ва минтақада ўз саноат ишлаб чиқаришини кенгайтиришга олиб келди. Ушбу силжиш минтақанинг географик жойлашуви ва ўсиб бораётган ёш ишчи кучининг мавжудлиги билан боғлиқ.

    Automotive Logistics маълумотларига кўра, Ўзбекистонда автомобиль ишлаб чиқаришда сезиларли ўсиш кузатилган. Ўзбекистон ҳукумати автомобилсозлик салоҳиятини ошириш мақсадида турли хорижий компаниялар билан ҳамкорлик қилди. Масалан, Хитойнинг BYD компанияси Ўзбекистон ҳукумати назоратидаги UzAuto автокорхонаси билан қўшма корхона ташкил этиб, Жиззах вилоятида завод қуришга киришди. Ушбу завод йилига 50 000 гибрид ва электромобиль ишлаб чиқаришни мақсад қилган, келажакда 300 000 донагача кўпайтиришни режалаштирмоқда, дея қўшимча қилади Automotive Logistics. Бундан ташқари, Kia, Eхееd ва Chery каби компаниялар Ўзбекистонда ўз фаолиятини кенгайтириб, мамлакатнинг 2030 йилга бориб йилига 1 миллион автомобиль ишлаб чиқариш мақсадига ҳисса қўшмоқда.

    Автомобиль саноатидан ташқари, бошқа соҳалар ҳам ўсишни бошдан кечирмоқда. Ўзбекистон Жанубий Корея билан юқори технологияли ва инновацион ҳамкорликка қаратилган бир қанча сармоявий битимлар, жумладан, 9,6 миллиард долларлик пакет бўйича битим тузди. Бу минтақадаги технологик имкониятлар ва инфратузилмани яхшилашга қаратилган саноат фаолиятининг анъанавий ишлаб чиқаришдан ташқари диверсификация қилинишидан далолат беради.

    Қозоғистон Россиядаги фаолиятини тўхтатмоқчи бўлган компаниялар вакилларини фаол равишда таклиф қилмоқда. Қозоғистон ташқи ишлар вазири ўринбосари Алмас Айдаровнинг маълум қилишича, 401 компания Қозоғистонга кўчиб ўтиш учун таклиф олган. 2024 йил март ойи бошида Россиядан Қозоғистонга қиймати 1,5 миллиард доллардан ортиқ бўлган 41 компания кўчирилаётгани хабар қилинган эди, дея хабар беради Қозоғистон Миллий иқтисодиёт вазири ўринбосари Бауйржан Қудайбергенов. Бундан ташқари, умумий капиталлашуви қарийб 1 миллиард доллар бўлган яна 37 та компания Россиядан кўчиб ўтиш жараёнида. Кўчиб ўтганлар орасида Honeywell, InDriver, Forteсsue, Skoda, GЕ Healthcare ва Philips бор. Kia шунингдек, Қўстанай вилоятида Россия бозорига мўлжалланган автомобиль ишлаб чиқарувчи завод очади. Қўстанай заводи KIAнинг Қозоғистонда ва дунёда биринчи бўлиб ўз ҳисобидан ташкил этган хорижий ишлаб чиқариш тузилмаси бўлади.

    Россияга нисбатан Ғарбий стратегия: хорижий тўлов операцияларига чекловларни ошириш

    Ғарб давлатлари Россияга товарларни қайта экспорт қилгани учун Марказий Осиё давлатларига нисбатан санкциялар қўллаш ўрнига, Россия банклари билан тўловларни амалга ошириш имкониятини чеклашга кўпроқ эътибор қаратмоқда. Мутахассисларнинг фикрича, АҚШнинг яқинда киритган санкциялар пакети ташқи савдо операцияларини доллар ва еврода тўлаш имконияти йўқлиги сабабли келгуси олти ой ичида экспорт ва импортнинг 10-25 фоизга қисқариши каби жиддий хавфга олиб келиши мумкин. Бу муҳим импорт тақчиллигига ва инвестиция фаоллигининг тўхтаб қолишига олиб келиши мумкин, бу эса экспорт даромадларининг потенциал пасайишига олиб келиши прогноз қилинган.

    Энг эътиборга молик чора-тадбирлардан бири бу санкция киритилган Россия субъектлари билан операцияларни осонлаштирадиган хорижий молия институтларига нисбатан кучайтирилган чекловлардир. Бунга АҚШ молия тизими ва SWIFT (Жаҳон банклараро молиявий телекоммуникациялар жамияти) томонидан тақдим этилган глобал молия тармоғидан узилган Россиянинг йирик банклари ва уларнинг шўба корхоналарининг кенг доираси киради. Ушбу чекловлар Россия банклари учун трансчегаравий тўловларни амалга оширишни жуда қийинлаштирди ва уларни камроқ самарали ва қимматроқ альтернативларга мурожаат қилишга мажбур қилди. Шундай қилиб, Россия ташқи муҳитда савдонинг янги воқеликларига мослашиш ва янги платформаларни топиш учун вақт керак бўлади.

    Элданиз Гуссейинов

    Маълумот учун: Элданиз Гуссейинов, Истанбулдаги Ибн Ҳалдун университетининг Ҳайдар Алиев номидаги Евросиё тадқиқотлари маркази норезидент илмий ходими.

    02.07.2024, 12:53   Изоҳ (0)   14682
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Европа Иттифоқи транспорт алоқаларини ривожлантириш учун Марказий Осиёга 10 млрд евро сармоя киритмоқчи 

    03.06.2024, 12:40

    Европа Иттифоқи Беларусга қарши санкциялар бўйича келишувга эришди

    26.06.2024, 18:45

    “Ўзбекистон президентининг оқилона сиёсати туфайли Марказий Осиёнинг кўплаб муаммоли масалалари ҳал этилди” — БМТ бош котиби

    01.07.2024, 15:15

    Ўзбекистонда янги ҳайдовчилик гувоҳномасини ҳам онлайн расмийлаштириш мумкин бўлди

    02.07.2024, 12:36

    Шавкат Умрзоқов депутат бўлди

    02.07.2024, 11:40

    Тошкентда Африкадаги “узоқ қариндошининг мероси”га ишонган аёл 90 минг долларга чув тушди

    02.07.2024, 11:11
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими



    Huawei Ўзбекистондаги “Теч Carnival”да Интеллектуал дунё ривожини жадаллаштирмоқда


    APEX BANK Тошкентда Бош офис ва Марказий сотув офисини очди


    Оқтепа Лавашдан “Кулгили нархлар”: севимли таомлар — ҳар бир позиция 10 мингдан 20 минг сўмгача бўлган махсус нархларда


    Kapitalbank ходимларининг рақамли кўникмаларини ривожлантирмоқда 


    AKFA Medline University Hospital AHA расмий ўқув маркази мақомини қўлга киритди


    Жамғармалар билан қандай ишлаш зарур: банк омонатлари, акциялар ёки инвестицион пакетлар? (давоми)


    Mobiuz IQAir ҳаво сифати датчигини ўрнатди


    ZTE корхонаси GSMA М360 Евросиё форумида суний интеллект рақамли иқтисодиёт ривожига қўшаётган ҳиссаси ҳақида маълумот берди


    Centrum Air Истанбул ва Ўзбекистоннинг уч шаҳри ўртасида тўғридан-тўғри рейсларни йўлга қўймоқда


    Тармоқда болалар хавфсизлиги : Octobankдан маслаҳатлар


    ANORBANK Хусусий секторни ривожлантириш бўйича Ислом корпорацияси билан 10 миллион АҚШ долларига тенг келишув имзолади


    Илғор қурилиш технологиялари асосида қад ростлаётган Қуйи Чотқол ГЭС


    Энг чуқур ғор, энг баланд кўприк ва энг сирли маскан – Наманганга борамиз


    Huawei Cloud TechWave Summit 2025: Яқин Шарқ ва Марказий Осиёда муваффақиятни ошириш учун интеллектуалликни тезлаштириш 

     

    Тавсия этамиз

    Аёл овчилардан илғор самолётларга қадар — Украина рус Shahed’ларини қандай овлайди?

    19 май, 20:10

    “Ленд-Лиз” ёрдами совға бўлмаган — Британия иккинчи жаҳон урушида берилган ёрдамни қандай қайтарган эди?

    19 май, 15:00

    “Ёвузлик империяси заминимизга ҳеч қачон қайтмаслиги учун” — жамоатчилик ўроқ-болғали қизил байроқ ва қора-оловранг лентани тақиқлашни сўрамоқда

    13 май, 22:22

    Улар доим дунёда энг яхшиларидан бўлган — покистонлик ҳарбий учувчилар ҳақида

    12 май, 21:30
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Тошкентда дарахт босиб қолган фуқаро вафот этди

    Ўзбекистон | 24 май, 23:21

    Суперлига. “Бухоро” меҳмонда “Сўғдиёна” билан дуранг ўйнади

    Спорт | 24 май, 23:08

    Тошкент ва Андижондаги ошхона ҳамда хонадонда ёнғин содир бўлди (видео)

    Ўзбекистон | 24 май, 22:40

    Наманган ҳокими 100 йиллиги нишонланаётган мактабдаги “Сўнгги қўнғироқ” тадбирида иштирок этди

    Ўзбекистон | 24 май, 22:00

    Қуёшдан ҳимояловчи кремлардан фойдаланишда тез-тез учрайдиган хатолик аниқланди

    Лайфстайл | 24 май, 21:40

    Самарқанд 2025 йили Ислом дунёсининг маданият пойтахтига айланади

    Ўзбекистон | 24 май, 21:25

    Суперлига. “Нефтчи” ўз майдонида бир киши кам бўлиб қолган “Шўртан”ни тор-мор этди

    Спорт | 24 май, 21:21
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.