Кўп ҳолларда ижтимоий тармоқларда магнит бўрони ва ундан эҳтиёт бўлиш ҳақида хабарлар тарқалиб туради. Аслида, магнит бўронлари нима? Ушбу мақолада магнит бўронлари қандай юзага келиши ва уларнинг инсон организмига таъсирини кўриб чиқамиз.
Магнит бўронларининг келиб чиқиш сабаблари
Ер атрофида кўринмас қобиқ — магнитосфера мавжуд бўлиб, у сайёрани Қуёш нурларидан ҳимоя қилади. Космосдан унга Қуёш шамоли деб аталадиган оқим — Қуёшдан 400 км/с тезликда учадиган ионланган зарралар таъсир қилади. Одатий кунларда Қуёш шамоли ва Ер магнит қобиғининг босими тенг бўлади. Аммо Қуёшда чақнашлар содир бўлганда қуёш шамолининг тезлиги ошади, босим мувозанати ўзгаради, Ер устидаги магнитосфера сиқилиб, ундаги оқимлар кучаяди. Айнан шу ҳодиса магнит бўрони ҳисобланади. Натижада Қуёш магнит майдонидан зарядланган зарралар Ер магнитосферасига кириб, оқимларни ҳосил қилади ва унинг магнит майдонида ўзгаришларга олиб келади.
Магнит бўронлар бир неча соатдан бир неча кунгача давом этади ва сунъий йўлдошлар, навигация тизимлари ва алоқа тармоқларининг ишлашига халақит бериши, шунингдек, инсон саломатлигига салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
Магнит бўронларининг инсон саломатлигига таъсири
Уйқу ва кайфият
Магнит бўронлари уйқуни тартибга солувчи гормон мелатонин ва кайфият учун жавоб берадиган серотонин гормонларига таъсир қилади. Шунинг учун бундай вақтда турли ёшдаги инсонларда уйқусизлик, тушкун кайфият ёки асабийлик кузатилади.
Бош оғриғи ва мигрен
Ернинг электромагнит майдонидаги ўзгаришлар бош миянинг қон томирларига таъсир қилиб, бошда оғриқлар, мигрен касаллигининг кучайишига олиб келади.
Қон босими
Магнит бўронлари ўрта ёш ва ундан катта одамларнинг қон босимини оширади ёки тушириб юборади.
Танадаги электрокимёвий жараёнлар
Табиий ҳодиса миядаги нерв импулсларининг бутун тана бўйлаб узатилишига ва юрак фаолиятига салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
Умумий аҳволнинг ёмонлашуви
Баъзи инсонлар магнит бўронлари вақтида умумий аҳволи ёмонлашганидан шикоят қилади. Масалан, чарчоқ, уйқусизлик, бўғим ва мушаклардаги оғриқлар ўз-ўзидан юзага келади.
Магнит бўронлари барчага бир хил таъсир этмайди. Ернинг магнит майдони таъсири одатда аксарият инсонларга деярли сезилмайди. Бунга асосан сурункали касалликлари мавжуд шахслар таъсирчан бўлади.
Магнит бўронлари кимлар учун хавфли?
Қуйидаги касалликларга чалинган беморлар магнит бўронлари таъсирига кўпроқ мойил:
Неврологик касалликларга чалинган одамлар. Эпилепсия ёки мигрен билан оғриганлар электромагнит майдондаги ўзгаришларга кўпроқ сезгир;
Юрак-қон томир касалликлари бўлган одамлар. Гипертония (юқори қон босими) ёки аритмия (юракнинг тартибсиз уриши)дан азият чекадиган беморлар;
Руҳий касал инсонлар. Депрессия ёки биполяр бузилишга чалинган беморларга магнит бўронлари гормонлар даражасига ва миядаги нейрокимёвий жараёнларга таъсир қилади ва касаллик янада авж олади.
Об-ҳавога таъсирчан инсонлар. Баъзи одамларга об-ҳаво ва атроф-муҳит ўзгаришларига кўпроқ таъсир қилади. Бундай шахсларда бош оғриғи, асабийлашиш ёки уйқусизлик кузатилади.
Магнит бўронларидан қандай ҳимояланиш мумкин?
Соғлом турмуш тарзига риоя қилиш
Мунтазам жисмонан фаол бўлиш, соғлом ва фойдали маҳсулотларни истеъмол қилиш, уйқуга тўйиш ва стрессни бошдан ўтказмаслик каби омиллар магнит бўронларининг салбий таъсирини камайтиради ва унга чидамли бўлишга асос яратади.
Руҳан ва жисмонан дам олиш ва танани парвариш қилиш
Организм эҳтиёжларига эътибор бериш ва танани тиклаш учун унга вақт бериш муҳимдир. Доимий дам олиш ҳиссий стрессни енгишга ва магнит бўронларига чидамли бўлишга ёрдам беради.
Оғир жисмоний фаолиятни чеклаш
Магнит бўронлари пайтида бош оғриғи ёки бошқа нохуш ҳолатлар кузатилганда оғир иш қилмаслик ва кўпроқ дам олиш муҳим.
Шифокор кўригидан ўтиш
Об-ҳавога сезгирлик аниқланган вақтда терапевтга мурожаат қилиш ва магнит бўронлари юзага келганда қандай йўл тутиш ҳақида индивидуал тавсиялар олиш лозим.
Изоҳ (0)