Тожикистон “Толибон”нинг ШҲТ ишида иштирок этишига қарши чиқди. Бу ҳақда Россия Ташқи ишлар вазирлиги Осиё департаменти директори Замир Кабулов берган маълумотга асосланиб, Asia Plus манбаси хабар берди.
Манбада айтилишича, 2024 йил 20—21 май кунлари Қозоғистоннинг Остона шаҳрида бўлиб ўтган ШҲТга аъзо давлатлар ташқи ишлар вазирлари кенгашида “ШҲТ-Афғонистон” гуруҳи ишини тиклаш масаласи муҳокама қилинган. Бу ташаббусга ҳозирча фақат Тожикистон расмийлари қарши чиққан.
“Россия ва ушбу тадбир иштирокчиларининг аксарияти Афғонистон алоқа гуруҳи фаолиятини қайта тиклаш тарафдори эди. Тожикистонлик ҳамкорларимиз бунга ҳали ҳам маълум бир шубҳа билан қарашади, аммо умид қиламизки, яқин келажакда улар ҳам ўз позицияларини юмшатадилар”, — деган Замир Кабулов.
Бир йил аввал “Толибон” раҳбарияти вакилларига Шанхай ҳамкорлик ташкилоти саммитларида қатнашиш ҳуқуқи берилган эди. Афғонистондаги амалдаги ҳукумат ушбу воқеа ўзаро алоқаларни мустаҳкамлашини хабар қилган.
“Афғонистон Ислом Амирлиги (“Толибон” томонидан қўлланилган давлат номи) минтақавий хавфсизликни таъминлаш ва ҳамкорликни ривожлантириш мақсадида мувофиқлаштирув жараёнини яхшилаш мақсадида бундай учрашувларнинг ўтказилишини олқишлайди. Шунингдек, Афғонистоннинг бундай йиғилишларда қатнашиши унинг қонуний ҳуқуқидир”, — дейилган “Толибон” баёнотида.
“Толибон” га кўра, ШҲТ йиғилишларида афғон ҳукумати вакилларининг иштирок этмаслиги хавфсизлик муаммоларига қарши курашиш, наркотик моддалар савдосига қарши ҳаракат, афғон аҳолисига гуманитар ёрдам кўрсатиш ва инфратузилма лойиҳаларини амалга ошириш бўйича ҳаракатларни ҳар томонлама мувофиқлаштиришга тўсқинлик қилмоқда.
2021 йилда Афғонистонда “Толибон ҳокимият тепасига келгунига қадар бу давлат ШҲТ ишида кузатувчи сифатида тўлиқ иштирок этган. Афғонистоннинг собиқ раҳбарлари ушбу ташкилот саммитларида мунтазам қатнашиб келган.
Олдинроқ, Россия расмийлари “Толибон”ни террорчи ташкилотлар рўйхатидан чиқариш ҳақидаги қарор нусхаси аллақачон Россия президенти столида эканини билдиришган эди. Унинг имзоланиши амалда “Толибон”ни тан олиш билан баробар экани айтилган.
Жорий йилнинг 3 июнь куни Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев унинг ҳукумати Афғонистоннинг “Толибон” назоратидаги ҳукумати билан иқтисодий ҳамкорликни ривожлантириш учун ташкилотни аллақачон террорчи ташкилотлар рўйхатидан чиқарганини эълон қилган эди.
“Қозоғистон замонавий Афғонистон билан савдо-иқтисодий ҳамкорликни ривожлантириш муҳимлиги ҳамда бу режим узоқ муддатли омил эканлигини англаган ҳолда “Толибон” режимини террорчилар рўйхатидан чиқарди”, — деган эди Тўқаев.
Тожикистон ҳукумати эса амалда “Толибон” режимини тан олишдан бош тортган. Душанбе Афғонистоннинг янги ҳукумати инклюзив ҳукумат тузишни маъқулламагунича ҳеч қандай алоқалар бўлмаслигини билдирган. Тожикистон раҳбари Имомали Раҳмон Афғонистон аҳолисининг 46 фоизи этник тожик эканлигини ҳамда уларнинг вакилларига ҳукуматда муносиб ўрин берилиши шарт эканлигини маълум қилган.
- Маълумот ўрнида, собиқ Афғонистон Ислом Амирлиги вакиллари сўнгги марта 2021 йил 14 июль куни Душанбе шаҳрида “ШҲТ – Афғонистон” доирасидаги ташқи ишлар вазирлари учрашувида иштирок этган эди.
- Ўша йилнинг август ойида эса “Толибон” ҳокимиятни эгаллаган.
Изоҳ (0)