Ўзбекистонда мактаб ўқитувчилари малакаси синовдан ўтказилди. Натижалар қандай?

Жорий йилнинг апрель–май ойларида Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги тизимидаги таълим муассасалари педагоглари малака тест синовларидан ўтказилди. Бу ҳақда 24 май куни АОКАда вазирлик томонидан ташкил этилган матбуот анжуманида маълум қилинди.

Тадбирда айтилишича, малака синов жараёнлари республика миқёсида 2024 йил 15 апрелдан 20 майгача давом этган. Синовларда жами 189 929 нафар педагог иштирок этган бўлиб, улар 41 та фан ва йўналишлар бўйича тест топширган.

Малака (тест) синовларида ўртача балл натижалари бўйича Бухоро (62,53 балл), Хоразм (60,5 балл) вилоятлари ҳамда Тошкент шаҳри (60,15 балл) педагоглари энг юқори кўрсаткичларга эришган.

Аттестация натижаларига кўра, педагог кадрларнинг 8 913 нафари (4,7 фоиз) олий тоифа, 25 261 нафари (13,3 фоиз) биринчи тоифа, 46 662 нафари (24,6 фоиз) иккинчи тоифа ва 11 036 нафари (5,8 фоиз) мутахассис тоифасига эга бўлди. Қолган 14 032 нафар (7,4 фоиз) педагог мутахассис лавозими учун етарли балл тўплай олмаган.

Дастлабки натижаларга кўра, 51 103 нафар (26,9 фоиз) номзодларнинг тоифаси ошмоқда, 17,8 фоизиники ўзгармай сақланиб қолади, 11 фоизининг тоифаси пасайди. Қолган 44,2 фоиз талабгор салбий натижа қайд этган. Бироқ бу натижа аттестация навбатдан ташқари ўтказилгани учун уларнинг тоифасига таъсир қилмайди.

Таъкидланишича, тестларда иштирок этиш учун ариза берган номзодларнинг 83 фоизи навбатдан ташқари, яъни ўзлари хоҳлаб, тоифасини ошириш мақсадида синовдан ўтган. Фақатгина 17 фоиз педагоглар синовларда мажбурий тарзда иштирок этган.

Матбуот анжуманида Мактабгача ва мактаб таълими вазири ўринбосари Сардор Ражабов малака тоифасини олиш синовлари икки босқичда ўтказилганини маълум қилди.

“Биринчи босқичда педагогнинг мутахассислик фани ва касб стандарти бўйича билим даражаси баҳоланди. Бунда педагогларга мутахассислик фани бўйича 35 та ҳамда касбий стандартларига оид 5 та тест саволлари берилди. Иккинчи босқичда ўқитувчиларга педагогик маҳоратни баҳолаш учун 10 та савол–топшириқ берилди. Ҳар иккала босқич ҳам компьютерда реал вақт режимида (онлайн) ўтказилди. Бунинг натижасида ташқи аралашувнинг олди олиниб, инсон омили аралашувига барҳам берилишига эришилди”, — деди вазирлик расмийси.

Аттестация натижасига кўра, педагог кадрларнинг ойлик иш ҳақига киритиладиган ўзгаришлар автоматик тарзда ҳисоблаб чиқарилиши учун УзАСБО ёки бошқа молиявий ҳисоб-китоб дастурларига юборилади.

Эслатиб ўтамиз, 2023 йил декабрда вазирлик тизимида фаолият юритаётган 10 104 та мактабда 525 737 нафар ўқитувчи дарс бераётгани очиқланганди.

“Тоифага эга ўқитувчилар сони 282 424 нафарни ташкил этади. Шундан олий тоифали ўқитувчилар  53 914 нафар, биринчи тоифалилари 101 751 нафар, иккинчи тоифалилари 126 759 нафар. Мутахассислар сони эса 177 122 нафар”,—дея маълумот берган Сардор Ражабов журналистлар билан мулоқотда.

Шу билан бирга, Абдулла Авлоний номидаги миллий-тадқиқот институти ректори Абдували Исмоилов йилига 500 минг нафарга яқин мактаб ўқитувчиси малака оширишини айтган.

“Шундан 40 фоизи мустақил таълим тарзида, 60 фоиздан ортиғи анъанавий тарзда малака оширмоқда. Ўқитувчилар 7 ҳафталик (36 соат) малака ошириш курсига мажбурий жалб қилинади”—дея қўшимча қилган институт раҳбари.

Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги веб-сайтида келтирилишича, ҳозирда вазирлик тизимидаги мактабларда 6,4 миллион ўқувчи таҳсил олмоқда.