Хитойдаги арабча услубни сақлаб қолган сўнгги йирик масжид гумбазлари олиб ташланиб, миноралари тубдан ўзгартирилди. Экспертлар буни ҳукуматнинг мамлакатдаги мусулмонлар зиёратгоҳларини синификация қилишга қаратилган кампаниясининг якуни деб баҳоламоқда. Бу ҳақда The Guardian хабар берди.
Гап Юннан провинциясидаги Хитойнинг энг катта масжидларидан бири ҳисобланган Шадиан ҳақида кетмоқда. 2023 йилга қадар 21 000 квадрат метрлик мажмуа тепасида ярим ой билан безатилган кошинли яшил гумбаз, ён томонида эса тўртта кичикроқ гумбазлар ва баланд миноралар жойлашганди.
2024 йилги сунъий йўлдош тасвирлари гумбазнинг олиб ташлангани, унинг ўрнига Хитой услубидаги пагода томи қурилганини кўрсатади. Миноралар ҳам қисқартирилиб, пагода минораларига айлантирилган.
Шадиан шаҳридан 100 миля узоқликда жойлашган Юннаннинг бошқа диққатга сазовор масжиди Нажиайинг ҳам яқинда таъмирланиб, унинг исломий хусусиятлари олиб ташланган.
Биринчи марта Минг сулоласи даврида қурилган Шадиан катта масжиди маданий инқилоб пайтида “Шадиан воқеаси” деб номланувчи қўзғолон пайтида вайрон қилинган.
Ўшанда халқ озодлик армияси Ҳуи мусулмонларининг ҳудуддаги исёнини бостирган. 1000 дан ортиқ одам ҳалок бўлгани тахмин қилинган, — дейилади хабарда.
Кейинчалик давлат кўмагида масжид қайта қурилиб, кенгайтирилган. Унинг дизайни Саудия Арабистонининг Мадина шаҳридаги масжидга асосланганди. У учта намоз ўқиладиган залга эга, сиғими 10 000 намозхонга мўлжалланган.
Ҳуилар хитойлик мусулмон этник озчилик бўлиб, уларнинг аксарияти Хитойнинг ғарбий қисмида яшайди. 2020 йилги аҳолини рўйхатга олиш маълумотларига кўра, 11 миллиондан ортиқ ҳуи мавжуд ва бу уйғурлар сони билан тенг.
2018 йилда Хитой ҳукумати “исломни синификация қилиш” бўйича 5 йиллик режани эълон қилди. Режанинг бир қисми “хорижий меъморчилик услубларига” қаршилик кўрсатиш ва “Хитой хусусиятларига тўла ислом архитектурасини” тарғиб қилиш эди.
“Ушбу икки масжиднинг синификация қилиниши кампаниянинг муваффақиятидан далолат беради. Қишлоқларда араб услубидаги кичик масжидлар қолса ҳам, маҳаллий ҳокимият уларни синификация қилишига қарши чиқиш қийин бўлади”, — дейди Шадианда тадқиқотлар билан шуғулланган Корнел университети антропологи Руслан Юсупов.
Изоҳ (0)