Humo очиқ савдога қўйилади — Давактив

Марказий банкнинг Бош ахборотлаштириш марказига тегишли бўлган Humo тўлов тизимидаги давлат улуши тўлиқ (100 фоиз) Давлат активларини бошқариш агентлигига ўтказилган эди. Ўшанда Humo тўлов тизимининг Давлат активларини бошқариш агентлигига ўтказилиши хусусийлаштириш билан боғлиқ эмас, дея маълум қилганди.

Бугунги кунга келиб Миллий банклараро процессинг маркази (Humo тўлов тизими) ташкилий-ҳуқуқий мақоми акциядорлик жамиятига ўзгарган.

Давлат активларини бошқариш агентлиги директори Акмалхон Ортиқовнинг “Дарё” мухбирига изоҳлашича, Humo тўлов тизимининг хусусийлаштирилиши рақобат муҳитини таъминлаб беради.

Humo’ни Давлат активларини бошқариш агентлигига ўтказишда “Давлат мулкини бошқариш тўғрисида”ги қонуннинг нормалари ишлади. Яъни акциядор, мулкдор ва тартибга солувчи функциясини ажратиш тизими амалиётга татбиқ этилди.

Ушбу қарорда рақобат муҳитини ўрганган ҳолда келажакда бу давлат ихтиёрида қоладими ёки йўқ, деган таклифни ишлаб чиқиш бизга топширилган эди. Бозорда бир қанча тўлов тизимлари бор. Бевосита UZCARD тизим бор ва хусусий. Humo эса давлат мулки. Нима учун бундай бўлиши керак? Давлат эртага ўзининг корхонасига кўплаб қулайликлар, имтиёзлар яратиб беради-ку. “Давлат мулкини бошқариш тўғрисида”ги қонунимизда мана шундай давлат корхоналарига алоҳида имтиёзларни беришга чеклов қўйилган. Биз шу йўлдан борамиз. Humo очиқ савдоларга олиб чиқилади, — деди Акмалхон Ортиқов.

Иқтисодчи Отабек Бакриов Humo тўлов тизимининг бозор нархи сотувдаги банклардан қимматроқ бўлишини таъкидлаган.

Каp Dеpо инвестиция компанияси Humo тўлов тизимининг биринчи чоракдаги соф фойдаси қарийб 88 фоизга, 37,4 млрд сўмгача ошганини маълум қилмоқда.

Bankers.uz эса Humo тўлов тизимининг 2023 йилдаги соф фойдаси ҳам 2022 йилга нисбатан қарийб икки баробар кўпроқ бўлиб, 114,5 млрд сўмни ташкил этганига эътибор қаратган.

Бошқача айтганда, Humo тўлов тизими бўйнига ҳали триллионлаб қарзларни илишга улгуришмаган, капитал рентабеллиги 50 фоиздан зиёд, кафолатланган ва ўсиб борувчи даромадларга эга. Асосийси, ҳали ўзбекистонликларники, ўғри олигархлар қўлига ўтиб кетмаган.

Турли жирканч ўйинлар қилинмай, барча хоҳловчиларни ҳеч бир чекловларсиз талабгорлар қаторига қўшиб, очиқ ва шаффоф савдога қўйилса, Humo сотувдаги банклардан қимматроққа сотилиши мумкин.

Лекин буни арзонлаштириб ёки ёпиқ келишувларда текинга топшириш методикаси билан ишлаётган Давактив? — дея савол қўйган иқтисодчи.

Аввалроқ, Давлат активларини бошқариш агентлигида “ёпиқ сотиш ёки бошқача гап бўлиши мумкин эмас”лиги айтилганди.