• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +22°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    “Ўзбек миллатига дахл қилишяпти”. Абдуқодир Тошқулов таълим, смартфондан ҳазар қилиши ва тарихни оммалаштириш зарурлиги ҳақида

    Собиқ олий таълим вазири, ҳозирда Термиз давлат университети ректори Абдуқодир Тошқулов Сурхондарё телеканалига берган интервьюсида таълим-тарбия, смартфонлар, тарихни оммалаштириш ва бошқа масалаларда фикр билдирди. “Дарё” университет раҳбари айтган айрим гапларни матнлаштирди.

    Абдуқодир Тошқулов
    Фото: YouTube

    “Бугунги муаммолар — сифатсиз таълим ҳосиласи”

    Асосий масала — мактаб. Боғчага ҳамма бора олмайди. Университетда барча ўқимайди. Лекин мактабда ҳамма ўқийди. Шунинг учун ҳам мактабдаги таълим-тарбия жуда катта масала. Бугунги маънавий таназзуллар, юзага чиқаётган муаммолар бундан 10-15 йил олдинги халқ таълими тизимидаги яхши ўқитмаганлик, муаммоларнинг ҳосиласи. Тизимда йўл қўйилаётган хатолар оқибати 3-4 йилдан кейин чиқа бошлайди, агар бўлса.

    Мен олий таълим тизимидаман. Бошқа тизимларни муҳокама қиласиз, деб кўп дакки эшитардим. Халқ билади ҳозир мактабнинг аҳволини. Мен бунга тўхталмоқчи эмасман. Агар мактаб тузатилмаса, мактаб таълими тизимли бўлмаса, олий таълимдан ҳам, бошқасидан ҳам ҳеч нарса кутманг. Мактаб — асос. Мактабларнинг таълим платформасини ўзгартириши керак: ажраб, ажраб, ҳар хил бўлиб ётибди.

    “Смартфон — инсониятни бошқариш лойиҳаси”

    Бугун ёшлар, оналар, ёши катталар ҳам виртуал ҳаётга боғланиб қолди. Смартфонга боғланиб қолди. Мен ўйлайман, смартфон ҳам қулайлик, ҳам глобал имконият бўлиш билан бирга, бу катта лойиҳа. Инсониятни маълум бир ғоялар атрофида бошқариш лойиҳаси. Буни англашимиз керак.

    Бугун кўрсангиз, уч яшар болангизнинг қўлидан телефонни ололмаяпсиз. Бола нимага телевизорга қарамаяпти, телефонга ёпишиб оляпти? Чунки у ерда болани ўзига тортадиган сунъий интеллект ишлаяпти. Унда ранглар шундай танланганки, бола кўзини узолмайди. Қўлидан олсангиз, чинқириб йиғлайди.

    Мен смартфондан ҳазар қиламан. Болаларим қўлига смартфон олдими, менда аллергия пайдо бўлади. “Ота-она билан суҳбат қилиб ўтирмайдими, йиғиштир”, дейман. Нимага? Қалбнинг фасоди кўзнинг чалғишидан бошланади. Ҳозир смартфонда шундай сунъий интеллект ишлаяптики, сиз яхши нарса кўриб турган бўлсангиз ҳам орада битта фаҳш нарса чиқиб келади. Кўз уни кўрди, мияга буйруқ берди ва қалб бузилади.

    Абдуқодир Тошқулов
    Фото: YouTube

    “Болани 18 ёшидан кейин ўзгартириш жуда қийин”

    Бола 18 ёшгача саводини чиқариб олмадими, кейин амримаҳол. У енгил ҳаётга киради. Виртуал ҳаётда 50 та каналга обуна бўлиб, ўзини тамом қилади.

    Кореяда 18 ёшгача бўлган вақтни “бахтсиз болалик даври” деб аташади. Яъни қийин давр, фақат ўқиш, ўқиш, ўқиш... У ерда ота-она топган пулига боласини ўқитади. Эрталабдан кечгача бола ўқийди, шунинг учун ҳам у даврни “бахтсиз болалик” дейишади.

    Агар зўр таълим берганимизда, бу суҳбатга ҳожат бўлмасди. Нимагаки бола синфда, аудиторияда илм олиб чарчаб уйга борса, телефон чуқулашга ҳам вақти бўлмайди. У ёстиғини соғинади, уйқуси келади. Чунки билим олиб чарчайди. Биз аудиторияда билим бермаганимиз учун мана шунақа ҳолатлар бўляпти. Айб таълимда, айб оилада.

    Оила ўзини ислоҳ қилиши керак. Болани қўлидан смартфонни олиб, кераксиз Telegram каналларни ўчириб ташласин, “болам бундан сенга нима фойда, булар нега керак”, десин. Оилани режа қилсин. Мана масалан, яқинда болаларим билан Zoom орқали йиғилиш қилдим. Талаба, онаси, укаларим ҳаммамиз оиламизда нима муаммо бор, нега фалончининг ўқиши яхши эмас, нега фалончи ҳозиргача уйланмаяпти — ҳамма масалаларни муҳокама қилиб олдик.

    Биз нима қиламиз? Бир қўйни сўямиз, ярмини шўрва қилиб, ярмини қовуриб еймиз, тарқаламиз. Нимага оиланинг перспективаси муҳокама қилинмайди?!

    Жамиятдаги депрессия ҳақида

    Биз болаларимизни кучли қилиб тарбиялашимиз керак. Болалар жуда депрессия ҳолатида — улар жуда баджаҳл. Фақатгина болалар эмас, жамиятда бу нарсани кузатяпмиз. Кўчада юрганда битта светофор чироғи ишламай қолса, умрингиз мобайнида эшитмаган сўкишларни ўша ерда эшитасиз. Шунақа бақир-чақир, ҳақоратлар...

    Тошкентда бир светофорга тўхтадим. Ёнида қўшимча яшил чироқ ёниб турган экан. Мен бу ёнда деб ўйлаб, қўзғалдим. Англадим ва тўхтадим. Машинада икки нафар ёш фарзандим ўтирибди. Машинам қаттиқ урилмади, лекин олдимдаги “Жигули”га озгина тегди. Болаларим буни сезмабди ҳам. Ана жанжални кўринг! Машинада ўтирган бир одамнинг умуртқаси зарар кўрадиган бўлди, уни мен даволатадиган бўлдим! Энг муҳими, давлат ишида ишлаганимни билишгач, бир ой бошим ғавғодан чиқмади. “Каттангга ёзаман, бошқа қиламан”, деди. Шу одамгарчиликми? Маънавият кўчада, меҳмонни олдида, уйда кўринади.

    “Ўзбек миллатига дахл қилишяпти”

    Биз тарихимизни оммалаштиришимиз керак. Қайсидир давлатларда кимлардир чиқиб, ўзбек миллатига, тарихига дахл қиляпти, ўзича муҳокама қиляпти. Бунга жиззакилик қилиб, тортишган билан қанчалик фойда бор билмайман. Бунга раддия берадиган расмий идоралар бор. Лекин унинг ўрнига ёшларни, жамиятни ўз тарихимизга ўргатишимиз керак.

    Мана TikTokънинг бир ярим дақиқали контенти бир боланинг фикрини қанчалик бузяпти?! Биз конституцияга муҳрлаб қўйган уч минг йиллик тарихимизни 15-20 дақиқали анимацияда кўрсатиб берайлик. Амир Темур бобомизни юришлари ҳақида яхши кино ишлай олишмади. “Брифли” дегани бор смартфонларда, китобларни, романларни 15-20 дақиқада бошидан охиригача тушунтириб беради. Шу “Брифли”ни 15 дақиқа вақт ажратиб кўрсангиз, масалан, “Жиноят ва жазо” романини ўқигандек бўласиз. Ҳозир айрим дангасалар ҳатто шуни ҳам қилмаяпти.

    Тарихимизни ўргатадиган 20 дақиқали анимацияларни кўпайтириш керак. Бордир битта-яримта, лекин мен кўрмаганман. Эҳ, қанча буюкликлар бўлган! Давлатлар тарихини тўқиб чиқаради, аслида ҳеч нарсаси бўлмаса-да. Лекин бизда тарих уфуриб ётибди. Шуни чиройли тарзда етказадиган услублардан фойдаланиш керак. Бугун болаларимиз давлатчилик тарихимизни билишлари керак. Уч минг йиллик давлатчилик тарихига эга давлатлар кўп эмас.

    “Фан доктори адабиётдан бехабар”

    Тўрт кун олдин қабулимга ходимларимдан 35 ёшлар атрофидаги уч нафари кирди. Уларнинг бари фан докторлари. Мен улардан бирини филология факультетини ёшлар билан ишлаш бўйича декан ўринбосари сифатида тайинлашим керак эди. Савол беряпман: “Достоевскийнинг “Жиноят ва жазо” романини ўқиганмисиз”, десам, ўқимаган. “Кафкани танийсизми”, десам, танимайди. Адабиётчи, фан доктори ҳақида гап кетяпти.

    Ўзимнинг жамоамни ёмонламоқчи эмасман, лекин ҳақиқий ҳолатни ҳам айтиш керак. Энг ёмони, “радикализм деганда нимани тушунасиз”, десам, жавоб йўқ. Қанақа қилиб мен минг нафар филолог етишиб чиқадиган, тил ўргатадиган, адабиётчи бўладиганлар тақдирини буларга ишониб топширишим мумкин? Ҳай, диссертация ёзгандир. Лекин қани ҳаёт билан боғланиш, янгиликларга интилиш, китоб ўқиш... Учаласини ҳам лавозимга ўтказмадим. Юрагим йиғлади.

    “Университетнинг 200 нафар ўқитувчисида ҳеч қандай натижа йўқ”

    Термиз давлат университетида иккинчи марта ректор бўлиш мен учун шараф! Ректор сифатида иш бошлаганимга 100 кун бўлди. Иккинчи бор ректор бўлиб келиш аввалгидан кўра анча фарқли, албатта. Жуда катта тажриба, салоҳият билан келдим деб ўйлайман.

    Бошида баъзи ходимлар билан қаттиқ келиша олмаслик ҳолатлари бўлди. Беш нафар проректор ўрнига, уч нафар ёш, тил биладиган, замонавий проректорлар тайинланди. 14 та факультетдан 7 тасининг декани алмаштирилди. 70 фоиз раҳбар алмашди.

    Бу йил 1 январдан бошлаб университетда сунъий интеллект билан ишлайдиган KPI дастуримизни яратдик ва амалиётга жорий қилдик. Ҳозир 750 нафар профессор-ўқитувчининг 550 нафарида натижа бор. Қолган 200 нафар ўқитувчида ҳеч қандай натижа йўқ. Улар қуруқ аудиторияга кириб-чиққан, дарсни ҳам жўяли бера олмаган. KPI тизими — иш самарадорлигини кўрсатадиган ойна. Ўқитувчининг юзига ойна тутилди. Энди ишлаган профессорларнинг ойлигига устама берамиз. Агар ўқитувчи 10 миллион сўм ойлик олса ва яхши ишласа, у 20 миллион сўм олади. Ҳаракат қилмаган, ишламаган 200 нафарга яқин профессор-ўқитувчи билан ўқув йили охирида хайрлашамиз.

    15.02.2024, 21:40   Изоҳ (0)   18744
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    «Иккинчи босқичгача фанларни яхши ўзлаштирмаган талабаларга олий таълим дипломи берилмайди» – Абдуқодир Тошқулов

    15.08.2022, 18:15

    «Ректор ва проректорлар дарс бериши керак» – Олий таълим вазири Абдуқодир Тошқулов университетда 0,5 ставка ўқитувчилик қилаётганини айтди (видео)

    07.11.2022, 19:14

    «Олий таълим коррупциядан холи бўлган соҳа» — Абдуқодир Тошқулов

    21.12.2022, 13:54

    Шавкат Мирзиёев Андижондаги мактабда ўқитувчилар билан суҳбатлашди (фото)

    15.02.2024, 21:30

    Қашқадарёда 54 та қоидабузарлик жаримасини тўламаган ота-боланинг машиналари хатланди 

    15.02.2024, 21:10

    Тошкентда 6 ёшли қизчани зўрлаган эркакка ҳукм ўқилди 

    15.02.2024, 20:47
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    InfinBANK ва Kwikpay: уйингизга комиссиясиз ва меҳр билан халқаро пул ўтказмалари


    ОКМКда маҳаллий думпкарлардан фойдаланилади 


    Энди Ucell иловасида Yandex Music'ни тинглаш мумкин 


    SonetUzStyle танловида иштирок этиш учун аризалар қабули 15 августгача узайтирилди


    BYD SEALION 7: Флагман электр SUV — шаҳар кўчаларида янги етакчи 


    Авваллари хуфиёна иқтисодиётда фаолият юритган эшитиш ва гапиришда муаммоси бор инсонлар энди расмий секторга қўшилиб, Пойтахт Паркинг жамоасининг бир қисмига айланди


    “Бизнесни ривожлантириш банки” БМТ Тараққиёт Дастури билан ҳамкорлик қилади


    ZARMED Университети: 200 та грант сизни кутмоқда


    AVO bank алоқа маркази: инновациялар ва янги хизмат даражаси 


    Қўнғироқлардан мобил интернетга: Тошкент мобил алоқадан фойдаланиш моделини қандай ўзгартирмоқда


    American University оf Technologyʼда бакалаврлар учун очиқ эшиклар куни


    Тошкентда CRYPTO О₂ форуми бўлиб ўтди: Технология, финтеч ва тартиб‑қоидалар муҳокама қилинди 


    AKFA энергия тежовчи ромлари: иқлимга мослаштирилган, қулайликни кўзлаган 


    STEM ва бизнес йўналишидаги қизлар учун TBC Bank'дан таълим грантлари — Ўзбекистонда гендер тафовутини камайтириш йўлида янги қадам


    Ақлли диверсификация: нима учун керак ва капитални қандай тақсимлаш лозим? 

     

    Тавсия этамиз

    Трампнинг Фаластинга нисбатан нохолис сиёсати: АҚШ ЮНЕСКО аъзолигидан нега чиқяпти?

    2 август, 18:35

    Камчаткадаги ҳодиса ягона эмас: сўнгги 120 йилда рўй берган энг кучли мегазилзилалар

    1 август, 18:20

    Трамп учун хавотирлар: АҚШ президенти таниқли шахсларга ёш қизларни сотган Жеффри Эпштейннинг мижози бўлганми?

    29 июл, 17:19

    Бир кечада оддий официантдан миллионерга айланган аёл: лотереядан ютилган 10 млн доллар машмашаси

    27 июл, 09:25
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Қуёш фаоллиги ошди: 24 соат ичида 15 та чақнаш кузатилди

    Дунё | 2 август, 23:50

    “Ҳар қандай хатога қарши ракеталар билан жавоб қайтарамиз” — Ҳиндистон Покистонга огоҳлантириш берди

    Дунё | 2 август, 23:25

    Суперлига. “Динамо” “Навбаҳор”га қарши баҳсда ғалабани қўлдан чиқарди

    Спорт | 2 август, 23:20

    Давлат бюджетидан нафақаларга харажат қисқариб, субсидиялар кўпайтирилади

    Ўзбекистон | 2 август, 23:16

    БАА банклари Россия компанияларининг ҳисобларини оммавий равишда блоклашга киришди

    Дунё | 2 август, 22:55

    Қуроллар фақат мустақил Фаластин давлати барпо этилгандагина топширилади — ҲАМАС

    Дунё | 2 август, 22:30

    Суперлига. “Бунёдкор” “Нефтчи”дан, “Насаф” “Сўғдиёна”дан устун келди

    Спорт | 2 август, 22:21

    Ўз жонига қасд қилиш, ўзидан қониқмаслик ва кучли стресс. Ижтимоий тармоқларга бўлган қарамлик нимаси билан хавфли (фото, видео)

    Ўзбекистон | 2 август, 22:00
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.