• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12413.79
    • RUB154.86
    • EUR14468.27
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +29°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Дипломатик театр: Нега Саудия Арабистони ва БАА Исроил билан алоқаларни давом эттирмоқда?

    Исроил ва ҲАМАС ўртасидаги уруш иқтисодиёти глобал нефть ва газ бозорлари учун калит бўлган Форс кўрфази давлатларини қамраб оладиган кенгроқ конфликтни келтириб чиқариши мумкин. 

    Фото: AFP

    20 октябрь куни Қизил денгиздаги АҚШ эсминеци Ямандаги ҳусийлар томонидан Исроилга қарата отилган қанотли ракеталарни тутиб олди. Ўша куни АҚШ президенти Байден ҲАМАС ҳужумидан мақсад Исроил ва Саудия Арабистони ўртасида тинчлик келишувига йўл қўймаслик эканини айтди. 

    “Мен саудияликлар билан гаплашмоқчи эдим. Саудияликлар Исроилни тан олишни хоҳлайди”, — деди у. Минтақавий кескинлашув хавфининг барометри бўлган нефть нархи бир баррел учун 92 долларга етди.

    Кўрфаз давлатлари бу йил минтақада кескинликни пасайтириш йили бўлишига умид қилганди. Улар ўз иқтисодиётларини диверсификация қилиш бўйича улкан режаларга эътибор қаратиш учун хотиржамликни хоҳлайди. Энди минтақадаги тарихий конфликт қайта жонланди.

    ҲАМАСни қўллаб-қувватлаган Қатар учун бевосита мақсад ўзини ўзи сақлаб қолишдир. Бироқ Тhе Economist таҳлилчиларига кўра, Саудия Арабистони ва БАА ҲАМАСни заифлаштирмоқчи, улар Эрон билан кенгроқ қарама-қаршиликка йўл қўймаслик ва қандайдир тарзда автократик, аммо тинчроқ ва фаровон минтақа ҳақидаги қарашларини сақлаб қолиш тарафдори. Бу нозик ва хавфли мувозанатдир.

    Қатар ва ҲАМАС алоқалари

    Қатар ҳам Америка иттифоқчиси, ҳам ҲАМАС тарафдори. ҲАМАС жангарилари Исроилда 1400 дан ортиқ одамни ўлдирган 7 октябрдан бери бу алоқалар асабийлашиш манбаига айланди. ҲАМАС етакчиларининг айримлари Қатар пойтахти Доҳада яшайди. Газга бой амирлик ҲАМАС бошқарувидаги Ғазо секторига ойига 30 миллион долларгача хайрия қилади. Йиллар давомида Қатар иттифоқчиларга унинг ҲАМАС гуруҳи билан алоқалари фойда келтиришини айтган. Амирлик гуруҳ ва Ғарб ўртасида воситачи бўлиши мумкин.

    “Қатар ҳали ҳам Америка учун фойдали бўлиши мумкинлигини кўрсатиш учун курашмоқда”, — дейилади хабарда. 

    20 октябрь куни ҲАМАС тартибсизликлар пайтида гаровга олган 200 дан ортиқ асирлардан иккитасини, иккаласи ҳам АҚШ ва Исроил фуқароси бўлган, Қатар воситачилик қилишга ёрдам берган келишув асосида озод қилди. Аммо миттигина бой давлатда инкор этиш ва ваҳима аломатлари кўринмоқда.

    14 октябрь куни қатарлик дипломат ҲАМАС етакчиси Исмоил Ҳания Доҳада эмас, Туркияда экани ҳақида хабар берди. Бир неча соатдан кейин Эрон ташқи ишлар вазири Доҳада жаноб Ҳания билан телевидение орқали учрашув ўтказди.

    Қатарнинг исломий гуруҳлар билан алоқаларига 2017 йилда тўрт араб давлати митти амирликка саёҳат ва савдо эмбаргоси жорий қилгани сабаблардан бири бўлган.

    Ушбу урушнинг чанги тинганда, Қатар ҳарбийлаштирилган гуруҳлар билан алоқаларни узиш учун Американинг янада катта босимига дуч келиши мумкин.

    БААнинг позицияси қандай?

    2020 йилда Исроилни тан олган биринчи Форс кўрфази давлатига айланган БАА бошқача позицияда. Аксарият қўшниларидан фарқли ўлароқ, унинг 7 октябрдаги ҳужум ҳақидаги дастлабки баёноти Исроилга ҳамдардлик бўлди. 

    “Улар сиёсий исломдан нафратланади, буни таҳдид деб билади ва шахсан ҲАМАСни кескин танқид қилади”, — деб ёзади Тhе Economist нашри.

    17-октябрь куни Ғазодаги Аҳли Араб касалхонасида рўй берган портлашдан бир неча соат ўтиб, Исроил армияси бу ерда ҳаво ҳужуми уюштирганини инкор қилди. БАА бошқа араб давлатлари билан бирга Исроилни қоралашда давом этди. Бироқ бундай баёнотларни дипломатик театр сифатида қабул қилиш керак: икки давлат ўртасидаги алоқалар мустаҳкамлигича қолмоқда.

    Саудия қандай рол ўйнамоқда?

    Саудия Арабистони ўрта курсни олишга ҳаракат қилди. Унинг ҲАМАС ҳужумига жавоби Исроилнинг ўтмишдаги жиноятлари рўйхатини келтириш ва зудлик билан ўт очишни тўхтатишга чақириш бўлди.

    “Бу ҳар доим муқаддас ерда авж олгандан кейин айтиладиган баёнотдир. Аммо унинг позицияси ўзгарганини кўрсатадиган аломатлар ҳам бор”, — дейилади хабарда.

    17 октябрь куни қироллик разведка хизматини 1979 йилдан 2001 йилгача бошқарган Турки бин Файсал Ал Сауд Америка таҳлил маркази билан суҳбатлашди. Унинг сўзлари қироллик оиласининг аъзоси сифатида аҳамиятга эга. У ҲАМАСни тинч аҳолини ўлдирганликда қоралади ва буни исломга зид деб ҳисоблади. Турки Исроилни ҳам Ғазони “беғараз бомбардимон қилгани” ва ярим асрлик босиб олган жиноятлари учун қоралади.

    Бир кун ўтиб Саудия Арабистонига тегишли Ал Арабия телеканали ҲАМАСнинг собиқ раҳбари Холид Мешаалдан интервью олди. Журналист ундан ҲАМАС урушга киришишга бир томонлама қарор қабул қилганидан кейин бошқа араб давлатларидан қандай ёрдам кутиши мумкинлигини бир неча бор сўради, уни Исроил фуқароларининг ўлдирилишини қоралашга мажбур қилди ва Эроннинг ёрдами “яхши келдими?” деган савол берди.

    Бу ҲАМАС расмийлари араб тилидаги каналларда деярли ҳеч қачон бермайдиган интервью эди. ҲАМАС собиқ раҳбари хавотирга тушгандек туюлди. Интервьюнинг бир қисми ижтимоий тармоқлар ва ҳатто Исроил телевидениесида ҳам кенг тарқалди.

    Саудия Арабистони нимани кўзламоқда?

    Тhе Economist нашрига кўра, Саудия Арабистонининг мақсади ҳақида учта хулоса чиқариш мумкин. 

    Биринчидан, у ҲАМАСга путур етказмоқчи. Иккинчидан, у Эрон билан кенгроқ қарама-қаршиликдан қочмоқчи. Саудия шаҳзодаси Турки мамлакат ва Эрон ўртасидаги яқинлашув ҳали ҳам давом этаётганини очиқ айтди. Март ойида икки рақиб ўз элчихоналарини қайта очишга ва ўнлаб йиллар давом этган низоларни юмшатишга келишиб олди.

    Ниҳоят Саудия Арабистони Исроил билан муносабатларни нормаллаштириш учун эшикни ёпмаяпти. Америка бу йил кўп вақтини Саудия Арабистони Исроилни тан оладиган келишувга эришиш учун сарфлади; Бунинг эвазига қироллик Америка билан мудофаа шартномаси тузмоқчи эди.

    “Саудияликлар фаластинликларга нисбатан ишғолни тўхтатиш учун эмас, балки уни камроқ оғриқли қилишга ишора қилишдан мамнун”, — дейилади хабарда.

    Эндиликда Саудия Арабистони валиаҳд шаҳзодаси ва мамлакатнинг амалдаги ҳукмдори Муҳаммад бин Салмон минтақанинг 1967 йилгача бўлган чегаралари бўйлаб Фаластин давлатини яратишга чақирди. Исроил билан музокаралар аввалгига қараганда тинчроқ бўлса ҳам давом этади, аммо Исроил учун нарх энди юқорироқ бўлади.

    Вазиятнинг ривожланиши

    Ҳозир кўп нарса Исроилнинг Ғазога қуруқликдан бостириб кириши табиатига боғлиқ: тинч аҳоли қурбонлари сони ортиши билан Форс кўрфази давлатлари ўз ичларида ва бутун араб дунёсида Исроилни қоралаш ва алоқаларни узиш учун кучайиб бораётган босим остида қолади.

    Кўрфаз етакчилари ҳали ҳам бир нарсага келишиб олиши мумкин: улар уруш тугашини хоҳлайди. Бу ҳафта Ар-Риёдда йиғилган молиячилар саёҳат, савдо ва туризм учун миллиард долларлик ғоялар ҳақида гаплашмоқчи. Тепада ракеталар учиб ўтиши хавфи мавжуд бўлса, уларнинг ҳеч бири амалга ошмайди.

    03.11.2023, 23:31   Изоҳ (0)   38983
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Эрон Исроилга қарши янги фронт очади — Bild

    02.11.2023, 19:04

    Баҳрайн Исроил билан иқтисодий алоқаларини узиб, элчисини чақириб олди

    02.11.2023, 19:17

    Исроил Ғазо ва Ливанга қарши фосфорли ўқ-дорилардан фойдаланган. Улар қанчалик хавфли? 

    02.11.2023, 21:50

    Исроил армияси Ғазо шаҳрига кирганини эълон қилди (харита)

    02.11.2023, 22:37

    Исроил армияси Ливан билан чегарада юқори жанговар шай ҳолатга келтирилди

    03.11.2023, 17:28

    Исроил ўт очишни тўхтатиш шартини маълум қилди 

    03.11.2023, 19:53

    Кенг кўламли уруш реалдир: “Ҳизбуллоҳ” етакчиси муҳим баёнот берди

    03.11.2023, 20:55
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Imzo Glass маҳсулотлари Буюк Британияга экспортга юборилди


    Келажак – бугунги қилган ҳаракатингиз самарасидир. Ўзингизга ишонч эса ҳар қандай ютуғингизнинг бошланиши 


    BI Group Ўзбекистонда турар жой биносининг зилзилабардошлигини очиқ синовдан муваффақиятли ўтказди


    Kapitalbank ва Корпоратив спорт ассоциацияси ҳамкорлик меморандумини имзолади


    “Трастбанк” кичик бизнесни ривожлантириш учун 1 млрд сўмгача кредит таклиф этади


    Accor Тошкентда Swissôtel Tashkent очилишини нишонламоқда, швейсария услубидаги ҳашшаматни Ўзбекистон пойтахтига олиб келмоқда


    “Бизнесни ривожлантириш банки” 1 трлн 273 млрд сўмлик ипотека кредити ажратди


    Uzbekistan Airways билан Истанбулга фойдали парвоз қилинг!


    Mobiuz Андижон, Наманган ва Фарғона вилоятларида 5G нинг янги имкониятларини очмоқда


    UZTELECOM симли интернетни модернизация қилмоқда: абонентлар GPON ва FTTx орқали 100 Мбит/с дан юқори тезликка эга бўладилар


    Pepsi Taste Challengе 2025: Pepsi яна олдинда — Ўзбекистонда 59,28% овозга сазовор бўлди  


    HAVAL Ўзбекистонда янги моделларни намойиш этди: HAVAL H6 Facelift ва HAVAL H9 тақдимот кечаси


    Universalbank ўзини ўзи банд қилган фуқаролар учун янги “Микрокредит 300 ”ни ишга туширди 


    HONOR талабаларни қўллаб-қувватловчи акцияни эълон қилди 


    Smart Business Ўзбекистонда UZCARD ва Humo карталарини қабул қилиш учун ягона ечимни тақдим этади 

     

    Тавсия этамиз

    “Руснинг шармандали блицкриги”. Уруш тақдирини белгилаб берган Киев жанги қандай якунланган эди?

    22 август, 20:08

    Ислом Каримовнинг собиқ матбуот котиби “Отамдан қолган далалар” фильми тақиқланиш сабабини ошкор қилди 

    21 август, 11:58

    Туркияда оёқ суякларини синдириб, бўйни ўстириш операцияси оммалашмоқда (фото)

    21 август, 11:52

    Ҳисоб палатаси нега ҳисобдор эмас?

    20 август, 19:50
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    АҚШ ҳукумати Intel кампаниясининг 10 фоиз улушини сотиб олди

    Дунё | 23 август, 09:10

    Уларнинг кўпчилиги орамизда йўқ: “И операцияси” актёрлари йиллар давомида қанчалик ўзгарган?

    Кино | 23 август, 09:00

    Андижонда 811 та ҳолатда жамоат жойларида тиғли буюмлар олиб юрган фуқаролар аниқланди

    Ўзбекистон | 23 август, 00:05

    Бухорода икки йилда бир марта халқаро санъат биенналеси ўтказилади

    Ўзбекистон | 22 август, 23:50

    “Ишламаса, ана катта кўча” — Эркинжон Турдимов Сирдарёда боқимандалар кўпайиб кетганини айтди

    Ўзбекистон | 22 август, 23:41

    Руминия иттифоқчиларга ҳарбий базаларини очишга тайёрлигини билдирди

    Дунё | 22 август, 23:35

    Венесуэла АҚШ билан урушга тайёрланяпти

    Дунё | 22 август, 23:25

    Ўзбекистон реал иш ҳақи ошиши бўйича қўшни давлатлардан ортда қолмоқда — ҳисобот

    Иқтисодиёт | 22 август, 23:15
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.