“Яширин қотил” бутун дунё бўйлаб 5 миллионга яқин одам мазкур касалликка чалинган. Аёллар бу дардига кўпроқ мойил бўлади. Ташхис қўйилганлар орасида қўшиқчилар — Селена Гомез, Леди Гага ва америкалик хонанда Сил ҳам бор. Ушбу касалликнинг номи волчанка (қизил югурук).
Волчанка белгилари бошқа касалликлар билан чалкашиши мумкинлиги сабабли ташхис қўйиш қийин бўлади. Бундан ташқари, у йиллар давомида “ҳаракатсиз” ҳолатда бўлиши мумкин. Шу сабабли касаллик норасмий равишда “яширин қотил” деб аталади.
Бу қандай касаллик?
Лупус (волчанка) — бу танадаги ҳар қандай орган ёки тўқималарга таъсир қилиши мумкин бўлган аутоиммун касаллик. Одатда инфекцияга қарши курашадиган ва танани ҳимоя қиладиган иммунитет тизими соғлом ҳужайра ва органлар — бўғимларга, юракка, буйракларга ва ўпкага ҳужум қилиши билан тавсифланади.
Аёллар бу касалликка кўпроқ мойил — улар эркакларга қараганда тўққиз марта кўп касал бўлишади. Бу, биринчи навбатда, 15 ёшдан 45 ёшгача бўлган одамларга таъсир қилади. Шу билан бирга, қизил югурук ҳам болаликда, ҳам кексаликда аниқланиши мумкин. Мутахассисларнинг таъкидлашича, оқ танлиларга қараганда афроамерикаликларда тез-тез учрайди. Лупуснинг сабаби ҳали тўлиқ ўрганилмаган. Тадқиқотчилар касалликни нима қўзғатиши мумкинлигини аниқлашга ҳаракат қилмоқда.
Симптомлари:
Волчанка ёноқларда ва бурун кўпригида тошма шаклида пайдо бўлади. Бироқ ҳар бир беморда симптомлар бутунлай бошқача бўлиши мумкин. Касалликнинг кўпгина белгилари ўхшаш эмас, шунинг учун қизил югурукни ташхислаш қийин бўлиши мумкин.
Волчанканинг белгиларига қуйидагилар киради:
- мушаклардаги оғриқлар;
- 37,7 ° C дан юқори ҳарорат;
- одам яхши ухлаган бўлса ҳам чарчоқ ҳисси;
- бурун ва ёноқларда капалак шаклидаги тошма;
- чуқур нафас олаётганда оғриқ;
- соч тўкилиши;
- қуёш нурига сезгирлик;
- оғиздаги яралар: милк, ёноқ ёки лабда;
- ортиқча вазн, шишган тўпиқлар ва юқори қон босими;
- анемия;
- қуруқ ёки яллиғланган кўзлар, кўз қовоқларида тошма;
- баъзи беморларда кузатиладиган унутувчанлик ва чалкашлик;
- қон ивишининг бузилиши.
Оқибатлари
Баъзи беморларда юрак тўқималари ва қон томирларининг шикастланиши туфайли юрак касаллиги каби бошқа касалликлар ривожланиш эҳтимоли кўпроқ. Бу атеросклерозга олиб келиши мумкин, бунда қон томирларида (артерияларда) ёғ, холестерин ёки калсийдан иборат бляшка пайдо бўлади. Бундан ташқари, юракнинг мушак тўқималарига қон таъминоти камайиши ёки тўхташи билан боғлиқ бўлган коронер юрак касаллигининг ривожланиш хавфи мавжуд.
Даволаниш
Аниқ ташхис ва ўз вақтида даволаш ёрдамида қизил югурук билан касалланган кўпчилик одамлар нормал ҳаёт кечиришда давом этишлари мумкин. Бироқ бу касалликни тўлиқ даволаш мумкин эмас. Терапиянинг асосий мақсади ички органларга зарар етказиш хавфини камайтиришдир.
Бу касалликка кимлар чалинган?
Қўшиқчи ва актриса Селена Гомесга 2013 йил охирида қизил югурук ташхиси қўйилган. Хонанда кимётерапия олиш учун карьерасидан танаффус олади. Волчанка туфайли хонанданинг буйраклари ишламай қолади. 2017 йилнинг кузида унга буйрак кўчириб ўтказилади. Шифокорлар Гомес қариндошларининг органлари трансплантация учун мос эмаслигини аниқлайди. Болаликдаги дўсти Франция Раиса битта буйрагини дугонасига беради.
Хонанда Леди Гага 2010 йилда юрак уриши бузилишидан шикоят қила бошлаган. Касалликка тест топширгач, натижа ижобий чиқади. “Оиламда волчанка билан касалланганлар бор, лекин ҳозирда менда қизил югурукнинг бошқа белгилари йўқ, гарчи менда тест ижобий бўлса ҳам”, деганди қўшиқчи ўша пайтда.
Америкалик қўшиқчи Сил кўп йиллардан бери шу касаллик билан яшаб келади. Касаллик унда 21 ёшида аниқланган, ҳозир у 60 ёшда. Қўшиқчида дискоид қизил югурук бор, бу унинг юзида чандиқлар қолдирадиган яраларни келтириб чиқаради. Сил карьерасининг бошида чандиқларидан хижолат бўлганини тан олади.
Изоҳ (0)