Аденоид бурун-ҳалқум равоқида жойлашган бодомсимон безнинг ялиғланиши ва катталашиши ҳисобланади.
Бодомсимон безнинг асосий вазифаси ҳимоя ҳисобланади. Организмга кирадиган бактерия ва вирусларга биринчи бўлиб тўсқинлик қилади. Инфекцияга қарши курашиш учун иммунитет ҳужайраларини кўплаб ишлаб чиқаришни бошлайди ва ҳажми катталашиб боради. Болалар учун бу одатий ҳолдир. Инфекция йўқолиши билан у яна ўз ҳолига қайтади. Агар бола тез-тез касал бўлса, аденоидлар доимо ялиғланган ҳолатда бўлади ва кичрайишга улгурмайди , катталашиб боради, натижада бурун йўлини тўсиб қўяди ва бурун орқали тўлиқ нафас олиш имконсиз бўлиб қолади.
Сабаблари:
- тез-тез шамоллаш;
- заиф иммунитет;
- аллергияга мойиллик;
- яшаш ҳудудининг ноқулай шароитлари: чанг ,чиқинди газлар.
Аломатлари:
- бурун орқали нафас олиш қийин ёки имконсиз бўлади, бола оғзи билан нафас олади;
- ҳидни билиш қобилияти пасайиши мумкин;
- ютиш билан боғлиқ муаммолар — томоқда нарса тургандек бўлиши;
- талаффузда ўзгариш, ухлаганда хуррак отади, уйқуси бесаранжом бўлади;
- боши тез-тез оғрийди, эътибори пасаяди, мактабда фанларни ўзлаштириши пасаяди.
Асоратлари:
Нафас йўллари тизимида.
Бурун табиий нафас олиш филтридир. “Тозаланмаган ва намланмаган” ҳаво оғиз орқали кириши болаларни тез-тез нафас йўллари касалликларига чалинишига олиб келади. Бурун атрофидаги бўшлиқларда инфекция тарқалишига замин бўлади, натижада гайморит, этмоидит, фронтит касалликлари келиб чиқади. Қулоқ йўллари ялиғланиши эшитиш қобилиятини пасайтиради, йирингли отит келтириб чиқаради.
Юз бош суягининг нотўғри шаклланиши.
Одам узоқ вақт оғзидан нафас олиши туфайли юзнинг мушаклари доимий тарангликда бўлади. Шу сабабли юз ва бош скелети ўзгаради бурун-лаб бурмалари текисланади, жонли юз ифодаси йўқолади. Танглай тораяди, тишларнинг жойлашиши учун жой етишмаслиги сабабли бир-бирининг устига ўта бошлайди. Тишлаш (прикус) ўзгаради. Товуш талаффузида камчиликлар пайдо бўлади, шунингдек, оғиз орқали доимий нафас олиш тишларда кариес келтириб чиқаради.
Юрак-қон томири тизимида.
Қоннинг кислородга тўйиниши камаяди, юрак уриш ритми бузилади, инфекциядан ажралаётган токсинлар юракда касалликлар пойдо қилади.
Марказий асаб тизимининг шикастланиши
Кислород етишмаслиги ва токсинлар таъсирида бош оғрийди, эътибор сусаяди, уйқу ёмонлашади, тунда қўрқув, баъзи ҳолларда энурез касаллиги пайдо бўлади.
Даволаш
Дори-дармонлар билан ва жарроҳлик усулида даволанади.
Биринчи навбатда дори -дармонлар билан даволанади, бунда антибиотиклар, витаминлар, организмнинг аллергик ҳолатини камайтириш мақсадида антигистамин препаратлари берилади, бурунни антисептик воситалар билан чайилади, физиотерапия муолажалари ўтказилади.
Даволаш ёрдам бермаса, касаллик ривожланаверса, жарроҳлик усулида даволанади, махсус мослама ёрдамида касалланган аденоидлар олиб ташланади.
Профилактика:
Организмни чиниқтириш, иммунитет тизимини мустаҳкамлаш, витаминга бой озиқ-овқат маҳсулотларини мунтазам қабул қилиш, бурун ва нафас йўллари инфексион касалликларини ўз вақтида даволаш, касалликнинг дастлабки белгиларида шифокорга мурожаат қилиш.
Изоҳ (0)