Ўзбекистонда 2024 йилнинг май ойида аҳолининг бой, ўзига тўқ қатлами учун электр энергияси тарифларини ошириш режалаштирилмоқда. Ушбу режалар “табақалаштирилган тарифларни” жорий қилиш орқали амалга ошиши белгиланган. Нарх ошишининг асосий шарти — давлат истеъмолчиларни электр энергияси билан барқарор таъминлай олиши лозим. Бу ҳақда энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов журналистлар билан мулоқотда маълум қилди.
Вазирнинг қайд этишича табақалаштирилган тариф бўйича нарх 450-500 сўм атрофида бўлиши мумкин.
Табақалаштирилган тариф деганда белгиланган “ижтимоий норма”дан кўп электр истеъмол қилаётган, айтайлик уйида бассейни, саунаси, кўплаб маиший техникалари бор хонадонлар, яъни нисбий олганда бой ва ўзига тўқ хонадонлар учун нарх ошади, дегани. Ҳозир аҳолининг 15 фоизи ойига 300 кВт/соатдан ортиқ электр энергиясини истеъмол қилади. Қолган аҳолининг истеъмоли эса 200 кВт/соатдан ошмайди, — деди энергетика вазири.
Нархлар нега ўзгармоқда?
Энергетика соҳасидаги ислоҳотлар биринчи навбатда ёқилғи-энергетика ресурслари нархларининг шаклланишини босқичма-босқич бозор тамойилларига ўтказиш мақсадида амалга оширилмоқда. Нархни бозор тамойилларига ўтказмасдан эса электр энергиясидаги муаммоларни ҳал қилиш имконсиздир.
Амалдаги тарифларнинг пастлиги сабаб энергетика компаниялари миллиардлаб зарар кўрмоқда.
Энергетика соҳасидаги ускуналарнинг аксарият қисми деярли 40 йилдан бери модернизация қилинмаган. Бугунги кундаги узилишларнинг сабаби ҳам кўп жиҳатдан шунга боғлиқ. Янги техникаларни жорий қилиш учун эса маблағ керак.
Аҳолига қийинчилик туғдирмаслик мақсадида бугунги кунгача давлат соҳани субсидиялаш орқали электр энергияси ва газни аҳолига таннархидан бир неча бор арзон нархларда сотиб келмоқда эди. Режалаштирилган нархларнинг ошиши ортидан тушадиган маблағлар эса айнан соҳани модернизация қилиш учун йўналтирилади.
Шу билан бирга, истеъмолчилар сони йилдан йилга тез суратларда ўсиб бормоқда, янги қувватлар эса етишмаяпти.
Сўнгги йилларда 94,5 миллион метр2 янги уйлар фойдаланишга топширилди. Газга бўлган талаб эса 10 млрд метр3дан 12-13 миллиард метр3гача ўсди.