• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +27°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Маслаҳатлар

    “Смартфонлар асри” касаллиги: рақамли ақлий заифлик нима ва уни қандай аниқлаш мумкин? 

    Йигирма йил олдин инсонлар хотиржамлик билан бир неча ўнлаб телефон рақамларини ёдда тутишган ва бугунги кунда, беш дақиқадан сўнг, кўпчилигимиз суҳбатдошимизнинг айтган гапларини унутиб қўямиз. Мутахассислар ақлли қурилмаларимиз ҳаддан ташқари ақлли бўлиб бораётгани сабабли рақамли ақлий заифлик инсониятга таҳдид солаётгани ҳақида огоҳлантирмоқда.

    Фото: Тҳе Voice

    Мия

    Кундалик вазифаларни бажаришни қурилмаларга ишонамиз ва бугунги кунда ҳеч ким қариндошлари ва дўстларининг рақамларини эслаб қолмайди ва харидлар рўйхатини хотирасига ўрнатмайди. Бир томондан, бу жуда яхши, чунки у вақт ва энергияни тежайди. Бошқа томондан, биз миямизни машқ қилдиришни тўхтатдик ва унинг ишлашини хавф остига қўйдик. Мутахассислар аллақачон бу ҳодисанинг номини топди ва бу жараённи рақамли ақлий заифлик деб аташди.

    Ўзингизни ўзингиз даволаманг

    Доим ёдда тутинг: бу касалликнинг ташхисини фақат шифокор қўйиши ва даволанишни буюриши мумкин.

    Рақамли ақлий заифлик нима ва у нима сабабдан пайдо бўлади?

    Америкалик ёзувчи ва мия билан ишлаш мутахассиси Жим Квик бу безовта қилувчи ҳодисани қуйидагича изоҳлайди: “Рақамли ақлий хаифликнинг марказида ақлли қурилмалар бизни камроқ ақлли қилади деган тушунча мавжуд. Гаджетлар инсонлар учун ўзига хос ташқи хотирага айланди, шунинг учун биз ҳозирда ўз хотирамиздан фойдаланмаймиз”.

    Фото: Тҳе Voice

    Агар мия ҳар куни машқ қилмаса, ёдлаш қобилияти тезда йўқола бошлайди. Бундан ташқари, экран вақтининг ўзи ҳам мияга салбий таъсир кўрсатади: компьютер қаршисида ва қўлда телефон билан қанча вақт ўтказсак, Альцгеймер касаллиги ва “ҳақиқий” ақлий заифликнинг эрта бошланиши хавфи шунчалик юқори бўлади.

    Рақамли ақлий заифлик борлигини қандай аниқлаш мумкин?

    Жим Квик бу каби сигналларни санаб ўтади: улар деярли кўринмас бўлиши мумкин, аммо жуда безовта қилувчи бўлиб чиқади.

    Оддий ақлий операцияларни бажариш сиз учун қийин бўлади

    Яқин-яқингача харид қилганингизда бошингизда ҳисоблаш муаммоси йўқ эди, бироқ ҳозир доим смартфонингиздаги калкулятордан фойдаланасизми? Бу рақамли ақлий заифликнинг белгиси бўлиши мумкин. Когнитив қобилиятлар рақамли қурилмалардан ортиқча фойдаланишдан азият чекади.

    Фото: “Яндекс.ру”

    Сиз узоқ вақт давомида диққатингизни жамлай олмайсиз

    Диққатни бир вазифага қаратиш қобилиятимиз чалғишга одатланганлигимиздан азият чекмоқда: ёзишмалар, мемлар, рилсларни томоша қилиш ёки тўсатдан хаёлга келган саволга жавоб излаш учун ижтимоий тармоқларга кириш тез чалғиш одатини пайдо қилади. Ушбу турдаги одатнинг одатий ён таъсири шундаки, бугунги кунда кам сонли инсонлар ўзларининг смартфонларини текшириш учун икки соатлик фильмни тўхтовсиз томоша қилишлари мумкин.

    Қисқа муддатли хотира

    Сиз мунтазам равишда суҳбатдошингиз айтган сўзларни унутиб қўясизми ва саналар, исмлар ва бошқа фактлар том маънода номаълум томонга учиб кетадими? Бу ақлли қурилма алоқасидан ҳаддан ташқари фойдаланиш натижаси бўлиши мумкин, сизнинг миянгиз бу маълумотни сақлаб қолишга ҳаракат қилмайди, чунки у исталган вақтда уни смартфонингизда кўришингиз мумкинлигини билади.

    Фото: “Яндекс.ру”

    Рақамли ақлий заифликни даволаш мумкинми?

    Рақамли ақлий заифликни даволаш терапияси бор деб тахмин қилинади ва бунинг учун сиз доим мияни машқ қилдиришингиз керак. Телефон рақамларини ўрганинг, арифметик масалалар ва бошқотирмаларни ечинг. Чет тилини ўрганиш ҳам янги нейрон алоқаларни яратиш ва дангасаларни фаоллаштиришнинг ажойиб усули ҳисобланади. Судоку, Wordle ҳам жуда фойдали.

    Энг муҳими —  ўзингизни алдамасдан мунтазам рақамли детокс билан шуғулланиш. Рақамли ақлий заифликнинг умидсиз қурбони бўлмаслик учун ҳар куни унга эътибор беринг. Китоб ўқинг, кино томоша қилинг, спорт билан шуғулланинг, сайр қилинг ва мулоқот қилинг, унутманг қўлингизда ва чўнтагингизда қурилмалар бўлмаслиги керак. Бизга ақлли қурилмалардан узоқда ўтириш учун кунига бир неча соат керак ва бу гаджетларга қарамликдан қутулишга ёрдам берадиган муҳим қадамдир.

    28.08.2023, 17:15   Изоҳ (0)   5315
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Уйқуга ётишдан олдин истеъмол қилинганида озишга ёрдам берадиган табиий ичимликлар

    26.08.2023, 21:15

    Кўз саломатлигини яхшилайди, яллиғланишни кучайтиради: Маккажўхорининг сиз билмаган фойдали ва зарарли хусусиятлари

    21.08.2023, 16:59

    Улардан воз кечинг: Вазн йўқотишингизга халақит берадиган уч маҳсулот

    19.08.2023, 15:35

    Қандай ҳолларда эрталабки қаҳва организмни тетиклаштирмаслиги мумкин?

    18.08.2023, 13:40

    Стрессни енгишга ёрдам беради, деменциядан ҳимоя қилади: кофеин ҳақида кўпчиликка номаълум фактлар

    14.08.2023, 13:37

    Қайси турдаги творог организм учун фойдали?

    11.08.2023, 10:47
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


     ADM Jizzakh Жиззахда жойлашган 5-ихтисослаштирилган муассаса тарбияланувчилари эҳтиёжи учун автобус тақдим қилди


    Тошкентда халқаро финтех-ҳодиса — Visa Cashлесс Форум 2025 бўлиб ўтди 


    Mobiuz "Меҳрибон" имтиёзли тариф режасини тақдим этди


    Tenge Bank Tenge24 иловасида янги рақамли автокредитини эълон қилди


    Янги уфқлар: Centrum Air ҳафтасига икки марта Тошкентдан Бишкекка парвозларни амалга оширади


    AVO'дан янги омонат: йиллик 25% гача — 6 ойда орзуингизни амалга оширинг


    Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари Европага йўл олмоқда


    Замонавий Haval Jolion энди 0% муддатли тўлов шартида 


    Навоий инновациялар университети — келажагингизни кафолатлайдиган замонавий таълим маскани! 


     Coca-Cola жамғармаси ва Глобал атроф-муҳит ва технологиялар жамғармаси (ГЕТФ) “Айланма иқтисодиёт келажаги учун ҳамкорлик битими (PACТ)” ни эълон қилганлиги ҳақида маълум қилди


    UCMG Амстердамда бўлиб ўтаётган Мoney 20/20 Europе халқаро финтеч кўргазмасида Ўзбекистон номидан иштирок этади


    Сув — бебаҳо неъмат: Агробанкдан фермерлар учун янги методик тўплам


    Kapitalbank ва Visa Ўзбекистон терма жамоасининг ЖЧ-2026 саралаш ўйинини БААда тантанали равишда очишди


    Sello Ecosystem Фарғона, Андижон ва Наманганда Sello Summer Fest ёрқин фестивалини ўтказди


    UZTELECOM "Мурувват" тарифини тақдим этади: Атиги 25 000 сўм эвазига ғамхўрлик ва эътибор билан бойитилган алоқа

     

    Тавсия этамиз

    Чумчуқларга ем бўлган бургутлар. “Ўргимчак тўри” операцияси Россия учун қанчага тушади?

    4 июн, 18:49
    Audio Icon

    Қуриб қолган кўчатлар, миллионлар шамолга учдими?

    4 июн, 15:03

    Фелдмаршалга алмаштирилмаган Сталиннинг зурриёти — “доҳий” нега ўғлини урушга юборган эди?

    3 июн, 21:10

    Кўзи ўткир, қулоғи сезгир темир қушчалар. Разведкачи дронларнинг “катта акалари”

    3 июн, 20:40
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Суперлига. Қолдирилган баҳсда “Хоразм” “Қизилқум”ни йирик ҳисобда мағлуб этди

    Спорт | 6 июн, 21:10

    Россияда IELTS топширганлар қамалиши мумкин

    Дунё | 6 июн, 21:00

    Шавкат Мирзиёевни Қурбон ҳайити билан кимлар табриклади?

    Ўзбекистон | 6 июн, 19:57

    Украина “Ўргимчак тўри”га ўхшаш янги операцияларга тайёрланмоқда — The Washington Post

    Дунё | 6 июн, 19:30

    Германия юзлаб мигрантларни мамлакатга киритмади

    Дунё | 6 июн, 18:50

    Украиналик болалар дам олиш ва реабилитация учун Тошкентга келди (фото)

    Ўзбекистон | 6 июн, 17:46

    Япониядаги “EXPO-2025” кўргазмасидаги сувда бактериялар аниқланди

    Дунё | 6 июн, 16:58

    Исроил узоқ танаффусдан сўнг Байрут ҳудудига зарба берди

    Дунё | 6 июн, 16:00
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.