Ўзбекистон янги минтақавий IT хабга айланиш ҳамда рақамлаштириш ва STEM (табиий фанлар, технологиялар, муҳандислик ва математика)ни ривожлантириш орқали ўзини танитишга жиддий бел боғлаган. Ушбу стратегия нафақат ялпи ички маҳсулотнинг йилига 5.3 фоизга ўсишини таъминлашга ёрдам беради, балки ижобий ижтимоий ўзгаришларга ҳам ҳисса қўшади.
Ғарб давлатлари IT касбларини асосан эркаклар касби сифатида қабул қилишади. Дастурчиларнинг атиги 11,2 фоиз— аёллар, қизиғи шундаки, GitHub тадқиқоти шуни кўрсатдики, аёллар ёзган код (74,6 фоиз) эркакларникига қараганда (78,6 фоиз) кўпроқ тасдиқланар экан. Асосий муаммо шундаки, аёллар ва қизлар кўпинча IT-соҳасида карьера бошлаш ҳақида ўйлашмайди: Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти (OECD) томонидан ўтказилган глобал тадқиқот шуни кўрсатдики, 15 ёшли қизларнинг атиги 1 фоиз АКТ мутахассислигини эгаллашни хоҳлар экан, ўсмирлар орасида эса — 5,5 фоиз.
Ўзбекистонда кўпинча тескари вазият кузатилади, аёллар дастурлаш ва катта маълумотларни таҳлил қилиш соҳаларини иш жойида юқорироқ инклюзивликка эришиш имконияти сифатида қабул қилишади.
Шундай мутахассислардан бири штаб-квартираси Тошкентда жойлашган VEON AdTech компаниясининг катта маълумотлар бўйича эксперти Муниса Раҳимжоновадир. Унинг IT соҳасидаги карьераси Марказий Осиёда рақамли трансформация яратаётган имкониятларни акс эттиради.
“Ўзбекистонда ахборот технологиялари соҳасида аёлларга нисбатан ҳеч қандай дискриминация йўқ, деб ҳисоблайман”, — дея тушунтиради Муниса. "Аслида, VEON AdTech компаниясида аксарият IT-менежерлар ва маҳсулот эгалари — аёллар”.
Муниса IT соҳасидаги ўз фаолиятини мактабда бошлаган, чунки бу соҳада янги имкониятларни кўзлаган. Тошкент ахборот технологиялари касб-ҳунар коллежида IT-бизнес йўналиши бўйича таҳсил олиб, Латвия ва Австрияда ўқишни давом эттирди. Муниса диплом олиб, малака оширганидан кейин профессионал фаолиятини бошлаш учун Ўзбекистонга қайтди.
Бугунги кунда Муниса Тошкентда маълумотлар таҳлилчиси ва дастурчилар жамоаларини бошқаради. У ёш, зиёли ва технологияларни яхши тушунадиган ўзбек IT мутахассисининг тимсоли. Унинг сўнгги лойиҳалари бозор имкониятларини аниқлаш учун глобал мобил қурилмалар бренди учун савдо моделларини таҳлил қилиш ҳамда банк учун энг яхши жойлашув ва хизматларни аниқлаш масалаларини ўз ичига олган.
Муниса бошқа карьера йўлини танлаб, бизнес ва қарор қабул қилишда, эркаклар ролини биринчи ўринга қўядиган анъанавий ёндашувга дуч келиши мумкин эди. Бунинг ўрнига у кучли аёллар раҳбарлигидаги компанияда тенглик муҳитида ўзи танлаган карьерасини барпо этмоқда.
Мунисанинг тажрибаси IT соҳасида эътирофга сазовор бўлган Ўзбекистондаги минглаб аёлларнинг тажрибасини ўзида акс эттиради.
Beeline Uzbekistan ва VEON AdTech устувор йўналишларидан бири “2030 йилгача Ўзбекистон Республикасида гендер тенглигига эришиш миллий стратегияси”га мувофиқ тарзда иш жойидаги тенгликни таъминлашдир. Аёллар рақамли операторнинг барча ходимларининг 36 фоиз ва юқори раҳбариятнинг 40 фоизни ташкил қилади, аксарияти IT мутахассислар бўлган VEON AdTech компаниясида эркаклар ва аёллар о֥ъртасидаги нисбат 70:30 ни ташкил қилади.
Шунингдек, Beeline Uzbekistan Ўзбекистон, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон ва Туркманистонда ахборот технологиялари соҳасида ишлаётган ва бизнес юритувчи аёлларни бирлаштирган Тумарис.Теч аёллар IT-стартапларини қўллаб-қувватлаш дастурининг титул ҳамкори бўлди. Компания кўмагида Марказий Осиёдан 500 нафар ёш дастурчи қизларни бирлаштирган кенг кўламли тадбир – хакатон ўтказилди.
Ўзбекистон ахборот технологияларининг минтақавий марказига айланиши йўлида гендер тенглигига алоҳида эътибор қаратиб келаётгани — муҳим жиҳатлардан биридир. Ҳукумат раҳнамолигида иқтисодиётнинг ҳам давлат, ҳам хусусий секторлари мамлакатда IT ни ривожлантириш учун катта куч ва ресурсларни сарфлади.
Бундан ташқари, иқтидорли ёшларни бир жойда тўплаш мақсадида Тошкент шаҳрида IT-парк очилди. Энди у Beeline Uzbekistan учун асосий база ҳисобланади. Мамлакатдаги яна бир муҳим ташаббус дастурлаш ва катта маълумотларни таҳлил қилиш соҳаларини ўргатувчи “Astrum” академиясининг ташкил этилиши бўлди.
Муниса ва унинг йигит ва қиз тенгдошлари мамлакат амбицияларини ҳақиқатга айлантириш учун янги чақирувларни қабул қилишга тайёр. Маҳаллий маълумотларга асосланган ечимларни яратиш учун маълумотларни ишлаб чиқарувчи одамларнинг манфаатлари йўлида энг сўнгги технологиялардан кенг фойдаланишни ўз олдиларига мақсад қилиб олишган.
Муниса айтганидек, “Мен ҳар доим маълумотларни яхши кўришим ҳақида гапираман, чунки улар ёрдамида аниқ тасвирни кўриш мумкин. Маълумотлар ҳар қандай бизнесдаги тенденцияларни ва жорий вазиятни тушунишга ёрдам беради. Машинали ўқитиш, сунъий интеллект ва бошқа техникалар ёрдамида билим олишимиз мумкин. Маълумотлар бизга келажакни башорат қилиш ва корхоналарга хавфни камайтиришга ёрдам беради. Бу чиндан ҳам ажойиб".
Мунисанинг йўли Марказий Осиё бўйлаб нафақат иқтисодий ўзгаришлар, балки тенглик тушунчаси чуқурроқ сингган, рақамли технологияларга йўналтирилган ўта амбициоз жамият сари жадал ҳаракатни акс эттиради.
“Биз ҳаётнинг барча жабҳаларида IT ва маълумотлардан фойдаланган ҳолда Ўзбекистон келажагини қурмоқдамиз. Бугун ёш қизларга аввал шунчаки мавжуд бўлмаган — ўзлари қарор қабул қилишлари ҳамда жамиятга ҳисса қўшишлари учун эркинлик яратилган”, — дея таъкидлайди Муниса
***
“Unitel” МЧЖ 2006 йилнинг 12 сентябридан бошлаб “Beeline Uzbekistan” савдо белгиси остида хизматлар кўрсатиб келмоқда. Beeline Uzbekistan бош қароргоҳи Амстердам шаҳрида (Нидерландия) жойлашган VEON халқаро телекоммуникация холдинги таркибига киради
VEON 6 жадал ривожланиб бораётган мамлакатда 160 миллиондан зиёд фойдаланувчиларга эга глобал телекоммуникация ва интернет хизматларининг провайдери. Унинг акциялари НАСДАҚ ва Euronext Амстердам фонд бозорларида жойлаштирилган.
Beeline Uzbekistan’да 1.6 мингга яқин ходим ишлайди. 2006 йилдан буён Ўзбекистон бозорига кириши билан VEON мамлакат телекоммуникация соҳасига 1.4 миллиард АҚШ долларидан ортиқ сармоя киритди. “Unitel” МЧЖ — Ўзбекистоннинг йирик солиқ тўловчи компанияларидан бири. Beeline SB’нинг Ўзбекистондаги фаолияти давомида 2 миллиард долларга яқин солиқ тўланган.
Сайт: beeline.uz
Facebook: fb.com/beeline.uz
Instagram: @beeline_uzbekistan
Telegram: t.me/beelineuzbekistan
Twitter: twitter.com/beeline_uz
LinkedIn: @beeline-uzbekistan
Изоҳ (0)