• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +32°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Саломатлик

    Хотирани кучайтиришга ёрдам берадиган фойдали лайфхаклар

    Хотира ҳаракатсизликдан заифлашади. Охирги марта қачон шеър ёдладингиз? Қачонлигини аниқ айтиб бера олмайсиз. Хўш, хотирани қандай кучли қилса бўлади? Келинг, даставвал қандай эслаб қолишимиз ҳақида фикр юрицак.

    Фото: Лиса

    Бир-бирига боғлиқ бўлган учта хотира тури мавжуд.

    Сенсор хотира. У фақат бир неча сония давомида маълумотни сақлайди, лекин энг кам хатолик билан ишлайди. Агар одамга бир лаҳзага тўққизта ҳарф билан тўлдирилган 3х3 квадрат кўрсатилса, у маълум бир катакда қайси ҳарф борлигини юқори аниқлик билан айтиши мумкин. Бироқ бу хотира жуда заиф. Биринчи бир неча сония ичида барча тўққиз ҳарфнинг изи хотирада муҳрланган бўлса-да, уларни тўлиқ такрорлаш деярли имконсиз. Киши ҳарфларни баён қилишни бошлаганда ёки вақт ва ташқи аралашув таъсирида яхлит тасвир тезда йўқолади.

    Қисқа муддатли хотира. Тасаввур қилинг-а, сизга телефон рақамини айтишди ва бу рақамни телефонда териш учун қўшни хонага боргунча уни бутун вақт давомида эслаб қолишингиз керак. Албатта, унутмаслик учун уни мияда такрорлайсиз: такрорлаганингизда эслайсиз. Психологлар оддий одам қисқа муддатли хотирада ўртача 7 ± 2 элементни сақлаб қолиши мумкинлигини аниқладилар.

    Узоқ муддатли хотира. Маълумот мияда мустаҳкам ўрнашган. Энди ўрганганларингизни такрорлашнинг ҳожати йўқ. Масалан, ўзингизнинг телефон рақамингиз ёки дўстларингизнинг рақамлари.

    Ёдлашнинг вазифаси маълумотни қисқа муддатли хотирадан узоқ муддатли хотирага ўтказишдир. Ушбу жараённи иложи борича самарали қилишга ёрдам берадиган бир нечта кўрсатмалар мавжуд.

    Ассоциацияларни ўрнатинг

    Фото: Лиса

    Маъносиз материални эслаб қолиш анча қийинлигини ҳисобга олиб, кўп одамлар ассоциацияларни ёрдамчи сифатида ишлатиб, сунъий равишда маъно беришга ҳаракат қилишади. Ушбу услуб кўпинча чет эл сўзларини ёдлашда, ёдланган сўзнинг товуши билан ўз она тилидаги баъзи бир сўзлар ўртасидаги боғлиқликни қидирганда қўлланади. Телефон рақамини эслаб қолиш учун рақамлар ўртасида мантиқий алоқани ақлий равишда яратишга ҳаракат қилинг. Масалан, “437” рақамларини “4+3=7” деб талқин қилиш мумкин.

    Структуравий маълумотлар

    Тасаввур қилинг, сиз 30 та ҳарфни маълум бир тартибда ёдлашингиз керак. Ажабланарли даражада қийин, деярли имконсиз кўринади. Ва агар бу ҳарфлар мазмунли сўзларни англаца-чи? Ҳаммаси бўлиб тахминан 5 та сўз аллақачон табиий ҳолда қабул қилинади. Агар сўзлар иборани ташкил қилса-чи? Ҳа, муаммо йўқ! Натижада сиз деярли ҳеч қандай куч сарфламасдан 30 та ҳарфни ёдлайсиз. Бунинг сири нимада? Элементлар тўплами сиз учун мазмунли тузилишга айланди. Ҳар қандай матнни ёдлашда психологлар умумийдан хусусийга ўтишни тавсия қиладилар: биринчи навбатда, моҳиятни тушуниб олинг, асосий тезисларни таъкидланг ва шундан кейингина кичик тафсилотларни ёдлашга ўтинг, улар билан аллақачон шаклланган “тасвир”ни тўлдиринг. Мисол учун, дўконга боришдан олдин маҳсулотлар рўйхатини эслаб, уларни тоифаларга ажратинг — гўшт, сабзавот, консерва ва ҳоказо. Рўйхатни шу тарзда эслаб қолиш осонроқ бўлади.

    Мияни машқ қилдиринг

    Ҳозирда кўплаб машқларни топишингиз мумкин. Мисол учун, ҳар қандай китобни олинг, унинг биринчи саҳифасини очинг ва ҳар бир сатрнинг биринчи сўзини овоз чиқариб ўқинг. Бир варақ қоғозга ёзиб, уларни эслаб қолишга ҳаракат қилинг ва кейин асл нусхасини текширинг. Беш қатордан бошланг ва уларнинг сонини аста-секин оширинг. Умуман олганда, ақлнинг дам олишига ва дангаса бўлишига йўл қўйманг — болангиз билан математик муаммоларни ҳал қилинг, кроссвордлар ечинг, шеър ёдланг ёки чет тилини ўрганинг, қўшимча таълим олинг. Бу мия қаришининг энг самарали профилактикаси эканини унутманг!

    Такрорланг

    Психологлар агар ёдланган материални биринчи марта тўғри такрорлашдан кейин уни такрорлашни тўхтацангиз, 6 кундан кейин ёдланган маълумотларнинг атиги 20 фоизи хотирада сақланишини аниқлашди. Тадқиқотларга кўра, ёдланган маълумотларнинг аксарияти биринчи кундаёқ унутилади, кейин эса унутиш интенсивлиги аста-секин камаяди. Ушбу қоидани билмаган ҳолда талабалар одатда ундан фойдаланадилар — имтиҳондан бир кун олдин имтиҳонга фаол тайёргарлик кўришади.

    Имкониятларингизни кўриб чиқинг

    Одамларнинг 60 фоизида визуал хотира устунлик қилади, яъни маълумот визуал тасвир шаклида тақдим этилса, улар буни яхши эслаб қолишади. Бундай одамлар матнни эшитишдан кўра ўзлари ўқиганларида осонроқ ўрганадилар. Бу ҳолда бировнинг туғилган кунини эслаб қолиш учун уни эшитишнинг ўзи етарли эмас. Санани визуал тарзда идрок этиш имкониятига эга бўлиш учун уни кундалигингизга ёзиб қўйинг.

    Ҳиссиётлардан унумли фойдаланинг

    Фото: Лиса

    Улар хотирани яхшилайди. Эътибор беринг, маълумот ёрқин ва жозибали тарзда тақдим этилса, у хотирада узоқ вақт сақланиб қолади. Аммо қуруқ, зерикарли материал одатда мияга ўрнашмайди. Шу боис ҳис-туйғуларингизни, тасаввурларингизни жалб қилишга ҳаракат қилинг, эсда тутилиши керак бўлган нарса учун визуал, эшитиш ёки ҳатто таъмли тасвирларни яратинг. Матнни ўқиётганда муҳим фикрларнинг тагига чизинг, эслатма ва шарҳлар ёзинг — бу ўқиган нарсангизга шахсий муносабатни шакллантиришга, олинган маълумотларни ички қайта ишлашга ёрдам беради.

    Менюни қайта кўриб чиқинг

    Нонуштада сабзавотли салат истеъмол қилинг. Хотира пасайиши ва бепарволик баъзида витаминлар, айниқса B гуруҳи, фолий ва никотиник аминокислоталарнинг етишмаслиги билан боғлиқ бўлиб, улар яшил баргли кўкатлар, карам, отқулоқ, ўтлар ва бодринглар таркибида кўп учрайди. Овқатларингизга кўпроқ зарчава қўшинг. Ушбу зираворнинг когнитив қобилиятларни яхшилаши ва Альцгеймер касаллиги ривожланишининг олдини олиши исботланган.

    Канадалик диетологларнинг таъкидлашича, донли маҳсулотлардан тайёрланган овқатлардан кейин хотира 37 фоизга яхшиланади. Қуритилган мевалар билан муссли ва майизли творог ҳам истеъмол қилиш мумкин. Бундай таомлар оғир ва узоқ ақлий меҳнат вақтида стрессни енгиллаштиришга ёрдам беради, шунингдек, ақлий фаолликни ва мияни қон билан таъминлашни яхшилайди.

    Тўғри созламаларни изланг

    Хотира ҳақида ёмон гапиришни бас қилинг. Нейролингвистик дастурлаш бўйича мутахассисларга кўра, биз салбий муносабат билан организмда ўзини ўзи ҳалок қилиш дастурини яратамиз. “Менинг хотирам яхши” деб тез-тез такрорлаган яхшироқдир.

    23.06.2023, 18:54   Изоҳ (0)   8184
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Хотирани пасайтиради: мия қаришини тезлаштирадиган 4 та маҳсулот

    02.09.2022, 17:40

    Хотира ёмонлашиши, астения ва мигрен: стресснинг билишингиз керак бўлган 13 та салбий таъсири

    19.05.2023, 14:35

    Саломатлик ва гўзаллик учун зиғир уруғининг қандай фойдаси бор?

    23.06.2023, 11:30

    Чекишдан ҳам зарарлироқ: соғлиғингизга зиён бўлган 6 та одат 

    23.06.2023, 09:20

    Кўпроқ картошка ва банан енг: озиқ-овқатдаги калийнинг организмга қандай фойдаси бор?

    22.06.2023, 17:37

    Инфаркт ёки жиғилдон қайнаши: бу икки ҳолатни симптомлар орқали аниқлай оласизми?

    22.06.2023, 15:13
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Centrum Air 25 июлдан Тошкент — Сеул тўғридан-тўғри рейсларини бошлайди 


    Central Asian University RUR ва THE Impact Rankings 2025 халқаро рейтингларида ўз мавқеини мустаҳкамламоқда


    Ўзбекистонда янгиланган HAVAL H6 расман ишга туширилди


    Ўзбекистон Миллий банки халқаро капитал бозорида 400 млн АҚШ долларлик облигацияларни муваффақиятли жойлаштирди


    “КАФОЛАТ суғурта компанияси” АЖнинг молиявий барқарорлик рейтинги “Fitch Ratings” томонидан “Ижобий” прогнози билан “Б+” даражасида тасдиқланди


    Ипак Йўли Банкдан Tradeloan: халқаро битимларни молиялаштириш


    riitm ақлли платформаси Ўзбекистон тингловчиларига 30 миллион трек таклиф этмоқда


    BI Sad’O Business лойиҳасида очиқ эшиклар куни бўлиб ўтди ва ЧИЛЛА акцияси бошланди


    Нео Insurance — суғурта бозоридаги рақамли ўзгаришларнинг 2 йиллик натижаси 


    Ичкаридан назар: Imzo фабрикаси қандай ишлайди?


    Kia Ўзбекистон бозорини эгалламоқда: 2025 йилнинг биринчи ярмида рекорд даражадаги сотувлар


    Туризмдаги трендлар 2025: Хитойда Марказий Осиёга – Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистонга қизиқиш ўсмоқда


    Чиқим ва кирим: назорат сари илк қадам


    InfinBANK’дан VISA картаси энди Swoo Pay иловасида


    Beeline Uzbekistan ҳудудларда рақамли ривожланишни жадаллаштирмоқда

     

    Тавсия этамиз

    Кремль соясидаги жумбоқлар: сирли равишда вафот этган россиялик тадбиркор ва амалдорлар

    10 июл, 20:40

    Исроилнинг Ғазодаги қирғини ягона эмас: Инсоният тарихидаги энг йирик геноцидлар қандай содир бўлганди?

    10 июл, 19:12

    Patriot: Исроил воз кечган, Украина эса кўпроғига эга чиқишни истаётган ярим асpлик тизим ҳақида нималар маълум?

    8 июл, 20:45

    “Ўлим шарбати”: СССРда Сталиндан сўнг иккинчи қудратли шахс номи берилган қурол қандай пайдо бўлганди?

    6 июл, 15:23
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    АҚШ Сенати комитети Украинага 500 млн доллар ёрдам кўрсатишни маъқуллади

    Дунё | 12 июл, 11:05

    Павел Дуров ўз муваффақиятининг сирини очди

    Лайфстайл | 12 июл, 10:45

    “Барселона” асосий эътиборини Рэшфорд трансферига қаратади

    Спорт | 12 июл, 10:35

    Ўзбекистонда қанча электромобиль борлиги маълум бўлди

    Ўзбекистон | 12 июл, 10:25

    Исроил ҲАМАСнинг 6 та юқори мартабали денгиз қўмондонини йўқ қилганини эълон қилди

    Дунё | 12 июл, 10:06

    Японияда бувиларни ижарага олиш сервиси оммалашмоқда

    Дунё | 12 июл, 09:35

    “Мантиқсизлик. Бу футбол учун қора кун” — “Кристал Пэлас” Европа Лигасидан четлатилди

    Спорт | 12 июл, 09:14
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.