Ушбу оддий маслаҳатлар иссиқлик ва қуёшдан ҳимояланишга ёрдам беради, деб ёзмоқда Lifehacker нашри.
Нега тери ёзда алоҳида парваришга муҳтож?
Иссиқда безлар кўпроқ ёғ ва тер ажратади, эпидермис юзасида жойлашган бактериялар иссиқликни яхши ҳис қилади ва интенсив равишда кўпаяди. Шунинг учун ҳатто, қуруқ тери ҳам ялтираб туради ва кўпроқ тошмалар пайдо бўлади.
Қуёш туфайли куйиш хавфи ортади. Айниқса, косметика ва парфюмерия воситаларидан фойдалансангиз, қуёшга сезгирликни оширадиган моддалар — фотосенсибилизаторлар кучаяди.
Ultraбинафша нурлари ўсма касалликларнинг ривожланишини қўзғатади: меланома каби бир неча турдаги тери саратони хавфи ортади.
Шунингдек, ёзда ажинлар ва пигмент доғлар пайдо бўлади. Тери шикастланган жойларда кучлироқ қуёш уриши кузатилади. Бу яллиғланишдан кейинги гиперпигментация деб аталади.
Бунинг сабаби шундаки, ҳар қандай жароҳат, жумладан, косметик муолажалар пайтида олинган, маҳаллий яллиғланишга олиб келади. Шу сабабли терида меланоцитлар — пигментация учун масъул бўлган ҳужайраларни рағбатлантирадиган турли хил моддалар чиқарилади. Улар фаолроқ ишлай бошлайди ва терига ранг беради.
Бундан ташқари, тери шикастланганда эпидермис ҳужайралари ҳалок бўлади, улардан пигмент чиқарилади, у қуйида жойлашган қатламларга ўрнашади. Бундан баъзи жойлар ҳам қораяди.
Ёзда терига нима керак?
Об-ҳаво озгариши билан эҳтиёжлар ҳам озгаради. Қишда ишлатилган косметика энди мос келмайди. Зич тўқималар туфайли тешиклар беркилиб қолади ва тез-тез яллиғланади.
Ҳимоя
Тери саратонининг бошқа хавфли касалликларга қараганда олдини олиш осонроқ. Унинг ривожланиш хавфини камайтириш учун ултрабинафша нурланишига сезгир эпидермисни ҳимоя қилиш кифоя. Бундан ташқари, бу уни куйишдан, эрта қаришдан ва қорайишдан қутқаради.
Америка Дерматология академияси сув ўтказмайдиган қуёш кремини тавсия қилади, чунки ёзда одамлар кўпроқ терлайди. SPF камида 30 бўлиши ва кўчага чиқишдан камида 15 дақиқа олдин қўлланилиши керак, шунда унинг сўрилиши учун вақт бўлади.
Сувга асосланган кремни қўллаган афзалроқ, чунки тери беркилиб қолмайди ва камроқ тошмалар пайдо бўлади.
Антиоксидантлар шикастланишдан қўшимча ҳимоя қилади. Улар қуёш нурларини тўсиб қўймайди, балки ҳужайраларнинг тикланишига ёрдам беради.
Қуйидаги композиция бўлса янада яхши:
- Э витамини (токоферил асетат);
- C витамини (аскорбин кислотаси);
- Ресвератрол (ресвератрол диметил эфир);
- Черника мевалари экстракти (мева экстракти), арника (гул экстракти), аcерола (мева экстракти), кўк чой (кўк чой, барглари экстракти) ва бошқа ўсимликлар;
- Сув ўтлари экстрактлари.
Намлантирувчи
Ёзда терини намлаш қишдагидан кам эмас. Тери ярқирашининг кучайиши туфайли юз ёки танани қуритиш керакдек туюлиши мумкин, аммо бу алдамчи ҳиссиёт. Ёғлилик ва гидрация турли хил хусусиятлардир, шунингдек, ҳаддан ташқари қуритиб юборилган тери янада ёғли бўлади.
Енгил гел текстурали сувга асосланган кремларни танланг, парваришингизга гиалурон кислотаси билан сарум ва эссенсияларни қўшинг.
Енгил тозалаш
Иссиқлик туфайли кучли маҳсулотлар ноқулайлик ва тери ифлосланганлиги ҳиссини келтириб чиқариши мумкин. Шунинг учун ҳатто тозаловчи ҳам енгилроқ танланиши мақсадга мувофиқ. Мисол учун сут ёки кремли восита ўрнига кўпикдан фойдаланинг. Аммо бу ёзда камроқ тозалаш керак дегани эмас.
Тошмалар пайдо бўлишининг сабабларидан бири — ўлик ҳужайралар билан ёғ безларининг каналларини тиқилиб қолишидир. Ёзда кўпроқ бактериялар ва ёғ бўлгани сабабли яллиғланишни қўзғатмаслик учун вақти-вақти билан терини оҳиста ҳаракатлар билан тозалаш керак.
Пилинг ва кислотали тозалаш ҳам ёзда қўлланилиши мумкин, аммо эҳтиёткорлик билан. Уларни камроқ ва фақат кечқурунлари ишлатган маъқул, кун давомида кўпроқ қуёш кремини қўллаш керак.
Қандай моддалардан эҳтиёт бўлиш керак?
Баъзи моддалар терига шикаст етказиши ва яллиғланишдан кейинги гиперпигментацияга олиб келиши ёки ултрабинафша нурларга сезгирликни ошириши, куйишга олиб келиши мумкин.
Кислоталар
Кислоталар одатда AHA (алфа гидрокси кислоталар) ва БҲА (бета гидрокси кислоталар) га бўлинади. Биринчи гуруҳга, масалан, бодом, гликолик, пирувик киради. Иккинчисига — салицил.
Иккаласини ҳам эҳтиёткорлик билан ишлатиш керак. Улар терига зарар етказади, яъни ажин ва тошмалар билан бирга гиперпигментациянинг қора доғларини қолдириши мумкин.
Ишлаб чиқарувчиларнинг фикрича, PHА — полиҳидрокси кислоталар: лактобионик, глюконолактон ёзда хавфсиздир. Аммо бу борада ҳали ҳеч қандай нотижорат тадқиқотлар ўтказилмаган.
Ретиноидлар
Бу витамин А ҳосилалари гуруҳидир. Ҳужайралар, масалан, терида фақат ретиноик кислота учун рецепторлар мавжуд, қолган моддалар унга айланиш ва ҳужайра ичига кириш учун мураккаб кимёвий ўзгаришлардан ўтиши керак. Реакциялар пайтида баъзи моддалар ҳар доим “йўқолиб қолади”. Шунинг учун қанчалик кўп босқич керак бўлса, шунчалик кам “тайёр маҳсулот” оласиз.
Ушбу бирикмалар таъсир кучида, яъни фаол шаклга ўтиш сонида фарқланади:
- Ретинол асетат (retinilatsetat);
- Ретинол палмитат (ретинил палмитат);
- Ретинол (ретинол);
- Retinaldegid / ретинал (retinaldegid / ретинал);
- Ретиноик кислота / третиноин (ретиноик кислота / третиноин).
Бутун гуруҳ фототокцикликка, яъни ёруғликда зарарли хусусиятларга эга бўлади, шунинг учун ёзда улардан фойдаланмаган маъқул.
Агар даволаниш сифатида маз ёки таблеткалар шаклида маҳаллий ёки тизимли ретиноидлар буюрилган бўлса, ҳимоя воситаларидан фойдаланишингиз ва қуёш нурида узоқ вақт бўлишдан қочишингиз керак.
Ретиноик кислота эстери — гранактив ретиноид бўлган маҳсулотлар мавжуд бўлиб, улар қуёшга сезгирликни оширмайди. Аммо нотижорат тадқиқотлар ҳали ўтказилмаган, шунинг учун бу маркетинг ҳийласи ёки ёзги қутқарувчи — якдил хулосага келиш қийин.
Эфир мойлари
Улар фотосенсибилизация хусусиятига эга, яъни ултрабинафша нурларга сезгирликни оширади ва куйишга олиб келиши мумкин. Аввало, ушбу цитрус мойлари, масалан, бергамот ёки лайм учун амал қилади.
Шунинг учун чўмилиш ҳавзаларига боришдан олдин, парфюмли дезодорант ёки парфюмсиз воситани ишлатган маъқул.
Қандай тартиб-қоидалардан эҳтиёт бўлиш керак?
Тери шикастланиши билан боғлиқ муолажаларни кейинга қолдирган афзалроқдир.
Кимёвий пилинг
Ҳатто, юзаки пилингдан олдин ва кейин кучли қуёш уришидан ҳимояланиш керак, чунки тери жуда сезгир бўлиб, пигмент доғлар пайдо бўлиши мумкин.
Лазер билан қайта тиклаш
Ушбу ёшартирувчи даволаш жараёнида лазер терининг юқори қатламини олиб ташлайди ва ҳужайра ўсиши ва коллаген ишлаб чиқаришни рағбатлантириш учун пастки қатламларни қиздиради. Тери жуда кучли шикастланганлиги сабабли, гиперпигментация хавфи янада юқори бўлади. Шифокорлар муолажадан икки ой олдин қуёшга кўп таъсир қилишни тавсия этмайди.
Инексия муолажалари
Ҳар қандай “гўзаллик инексиялари” терининг қорайишига олиб келиши мумкин. Бу, айниқса, қорамағиз терига эга одамларда сезилади. Шу боис бундай муолажалардан олдин қуёш таъсиридан қочиш ва улардан кейин қуёшдан ҳимояловчи воситалардан фойдаланиш тавсия этилади.
Изоҳ (0)