Осиё супер чумолиларининг инвазив тури Буюк Британияда электр таъминотига хавф солмоқда. Бу ҳақда Daily Star хабар бермоқда.
Lasius neglectus ёки британияликлар “электрочумолилар” деб атайдиган ҳашаротлар оролга 2009 йилда Ўзбекистондан Осиё хонаки ўсимликлари билан бирга келиб қолган. Британияда пайдо бўлгандан бери улар электр симларидаги қисқа туташув ва электр узилишларига сабаб бўлиб келган. Мутахассисларнинг фикрича, электрочумолилар бутун бошли уйларни электрсиз қолдира олади.
Ўзбекистонда lasius neglectus чумолиларининг ини узун туннеллар шаклида ўзаро боғланган бўлиб, тармоқ 20 гектаргача майдонни эгаллаши мумкин. Яқинда олимлар бундай ҳашаротларнинг етакчиси бўлган “она чумолилар” уча олишини аниқлади, бу эса улар янги ҳудудларни аввал тахмин қилинганидан тезроқ эгаллаши мумкинлигини англатади.
Электрочумолилар жуда хавфли бўлиши мумкин. Улар кабеллар ва коммутаторлар атрофида колония ҳосил қилади ва осонгина қисқа туташув келтириб чиқариши мумкин, бу эса ўз навбатида электр узилишига ёки ҳатто ёнғинга олиб келади.
Ёрк университети биологлари томонидан олиб борилган сўнгги тадқиқот шуни кўрсатдики, Буюк Британиянинг иқлими бундай инвазив тур учун мос. Электрочумолилар ҳар йили ўз уясидан 20–50 километр масофага узоқлашади ва шу радиусда янги колониялар яратиши мумкин. Шу билан бирга, lasius neglectus’да бир нечта “она чумоли” бўлиши мумкин.
Британияда lasius neglectus биринчи марта Миллий кўчмас мулк фондига тегишли Глостершир боғида топилган. Кейинчалик, чумолилар Буюк Британиянинг яна олтита жойида, жумладан, Истборн шаҳри ва Лондон яқинидаги Хендонда топилган. Беш йил ўтгач, ҳашаротлар пойтахтдан 160 километр шарқда, шунингдек, Кембрижширда аниқланган. 2016 йилда Ёркшир ва Англиянинг жанубий қирғоғида уларнинг колониялари топилган.
Янги ин қуриш борасидаги тезлигини ҳисобга олган ҳолда, олимлар ушбу ҳашаротларнинг экотизимга таъсирини баҳолади. Тадқиқотчиларнинг таъкидлашича, улар бошқа чумоли турларини сиқиб чиқаришга қодир.