Кўплаб рассомлар дурдона асарларини яратиб, атрофдаги манзаралардан илҳомланган. Шунинг учун уларнинг расмларида кўпинча ҳақиқий бинолар, кўчалар, қирғоқлар ёки ҳатто кўприклар тасвирланган. Улардан баъзилари ҳозирда ўзгарган, баъзилари эса асл қиёфасини сақлаб қолган.

“Мона Лиза”, Леонардо да Винчи

Машҳур расмда тасвирланган аёлнинг орқасида қизиқ деталларни кўриш мумкин. Масалан, ўнгдаги кўприк. Тарихчиларнинг фикрига кўра, у Италиянинг Латерина қишлоғи ҳудудида жойлашган. Ромито кўприги бир вақтлар Арно дарёсининг 2 қирғоғини боғлаган, аммо ҳозирги кунгача кўприкнинг озгина қисми сақланиб қолган холос.

Мона Лизанинг чап томонидаги қиялик эса Ромито кўпригидан 16 км узоқликда, ўша Арно дарёси водийсида жойлашган.

“Тунги кафе террасаси”, Винсент ван Гог

Ван Гог тасвирлаган кафе Франциянинг Арлес шаҳридаги Форум майдонида жойлашган. Ҳозирги эгалари террасанинг ички қисмини расмда кўрсатилгандек сақлашга алоҳида ҳаракат қилишади.

“Нилуфар гулли ҳовуз”, Клод Моне

Клод Моненинг ажойиб манзарани чизишда Франциянинг Гиверни қишлоғидаги ўз уйининг боғидан илҳомланган. Рассомнинг уйи ҳозирда музейга айлантирилган ва ташриф буюрувчилар уй атрофида ҳам сайр қилишлари мумкин.

“Хотира абадийлиги”, Сальвадор Дали

Маълум бўлишича, узоқда тасвирланган қоялар ҳақиқатда мавжуд бўлган. Бу Креус қояси. У Далининг ватани — Каталонияда жойлашган. Айтганча, рассомнинг кўплаб расмлари Испаниянинг ушбу минтақаси манзараларидан илҳомланилган.

“Таассурот. Кўтарилаётган қуёш”, Клод Моне

Моненинг ушбу асари импрессионизм санъатда машҳур йўналишга айланишига ёрдам берди. Рассомни эса бу дурдона асар учун Шимолий Франциядаги Гавр савдо порти манзаралари илҳомлантирган.

“Очиқ деразага орқа қилиб ўтирган аёл”, Анри Матисс

Матисс узоқ вақт Франциянинг Ницца шаҳрида яшаган. Албатта, маҳаллий манзаралар рассомни илҳомлантирган. Шундай қилиб, унинг энг машҳур суратларидан бирининг қаҳрамони Англия қирғоқларига қараган дераза ёнида ўтиради.

“Мулен де ла Галетт”, Винсент ван Гог

Ван Гог Париждаги акасиникига ташриф буюрганида, у картиналари учун асос бўлиши мумкин бўлган нарсаларни қидириб, шаҳар бўйлаб юришни яхши кўрарди. Бундай илҳом манбаларидан бири Мулен де ла Галетт шамол тегирмони эди. У бугунги кунгача сақланиб қолган.

“Сент-Виктуар тоғи”, Поль Сезан

Франция жанубида жойлашган Сент-Виктуар тоғи Сезаннани шунчалик ҳайратда қолдирадики, рассом бу тоғни 60 мартадан кўпроқ чизган. Рассом ўз иштиёқини бу жойнинг “кайфияти” доимо ўзгариб туриши билан изоҳлайди. Дарҳақиқат, куннинг турли вақтларида манзара бошқача кўринади.

“Венециядаги Гранд канали”, Эдуард Манет

Гранд канали — Венециянинг энг муҳим “кўчалари”дан биридир. Манет ишлаган пайтда бу ерда кўплаб гондолчиларни қайиқлари билан кўриш мумкин эди. Ушбу гўзал манзара рассомни асар яратишга илҳомлантиради.

Ҳозиргача бу ерда деярли ягона транспорт воситаси — гондоллар.

“Қичқириқ”, Эдвард Мунк

Картина қаҳрамони Осло яқинидаги Экберг тепалигида жойлашган ҳақиқатан ҳам бор бўлган йўлда турибди. Мункнинг кундалик ёзувларига кўра, рассом бу йўл бўйлаб юрган, форд (қирғоқлари тик ва баланд қоялардан иборат бўлган тор ва чуқур денгиз қўлтиғи)ни, қуёш ботишини ва қизариб бораётган булутларни томоша қилиш учун тўхтаган ва у бирдан “табиатни қамраб олган фарёд”ни ҳис қилган. Шундай қилиб, машҳур асар ғояси туғилган.

Ҳозирда баъзи объектлар машҳур расмдаги каби кўринмайди. Янги кўчалар қурилган, уйлар бузилган — бу жойлар буюк рассомларнинг асаридагина қолди.