Олимлар сайёрамизнинг одамлар энг узоқ умр кўрадиган 5 та ҳудудлари аҳолисининг овқатланиши бошқаларникидан кескин фарқ қилишини аниқладилар. “Новий очаг” нашри улар қандай озиқ-овқат маҳсулотларини истеъмол қилишларини тўплади.

Япон диетаси

Кўп йиллар давомида Япония умр кўриш давомийлиги бўйича етакчи ўринни эгаллаб келмоқда. Бу мамлакатдаги парҳез Ўрта Ер денгизи таомномасини эслатади. Японлар сабзавот, мева, балиқ ва денгиз маҳсулотларини биринчи ўринга қўйишади — улар ҳар куни бу маҳсулотлардан ейдилар. Шунингдек, сув ўтлари ва соя маҳсулотлари. Японлар товуқ гўштини тез-тез истеъмол қиладилар, аммо гўшт уларнинг рационида кам учрайди. Айниқса, лаҳм гўшт. Япон ошхонасида кўплаб таомлар буғда пиширилади ёки қайнатилади ва балиқ кўпинча столга деярли хом ҳолатда қўйилади. Япон ошхонасининг қироли гуруч бўлиб, у бу ерда тузсиз ва ёғсиз пиширилади. Японлар, одатда, кўк чой ичади, лекин чой билан ширинликларни бирга истеъмол қилмайди. Японияда сут маҳсулотлари жуда кам истеъмол қилинади, бунинг сабаби шундаки, мамлакатда кўпчилик одамларда лактоза интолеранси йўқ. Япон диетасининг хусусиятларидан бири бу “хара хати бу” анъанаси бўлиб, у таржима қилинганда: “80 фоиз тўқ қорин” маъносини беради. Японларнинг фикрига кўра кичик қорин — камроқ касаллик демакдир.

Ўрта Ер денгизи диетаси

Ўрта Ер денгизи диетасига асосан Греция, Италия, Франция ва Испания ошхоналари киради. Бу диета юрак-қон томир касалликлари, ортиқча вазн, юқори қон босими ва диабет хавфини сезиларли даражада камайтириши билан узоқ вақтдан бери маълум. Шунинг учун у UNESCО томонидан инсониятнинг номоддий маданий мероси рўйхатига киритилган.

Ўрта Ер денгизи аҳолиси нима ейди? Уларнинг столларида ҳар доим кўп миқдордаги сабзавот, мева ва дуккаклилар мавжуд. Улар кўпинча зайтун мойи билан бирга истеъмол қилинади. Шунингдек, бу ерликлар қаттиқ ун навидан тайёрланган макарон ва дон экинларига асосланган бошқа маҳсулотларни яхши кўрадилар. Сут маҳсулотлари, асосан, йогурт ва пишлоқлар меъёрида истеъмол қилинади. Гўшт ва тухум ўрнига денгиз маҳсулотлари ва балиқлар афзал кўрилади.

Окинава диетаси

Сайёрамизнинг юз йил умр кўрувчилар диетасидан яна бири асосан яшил ва сариқ сабзавотлар, илдиз сабзавотлари, сояга асосланган таомлар ва қўзиқоринлардан иборат. Бу ерда ҳатто, балиқ ва гуруч кам истеъмол қилинади, гўшт ва сут маҳсулотлари ҳақида гапирмаса ҳам бўлади. Окинаваликлар рационида кўплаб соя маҳсулотлари, ферментланган ловия, донлар мавжуд. Улар деярли ҳеч қачон мол гўшти, ярим тайёр маҳсулотлар ва тозаланган углеводларни истеъмол қилмайди. Оролликларнинг севимли маҳсулоти — ширин картошка, батат.

Сардиния диетаси

Ўрта Ер денгизининг ғарбий қисмида, Италия қирғоқларидан 120 километр узоқликда жойлашган ушбу оролда ҳар 200 аҳоли юз йилдан ортиқ умр кўради. Оролдаги асосий таомлардан бири сабзавотли шўрва бўлиб, унда кўплаб янги сабзавотлар ва ловия (минестрон) бўлади. Сардиния аҳолисининг рационида жуда кўп балиқ ва ёнғоқлар мавжуд, гўшт камдан кам ҳолларда столда пайдо бўлади. Аммо сут маҳсулотлари бу жойда Окинавага қараганда кўпроқ истеъмол қилинади. Айниқса, эчки, қўй сути ва пишлоқлари ниҳоятда қадрланади.