Очиқ ҳавода асалари чақиши кенг тарқалган ноқулайликлардан биридир. Жиддий оқибатларга олиб келмаган ҳолатларда шифокорга учрашнинг ҳожати йўқ. Аммо жиддийроқ реакция пайдо бўлганда бу шошилинч даволанишни талаб қилади.
Ари чақишининг оқибатлари
Ари чақиши вақтинчалик оғриқ ва ноқулайликдан аллергияга қадар турли хил аломатларга олиб келади. Одатда ари чаққан жой шишиб қолади.
Кучсиз реакция
Кўп ҳолларда симптомлар енгил бўлиб, қуйидагиларни ўз ичига олади:
- Ўткир ёнувчан оғриқ;
- Таъсир қилинган ҳудудда қизил чандиқ;
- Ари чаққан жойда шиш;
- Кўпчиликда шиш ва оғриқ бир неча соат ичида йўқолади.
Кучли аллергик реакция
Асалари чақиши учун аллергия (анафилактик шок) ҳаёт учун хавфли бўлиб, шошилинч даволанишни талаб қилади. Асаларилар ёки бошқа ҳашаротлар чаққанда айрим одамларда тезда анафилакция ривожланади. Унинг белгилари ва аломатларига қуйидагилар киради:
- Тери реакциялари, жумладан, қичишиш ва терининг қизариши ёки оқариб кетиши;
- Нафас олишнинг қийинлашуви;
- Томоқ ёки тилнинг шишиши;
- Пулснинг кучсиз аммо тез уриши;
- Кўнгил айниши, қусиш ёки диарея;
- Бош айланиши ёки ҳушдан кетиш;
- Онгни йўқотиш.
Асалари чақишидан кучли аллергик реакцияга эга бўлган одамларда кейинги сафар анафилактик шок эҳтимоли 25 фоиздан 65 фоизгача ортади. Аллергия бўйича мутахассис билан профилактика чоралари, масалан, иммунотерапия ҳақида маслаҳат қилиш, такрорий жариҳатланишда оғир аломатлардан қочиш керак.
Асалари чақишидан қандай қочиш керак?
Ҳашаротларнинг феълини назорат қилиш ва уларга тушмаслик мумкинми? Ҳа. Биз асалариларнинг чақиши олдини олиш учун риоя қилиш керак бўлган қоидалар ҳақида гапирамиз:
- Очиқ рангдаги кийимларни кийинг.
- Кучли ҳидли совун, шампунлар ва дезодорантлардан сақланинг.
- Ўрмон ёки далага боришдан олдин одеколон ёки парфюм ишлатманг.
- Ҳашаротлар тер билан безовталаниши мумкин, шунинг учун сиз ўзингизни ундан ҳимоя қилишингиз керак.
- Иложи борича бутун танангизни қоплайдиган кийим кийинг.
- Гуллаган ўсимликларга яқин йўламанг.
- Битта ари атрофдан учиб ўца, тинч, ҳаракатсиз бўлинг. (Агар сиз ҳашаротни урсангиз, у чақиши мумкин).
- Борди-ю, сизга бир вақтнинг ўзида бир нечта ари ҳужум қилса, қочинг.
- Қуёшли жойлардан кўра сояли жойларни танланг.
- Сувли жойларда эҳтиёт бўлинг. Маълум бўлишича, баъзи ҳашаротлар сув устида юриб, ҳаво ютиш учун сув юзасига сузиш биланоқ чақиб олади.
- Агар ҳашарот автомобилга кирса, машинани секин тўхтатинг, сўнгра барча ойналарни очинг.
- Сизда ҳашаротлар чақишидан аллергия бўлса, ўзингиз билан антиаллергик препаратларни олиб юринг.
Ари чаққанда биринчи ёрдам
Ари чаққан жойда кучли оғриқ бўлади. Зарарланган ҳудудни даволаш ва оғриқни йўқотиш учун шифокорлар қуйидаги маслаҳатларни таклиф қилади:
- Тинчлик сақланг. Асаларилар одатда бир марта чақади. Агар сизни яна чақиши мумкин бўлса, қўшимча ҳужумларга йўл қўймаслик учун тинчгина бу жойдан узоқлашинг.
- Чаққан жойдаги заҳарли нишни чиқариб ташланг. Уни олиб ташлаш учун ҳеч қачон терини сиқманг, чунки сиқиш терига кўпроқ заҳар чиқариши мумкин.
- Жароҳатланган жойни совун ва сув билан ювинг.
- Шишишни камайтириш учун совуқ компресс қўлланг. Аммо, агар шиш тананинг бошқа қисмларига, масалан, юз ёки бўйинга тарқалса, дарҳол тез ёрдам чақиринг, чунки сизда аллергик реакция кузатилаётган бўлиши мумкин. Бошқа белгилар орасида нафас олиш қийинлашуви, кўнгил айниши ёки бош айланиши содир бўлади.
- Оғриқ қолдирувчи дориларни қабул қилишни ўйлаб кўринг. Улар оғриқни енгиллаштиришга ёрдам беради.
Аксарият одамлар жиддий реакцияларни бошдан кечирмасалар ҳам, ари чаққан ҳар қандай одамда жиддийроқ аломатлар пайдо бўлса, уларни кузатиб боришлари лозим. Агар аллергия аломатларини сезсангиз ёки сизни ва шерикларингизни ари бир неча марта чаққан бўлса, айниқса, бу кичкина бола бўлса, дарҳол тиббий ёрдамга мурожаат қилинг.
Изоҳ (0)