Тошкент давлат иқтисодиёт университети талабаси, 21 ёшли Жаҳонгир Улуғмуродов Telegram гуруҳда диний мазмундаги нашида тарқатгани учун 3 йилга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинлангани ҳақида хабар берилган эди. Жаҳонгир Улуғмуродовнинг телефон рақамига очилган Telegram’да ўзбек тилидаги “Шаҳид бўлиб кетсак рози бўлингиз” номли “жиҳод” ва “ҳижрат”га даъват қилувчи диний мазмундаги нашидаларни 10 нафар аъзоси бўлган “Алҳамдулиллаҳ” номли гуруҳга тарқатгани аниқланган. Дин ишлари бўйича қўмитанинг хулосасига кўра, гуруҳдаги материаллар тақиқлангани қайд этилган.
Суд унга нисбатан Жиноят кодексининг 244-1-моддаси (жамоат хавфсизлиги ва жамоат тартибига таҳдид соладиган материалларни тайёрлаш, сақлаш, тарқатиш ёки намойиш этиш) 3-қисми “г” банди билан Жиноят кодексининг 57-моддаси (енгилроқ жазо тайинлаш)ни қўллаб, 3 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган.
Мазкур ҳолат кенг жамоатчилик томонидан эътирозларга сабаб бўлди. Ҳусусан, фаоллар талабанинг ёшлиги, дўстларига юборган нашиданинг маъносини тушунмай шу ишни қилгани ва берилган жазо ўта оғирлигини қайд этишган.
Суд жараёнини кузатган блогер Олимжон Ҳайдаровнинг ёзишича, Жаҳонгир 2022 йилнинг октябрь ойида YouTube’да нашида эшитиб қолган (маъносини тушунмаган, чиройли мусиқасини ёқтирган), сақламаган, шунчаки қўшиқ линкини 10 нафар синфдошлари бўлган Telegram гуруҳига ташлаган.
“Бирорта гуруҳ аъзоси линкни очмаган, қизиқмаган ҳам (гувоҳлик ва тушунтириш хатлари бор). Ҳаммалари ИИБ биносига олиб келингач, у линкдаги қўшиқ нашида эканини билишган. Яъни Жаҳонгирни ҳаракати ҳеч қандай ижтимоий хавф туғдирмаган”, — деган блогер.
Жаҳонгир Улуғмуродовнинг онаси Гулчеҳра Умарова Президент, Олий суд ва тегишли ташкилотлардан ўғлига енгиллик беришини сўраб жамоатчиликка мурожаат қилиб чиқди.
Онанинг айтишича, ўғли Жаҳонгир ҳолати бўйича ички ишлар бўлимига чақирилган. Кейинчалик унинг телефони кўздан кечирилганида диний мазмундаги материаллар борлиги аниқланган.
“Куз ойлари эди. Икки йигит уйимизга келиб дачада ўғирлик бўлгани Жаҳонгир исмли шахслар бу ишни қилган бўлиши мумкин, деб ўғлимни ҳам сўроққа чақиришди. Ўғлим ҳали ички ишлар бўлимидан келмасидан, кеч тунда ўртоғининг ота-онаси уйимизга келди. Улар Жаҳонгир дўстларига нашида тарқатибди, деб жанжал қилишди. Мен гап нима ҳақида кетаётганини тушунмай қолдим.
Жаҳонгир бир соатлар ичида келди. Ундан нима эди деб сўрасам, “Мен ҳам нима эканлигини билмайман, қўшиқ деб эшитгандим”, деди. Шундан кейин боламни февраль ойида чақиришди. Ўшандан буён Жаҳонгирни очиқда қайтиб кўрмадим. Фақат тергов пайти икки марта бориб кўрдим. Кейин терговга адвокат чақиради, деб айтишди. Лекин давлат томонидан берилган адвокат бизни чақирмади. Шундан кейин уни суд пайти кўрдим.
Адвокатга тергов пайтида ишлагани учун 3 миллион, суд пайтида қатнашгани учун эса 3 миллион сўм бердим. Ўзимиз адвокат олишга қурбимиз етмайди. Суддан олдин адвокат билан икки марта кўришганман. У, “Болангизни олиб чиқиб беролмайман, лекин йилини камайтириб бераман”, деб айтди. Икки марта гаплашганимизда ҳам, суд куни ҳам шу гапни қайтарди”, — деди Гулчеҳра Умарова.
Гулчеҳра Умарова тарқатилган нашидага ўхшаган материалларни эшитиш мумкин эмаслиги ҳақида камроқ тарғибот қилинганидан норозилик билдирган. Унинг алоҳида таъкидлашича, ўғли араб тилини билмайди.
“Суд бошланди. Тергов қилинган ҳамма болаларнинг фикри бир хил бўлиб чиқди. Судья болаларга “Бу қўшиқни аввал эшитганмисизлар”, деб савол берди. Улар эшитмаганликларини, фақат тергов пайти қўйиб беришганини айтишди.
Маҳалла раиси судга ўғлимни кафилликка оламиз деди. Ишлаган ва ўқиган жойи ҳам Жаҳонгир ҳақида яхши маълумот беришди. Ўғлим ёмон бола эмаслигини, билмай шу ишни қилганини айтишди. Болам “Билмаган эканман”, деб судда ҳам кечирим сўради.
Ҳурматли Президент, Олий суд, ички ишлар вазирликларидан ёрдам беришларини сўрайман. Жаҳонгирга бир имкон беринглар. Бу менга ҳам берилган имкон бўлади!”, — деди она.
Тошкент вилояти ИИББ ахборот хизмати ижтимоий тармоқларда айрим электрон оммавий ахборот воситалари ва виртуал макон фойдаланувчилари орасида “танишларига оддий диний қўшиқ — нашида тарқатган талаба қамалди” мазмунидаги нохолис маълумотлар тарқалаётгани юзасидан муносабат билдирди.
Изоҳ (0)