Андижон вилоятининг Шаҳрихон туманида яшаган 32 ёшли Санжарбек Мамажонов 2022 йилнинг 21 март куни Шаҳрихон туман ИИБ ходимлари ва бир нафар маҳкум томонидан қийноққа солиниши оқибатида тергов ҳибсхонасида вафот этган. Бу ҳақда Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари “Эзгулик” жамияти раиси Абдураҳмон Ташанов Facebook’даги саҳифасида маълум қилди.
Маълум бўлишича, Андижон вилоятининг Шаҳрихон туманида яшаган 1990 йилда туғилган Санжарбек Мамажонов 2021 йилнинг 28 январь куни Жиноят ишлари бўйича Шаҳрихон туман судида жуда кўп миқдорда ўғрилик қилишда айбланиб, 2 йил муддатга озодликдан маҳрум қилинган. Жиноят ишлари бўйича Қарши шаҳар судининг 2021 йил 10 сентябрдаги ажрими билан ўталмай қолган 1 йил 3 ой 12 кунлик озодликдан маҳрум қилиш жазоси шу муддатга ахлоқ тузатиш ишларига алмаштирилган.
Бироқ Санжарбек Мамажонов ахлоқ тузатиш жазосини ўтамаганлиги сабабли 2022 йил 18 март куни жиноят ишлари бўйича Шаҳрихон туман суди ажримига кўра ўталмай қолган 1 йил 3 ой 12 кун муддатли ахлоқ тузатиш ишлари шу муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазосига алмаштирилган. Ва у Шаҳрихон туман катта пробация инспекторлари К.Бойматов, Ж.Асронов ва Ш.Маъмуровлар томонидан тиббий кўрикдан ўтказилиб, сиҳат-саломатлиги аниқлангач, туман ИИБ навбатчилик қисмининг вақтинча сақлаш хонасига жойлаштирилган.
2022 йилнинг 19 март куни эса ИИБ ходимлари М.Қодиров ҳамда Ш.Маъмуров ҳамроҳлигида иккинчи минтақавий ҳудуд 3-сон тергов ҳибсхонасига ўтказилган. Ўша куни тергов ҳибсхонасининг 58-камерасига ўтказилган маҳкум ўзини ёмон ҳис қилаётганини айтгач, 20 март куни 49-камерага жойлаштирилган. Маҳкум бу камерада ҳам тоби йўқлигини айтиб, бошқа маҳкумларга халал бергач, айблов хулосасида айтилишича, ҳибсхонанинг 7 нафар ходими томонидан камерасиз хонада тўрт соатдан ортиқ вақт давомида аёвсиз калтакланиб, айнан шу камерада номаълум муддатга ушлаб турилган. Кейин эса соат 11:00 ларда маҳкумнинг соғлиғи ёмонлашганига қарамасдан бошқа камерага ўтказилган. Маҳкум ўша камерада бошқа бир маҳкум томонидан ҳам калтакланган. Ўз вақтида ёрдам кўрсатилмаганлиги сабабли ўша куни соат 14:30 да вафот этган.
“Эзгулик” жамияти раиси Тошкент шаҳар ИИББ тергов бўлимида ҳам шафқатсиз қийноқларга солиш ҳолати юз бераётганини билдирган.
Таъкидланишича, “Эзгулик” жамиятига мурожаат қилган Наманган вилояти Поп тумани Чодак қишлоғида яшовчи Дониёр Тўрахўжаев босқинчиликда гумонланган 40 яшар укаси Дилшоджоннинг 2023 йилнинг 12—15 апрель кунлари Тошкент шаҳар ИИББ тергов бўлимида шафқатсиз қийноқларга солинганини билдирган.
“Оғзи ва қўллари скотч билан боғланиб, ноинсоний қийноқларга солинганини иддао қилган. Суриштирув, адвокатлари ва гувоҳлар билан суҳбатлардан сўнг маълум бўлдики, Дилдошжон Тўрахўжаев ҳақиқатан ҳам фуқаро кийимидаги жиноят қидирув бўлими ходимлари, қора махсус кийимдаги ‘ажал фаришталари’ ва терговчилар томонидан мажбурий кўрсатма олиш мақсадида қийноққа солинган.
Жиноят кодексининг 251-моддасида назарда тутилган жиноятни содир этишда гумонланиб, Тоштурмада сақланаётган 29 яшар Ҳасанбой Абдунабиевга нисбатан содир этилган қийноқ натижасида у салкам ногиронга айланиб қолди. Унинг баданига электрошокер воситасида етказилган зарар расмларда ҳам акс этган. Унинг моматалоқ баданидаги жароҳатлар ҳануз кетгани йўқ.
Афсуски, бундай қийноқ ва зўравонликлардан ҳуқуқни муҳофаза қилиш органи тугул қийноқларга қарши миллий превентив механизмларни амалга оширганини иддао қилаётган омбудсманнинг ҳам хабари бор. Катта эҳтимол билан улар бундай жиноятларни яширишга ҳаракат қилишади, жамоатчиликни алдаш, мамлакатда қийноқларга барҳам берилган, деган ёлғон ҳисоботлар билан чиқишади”, — дейилади Абдураҳмон Ташановнинг бу ҳақдаги чиқишида.
Изоҳ (0)